Charles Marie de La Condamine
Charles Marie de La Condamine (Parijs, 28 januari 1701 - 4 februari 1774) was een Frans wiskundige en geograaf.
La Condamine was afkomstig uit een rijke en adellijke familie. Na zijn studie werd hij aanvankelijk militair, maar zijn hart lag bij wetenschap en wiskunde. In 1730 werd hij toegelaten tot de Académie des Sciences, maar al in 1731 maakte hij een reis naar het oostelijke Middellandse-Zeegebied, waarvan hij de waarnemingen publiceerde.
[bewerk] Expeditie
In 1735 werd La Condamine aangesteld om een expeditie te leiden naar Peru en Ecuador om de lengte van een lengtegraad vast te stellen. Het doel was het bepalen van de vorm van de aarde - Isaac Newton, daarin gesteund door Voltaire, dacht dat de aarde afgeplat zou zijn aan de polen en een uitstulping had aan de evenaar, terwijl de Franse astronoom Giovanni Cassini juist een uitstulping aan de pool en een afplatting bij de evenaar voorspelde. Twee expedities, die van La Condamine en één naar Lapland onder Pierre Louis de Maupertus, moesten hierover uitsluitsel geven. Naast La Condamine waren de belangrijkste leden wiskundige Louis Godin en astronoom Pierre Boguer.
Vanuit Cádiz zeilde de expeditie naar Cartagena, en vervolgens via de isthmus van Panama en langs de kust naar Quito. Hier werden ze echter door de bevolking en autoriteiten tegengewerkt. La Condamine trok uiteindelijk naar Lima. Daar kreeg hij officiële toestemming zijn expeditie voort te zetten, maar er waren wel 8 maanden verloren gegaan. Bovendien werd in 1737 de subsidie van de expeditie stopgezet toen Maupertas terugkeerde met data die al voldoende waren om aan te tonen dat Newton gelijk had.
Pas in 1743 was het onderzoek voltooid en de diverse expeditieleden gingen hun eigen weg. La Condamine besloot langs de Amazone naar Europa terug te keren, en daarbij de rivier in kaart te brengen.
Latere bezigheden van La Condamine zijn onder meer het meten van oude gebouwen in Rome om de lengte van de Romeinse voet te bepalen, en het bevorderen van de vaccinatie tegen pokken.
[bewerk] Gedeeltelijke bibliografie
- Extracto del diario de observaciones hechas en el viage de la provincia al Pará, por el Río de las Amazonas; y del Pará a Cayana, Surinam y Amsterdam [...] (Amsterdam 1745)
- Mesure des trois premiers degrés du méridien dans l'hemisphere austral, tirée des observations de mémoirs de l'Académie des sciences (Parijs (1745)
- Relation abrégée d'un voyage fait dans l'intérieur de l'Amérique Méridionale, depuis la côte de la mer du Sud jusqu'à celle du Brésil et de la Guyane [...] (Parijs 1745-46)
- Journal du voyage fait par ordre du roi à l'équateur [...] (Parijs 1751)
- Histoire de l'inoculation de la petite vérole (Amsterdam 1773)
