Cordiet
Cordiet is een explosieve rookloze stuwstof die vervaardigd wordt door twee hoogst explosieve stoffen te mengen: nitrocellulose en nitroglycerine. Dit werd algemeen in vuurwapens van uit begin 20e eeuw gebruikt. Het is ook in vastebrandstofraketten gebruikt.
In 1886 vond de Franse chemicus Paul Vieille het eerste rookloos kruit uit en noemde dat Poudre B (Poudre Blanche = witkruit). Dit was vervaardigd uit twee vormen van nitrocellulose (collodion en schietkatoen wat met ethanol en ether zachtgemaakt en samengekneed werd. Poudre B was een grote verbetering ten opzichte van buskruit (Poudre Noire = zwartkruit) aangezien dit drie keer zo krachtig was, zonder dat bij gebruik grote hoeveelheden rook vrijkomen. De reden waarom het rookloos was is omdat de verbrandingsproducten hoofdzakelijk in gasvorm waren in vergelijking met de 60% vastestofproducten (zoals kaliumcarbonaat, kaliumsulfaat) die het gevolg van de verbranding van buskruit zijn. Het is onmiddellijk door het Franse leger in gebruik genomen, maar neigde om na verloop van tijd onstabiel te raken, wat talloze ongelukken tot gevolg gehad heeft, de twee oorlogsschepen Jenna en Liberte zijn bijvoorbeeld in de haven van Toulon in respectievelijk 1907 en 1911 geëxplodeerd.
Alfred Nobel vond in 1887 een soorgelijk explosieve stuwstof uit, wat hij ballistiet genoemd heeft en bestaat uit 10% kamfer, 45% nitroglycerine en 45% collodion. Zijn patent specificeerde dat de nitrocellulose van "de bekende oplosbare soort" moest wezen. Mettertijd was de kamfer ook geneigd om te verdampen wat dan een onstabiele explosieve stof achterliet.
Een regeringscomité, genaamd het "Explosives Committee", onder voorzitterschap van Sir Frederick Abel, in het Verenigde Koninkrijk heeft de ontwikkeling van explosieve stoffen in andere landen gevolgd. Abel en Sir James Dewar, welke ook in het comité dienden, patenteerden in 1889 gezamenlijk een nieuw mengsel op een massabasis van 58% nitroglycerine, 37% schietkatoen en 5% vaseline. Ze gebruikten aceton als oplosmiddel en persten dit tot spaghettivormige staven. Ze noemden dit aanvankelijk "cord powder" (koordkruit), maar de benaming is later afgekort tot "cordite", ofwel cordiet. Al vlug werd ontdekt dat het verbrandingstempo gewijzigd kon worden door het oppervlak van de cordietstaven aan te passen. Dunne staafjes werden in handwapens gebruikt en hebben een relatief hoog verbrandingstempo tot gevolg, terwijl dikkere staven langzamer verbranden en gebruikt werden voor wapens met een lange loop zoals degene die typisch door artillerie gebruikt worden.
Nobel heeft Abel en Dewer aangeklaagd voor de schending van zijn patent maar verloor de rechtszaak vanwegen de gebreken in de bewoording van zijn patent (vooral de vereisten dat het kruit de "oplosbare soort nitrocellulose" moest bevatten, wat dus het onoplosbare schietkatoen uitsloot).
Cordiet, ballistiet en Poudre B is voor vele jaren door de gewapende machten van verscheidene landen gebruikt, maar het gebruik van cordiet is mettertijd steeds algemener geworden. Een probleem wat aanvankelijk ervaren werd is dat cordiet leidde tot snellere corrosie van kanonlopen. Om dit te bestrijden hebben de Britten hun mengsel kort na het einde van de Tweede Boerenoorlog naar 65% schietkatoen, 30% nitrocellulose (en de 5% vaseline behouden) veranderd en dit cordiet MD (=MoDified) genoemd.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren de acetonvoorraden in het Verenigd Koninkrijk zeer laag en is een nieuwe vorm ontwikkeld om de problemen te omzeilen. Dit werd cordet RDB (Research Departmente formula B) genoemd, wat uit 53% collodion, 42% nitroglicerine en 6% vaseline bestaat. Dit had de neiging om onstabiel te raken wanneer het te lang opgeslagen werd; toen de acetonproductie weer op peil kwam, werd het weer met het oude recept vervangen. Onderzoek naar oplosmiddelvrije Cordet RDB is voortgezet en heeft tot bijvoeging van stabilisatoren geleid, wat de soort is die vandaag nog algemeen in gebruik is.
Een belangrijke ontwikkeling tijdens de Tweede Wereldoorlog was de bijvoeging van een ander explosief, nitroguanide tot het mengsel om driedubbel basiskordiet te maken, oftewel cordiet N. Dit heeft twee problemen in grote scheepskanonnen van destijds opgelost: bij verhitting van nitroguanide komen grote hoeveelheden stikstof vrij wat diende om de vuurflits in het kanon te breken, en de lagere verbrandingstemperatuur droeg bij aan een sterke vermindering van de verwering van de kanonsloop.
