De Collega's

De Collega's is een legendarische Vlaamse televisieserie. De reeks werd gemaakt door de openbare omroep BRT. Ze liep drie seizoenen lang, van 9 september 1978 tot 21 februari 1981. Er werden in totaal 37 afleveringen gemaakt.

De reeks speelt zich af in de kantoren van een niet nader genoemde overheidsdienst. Zoals het hoort in een komische reeks worden de ambtenaren die er werken karikaturaal voorgesteld: het werkritme laat veel tijd vrij die wordt opgevuld met geroddel, gekibbel en getreiter. Eenieder van de kleurrijke bende heeft zijn kleine kantjes en de collega's zullen geen kans laten liggen om die uit te buiten. Er is ook een grote portie drama aanwezig, iets wat men tegenwoordig nog zelden tegenkomt in komische reeksen.

Het scenario werd geschreven door Jan Matterne, die ook het eerste seizoen regisseerde. Vincent Rouffaer regisseerde het tweede en derde seizoen. De vaste acteurs van de reeks hoorden bij het toneelgezelschap Mechels Miniatuur Teater (tegenwoordig 't Arsenaal geheten).

De Collega's genoot destijds een immense populariteit, maar ook nog lang daarna: ontelbare keren werd de reeks al heruitgezonden, laatst nog in februari-maart 2005. De reeks behoort tot het populair-culturele erfgoed van Vlaanderen en is de maatstaf waaraan andere Vlaamse sitcoms worden getoetst.

Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst kan bepaalde details van de plot en/of de afloop van het verhaal bevatten.

[bewerk] Personages

[bewerk] Serie één

Enkele gastrollen werden gespeeld door Lea Couzin, Ray Verhaeghe en Heddie Suls. De vaste personages waren in serie één:

Paul Tienpondt, directeur (gespeeld door Bob Van Der Veken). Hij treedt krachtdadig en met vaste hand op. Zoals het de archetypische directeur betaamt heeft hij steeds een sigaar in de mond. Achter zijn rug noemt men hem den Tientonner.
Philemon Persez, afdelingschef (gespeeld door René Verreth). Zijn huwelijk werkt niet al te best en zijn vrouw scheidt van hem. Hij heeft een platonische relatie met zijn secretaresse Mireille. Hij beschikt niet over de nodige capaciteiten om kantoorchef te zijn en laat geregeld over zich heen lopen.
Mireille Puis, secretaresse van Persez (gespeeld door Nellie Rosiers). Zij zoekt de man van haar dromen, maar vindt hem nergens.

Zo is ze in dit seizoen bezig een te zoeken via een huwelijksbureau en komt ze op "de dienst Tienpondt" Guido tegen een garagist, maar zelf maakt ze iedereen wijs dat hij Technisch Ingenieur is.

Jomme Dockx, classificeerder (gespeeld door Manu Verreth, tweelingbroer van René die Persez vertolkt). Hij is een ietwat simpele ziel waarmee de anderen de vloer aanvegen. Hij kan maar niet ophouden om met bewondering over zijn zoon Adelbert te spreken, die we overigens nooit te zien krijgen in de televisieserie.

in de film "Collega's maken de brug" krijgen we Adelbert wel te zien, maar als jonge knaap van rond de twintig, en het lof van Guillaume (zoals Jomme officieel noemt) komt uit: Adelbert zorgt ervoor dat ze bevrijd geraken uit het ministerie.

Jean de Pesser, opsteller (gespeeld door Jaak Van Assche). Hij heeft een grote mond maar een klein hartje, vooral als het over zijn gehandicapte zoon Eddy gaat.
Gilbert van Hie, klerk (gespeeld door Tuur De Weert). Salonanarchist. Hij spant samen met De Pesser als het hem goed uitkomt, maar ook tegen hem als het hem goed uitkomt.
Bonaventuur Verastenhoven, onderafdelingschef (gespeeld door Mandus De Vos). Hij is pedant en gemanierd waardoor de anderen hem pesten omwille van zijn vermeende homoseksualiteit. Hij staat op een correct gebruik en correcte uitspraak van de Nederlandse taal, in die tijd Algemeen Beschaafd Nederlands geheten. Zijn perfectionistische werkhouding zorgt voor vertraging bij de afhandeling van dossiers. Verastenhoven is eigenlijk niet geschikt voor een leidinggevende functie.
Betty Bossé, typiste (gespeeld door Tessy Moerenhout). Zij is de jongste van de bende, maar laat niet met zich spotten.
Hilaire Baconfoy, gangwachter 1ste klas (gespeeld door Jacky Morel). Zijn enige job is de hele dag in de gang te zitten wachten op niets en hij heeft dus de tijd om zich met alles te bemoeien. Hij spreekt Frans of krom Vlaams, hetgeen sterk op de zenuwen van Verastenhoven werkt.
Arabella Lucas, gemeenzaam madame Arabelle genoemd (gespeeld door Jo Crab). In de eerste serie is ze nog een doodgewone koffiemadam die met de koffie rondkomt, maar in de tweede serie wordt ze bevorderd tot mess-bediende in de kantine. Zij roddelt en stookt graag.

[bewerk] Serie twee

In serie twee zijn enkele kleine veranderingen waar te nemen. Halverwege deze reeks wordt Betty Bossé vervangen door Kris Berlo (Agnes De Nul). Ook maakt directeur-generaal Jan Clerkx (Loet Hanekroot) voor het eerst zijn opwachting. De collega's nemen hun intrek in een compleet nieuw kantoorgebouw. Zo nieuw zelfs dat de trappen er nog niet instaan, enkel de lift werkt. Dit leidt tot problemen...

[bewerk] Serie drie

Serie drie lijkt in weinig opzichten op de voorafgaande twee reeksen. Paul Tienpondt is inmiddels verdwenen, hij heeft een functie kunnen bemachtigen bij Sociale omgang. Philemon Persez is hem als directeur opgevolgd, wat tot gevolg heeft dat Bonaventuur Verastenhoven in de hiërarchie opschuift naar de positie van afdelingschef. De functie van Verastenhoven wordt ingenomen door Thierry de Vucht (Johny Voners), zoon van een vermaarde senator. Kris Berlo is de persoonlijke secretaresse van de directeur-generaal geworden. Haar plaats op de vierde verdieping, waar de Collega's werken, staat echter niet lang leeg. Caroline van Kersbeke (Nora Tilley) zal de Collega’s bijstaan als nieuwe typiste, men kent deze dame uit seizoen 2, waar ze een gastrol heeft gespeeld. Feit is wel dat ze sinds toen een ware metamorfose heeft ondergaan en in plaats van een truttebel, nu een echte jonge frivole dame is geworden. Dit tot grote vreugde van Jean De Pesser en Thierry De Vucht, waar ze in de loop van het sezoen een verhouding krijgt. Mireille Puis is ondertussen weg wegens "rare geruchten",en in de voorlaatste aflevering duikt zij ineens terug op: om haar oude geliefde Phillemon Persez op te zoeken en de collega's op de hoogte te stellen dat zij een BOM (Bewust Ongehuwde Moeder) is geworden. De koffiedame Madame Arrabelle is zoals we vernemen in aflevering 2 van de nieuwe koffiedame op de ziekenkas gezet, om nadien op brugpensioen te kunnen gaan. Zij maakt echter halverwege het seizoen terug een kleine opwachting, om Hilaire Bacon te helpen zijn groentenwinkeltje weer rendabel te maken. De strenge en beruchte Jenny Vanjes (Jenny Tanghe) keert ook opnieuw ten tonele, nadat ze in het eerste seizoen tewerk werd gesteld ter vervanging van Betty (toen zij dankzij Paul Thienpondt kon gaan, wegens een relatie te hebben met diens zoon Theo.) als typiste is ze nu bevorderd tot Secretaresse van haarzelf (bedoelend op niet van de directeur of personeelschef).

In serie drie werd voor het eerst gebruikgemaakt van buitenopnamen.

Het feuilleton eindigt met de terugkeer van Mireille Puis, wat een stroom van ontwikkelingen in gang zet. Philemon Persez besluit zijn secretaresse Jenny Vanjes te ontslaan, zodat Puis haar oude betrekking van secretaresse weer kan innemen. Bovendien krijgt Persez van de directeur-generaal de opdracht één werknemer van zijn directie te ontslaan en deze naar het departement ‘streekeconomie’ over te laten plaatsen. Persez kiest ervoor afscheid te nemen van Bonaventuur Verastenhoven. Hoewel Verastenhoven in een ultieme smeekbede Persez wil laten geloven dat híj de enige vriend van de directeur is, vertelt Persez hem dat hij voor Verastenhoven, van alle collega’s, het minste vriendschap voelt. De twee hebben in het verleden namelijk vaak harde woorden met elkaar gehad. Verastenhoven verlaat aangeslagen het lokaal. Terwijl hij de deur van de directie-Persez achter zich dicht doet, geeft hij Philemon Persez een laatste veeg uit de pan.

In de allerlaatste aflevering zorgt Verastenhoven ervoor dat de directie-Persez wordt opgeheven. Alle collega’s worden naar verschillende departementen overgeplaatst. Nog eenmaal komen zij in hun oude kantoor samen (uiteraard met uitzondering van Vanjes en Verastenhoven) om naar de reisverhalen van Jomme Dockx, die kort daarvoor is teruggekeerd van een reis naar het bedevaartsoord Lourdes, te luisteren.

[bewerk] De Collega's Maken De Brug

In 1988 kwam er een langspeelfilm in de bioscoop die het verhaal enigszins verderzet, zie De Collega's Maken de Brug.

[bewerk] Perceptie

De Collega's genoot grote populariteit in Vlaanderen. Hoewel het karakter van Paul Tienpondt het publiek zeer aansprak, wordt serie drie toch algemeen beschouwd als de "leukste en meest aansprekende" reeks.