Carl Sagan

Carl Edward Sagan (9 november 1934 – 20 december 1996) was een Amerikaanse astronoom en populariseerder van de wetenschap en was in de jaren 1970-'90 een van de bekendste televisiepersoonlijkheden in de westerse wereld.

Hij verkreeg zijn bekendheid onder het grote publiek vooral door zijn televisieserie Cosmos uit 1980 en verder door zijn vele populair-wetenschappelijke boeken. Ook trad hij dikwijls op in discussieprogramma's en praatshows op de televisie.

[bewerk] Korte biografie

Carl Sagan werd geboren in Brooklyn, New York. Zijn vader was een joodse kleermaker. Sagan studeerde in 1960 af in astronomie en astrofysica. Van 1960 tot 1968 gaf hij les aan de Harvard University en vervolgens, tot aan zijn dood, aan de Cornell University. Hier werd hij de initiatiefnemer voor een onderzoeksgroep die zich ging bezighouden met buitenaards leven en hoe daarmee in contact te komen. Dit groeide later uit tot de (hoofdzakelijk theoretische) wetenschap der astrobiologie en het onderzoeksprogramma SETI. Sagan werkte ook voor het befaamde Jet Propulsion Laboratory (JPL) te Pasadena bij de ontwerpfase van de reeksen interplanetaire sondes en landingsvaartuigen Mariner, Pioneer, Voyager en Viking en was daar ook een van de belangrijkste initiatiefnemers van ruimtemissies.

Ook was Sagan een van de eersten die een studie maakten van de klimatologische gevolgen van een kernoorlog en introduceerde hiermee het begrip nucleaire winter.

Sagan zag als een van zijn belangrijkste taken het vechten tegen bijgeloof, volgens hem vertegenwoordigd in de vorm van de geïnstitutionaliseerde wereldgodsdiensten en nieuwe pseudo-religies als New Age en 'alternatieve wetenschappen'. Ook was hij tegen het creationisme dat veel invloed had in de VS, en een propagator van de evolutietheorie. Hij was atheïst volgens zijn critici maar anderen vermelden dat hij meer een 'zoeker' was en dat de term agnost juister is. Hij was een van de medeoprichters van het Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal, de internationale vereniging van sceptici, die ook in Nederland een afdeling heeft.

Hoewel hij als persoon niet de gemakkelijkste was (zoals zijn drie echtgenotes verhalen: hij werd ervan beticht een overmatig groot ego te hebben), en sommige van zijn inzichten ook omstreden waren bij collega-wetenschappers, werd Sagan desondanks geëerd met talrijke wetenschappelijke en publieke onderscheidingen.

In romanvorm publiceerde hij zijn visie op mens en kosmos in de bestseller Contact (1986), die in 1997 verfilmd werd met Jodie Foster in de hoofdrol.

Sagan stierf in 1996 op 62-jarige leeftijd aan een longontsteking als complicatie bij een zeldzame bloedziekte (myelodysplasie) waar hij al enkele jaren aan leed en die zijn immuunsysteem grotendeels verlamd had.

[bewerk] Kritiek

Hoewel hij ageerde tegen bijgeloof en onwetenschappelijke methodes overtrad Sagan door zijn populaire en aansprekende benadering de grenzen van echte wetenschap zelf ook regelmatig, vooral als hij buiten zijn eigen vakgebied, de astronomie, opereerde. Zo voorspelde hij in 1991 dat de oliebranden in Koeweit voor een zomerloos jaar zouden zorgen, wat niet gebeurde. Ook werd vanuit de wetenschappelijke wereld kritiek geuit op zijn rol in de publiciteitscampagne rond de nucleaire winter, de klimaatverandering die zou kunnen ontstaan na een kernoorlog. Hoewel wetenschappelijk gezien de effecten en omvang van zo'n klimaatverandering hoogst onzeker waren, was Sagan overtuigd van de gevolgen, en verkondigde die vrijuit. Meermalen bleek ook dat Sagan kritiek op zijn theorieën slecht kon verdragen, al snel de motieven van zijn critici in twijfel trok en hen van 'onwetenschappelijkheid' beschuldigde.

[bewerk] Onderscheidingen

Apollo Achievement Award - National Aeronautics and Space Administration
Chicken Little Honorable Mention - 1991 - National Anxiety Center
Distinguished Public Service - National Aeronautics and Space Administration
Emmy Award - Outstanding individual achievement - 1981 - TV-serie Cosmos
Exceptional Scientific Achievement Medal - National Aeronautics and Space Administration
Helen Caldicott Leadership Award - Women's Action for Nuclear Disarmament
Homer Award - 1997 - Contact
Hugo Award - 1998 - Contact
Hugo Award - 1981 - Cosmos
Hugo Award - 1997 - The Demon-Haunted World
In Praise of Reason Award - 1987 - Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal (Amerikaanse Sceptici)
Isaac Asimov Award - 1994 - Committee for the Scientific Investigation of Claims of the Paranormal
John F. Kennedy Astronautics Award - American Astronautical Society
John W. Campbell Memorial Award - 1974 - The Cosmic Connection
Klumpke-Roberts Award of the Astronomical Society of the Pacific - 1974
Konstantin Tsiolkovsky Medal - Soviet Cosmonauts Federation
Locus Poll Award 1986 - Contact
Lowell Thomas Award - Explorers Club - 75th Anniversary
Masursky Award - American Astronomical Society
Peabody - 1980 - PBS series Cosmos
Public Welfare Medal - 1994 - National Academy of Sciences
Pulitzer Prize for Literature - 1978 - The Dragons of Eden
SF Chronicle Award - 1998 - Contact
Carl Sagan Memorial Award - Vernoemd ter ere van Sagan

[bewerk] Boeken en artikelen van en over Sagan

Sagan, Carl and Jonathon Norton Leonard and editors of Life, Planets. Time, Inc., 1966
Sagan, Carl and Iosif Samuilovich Shklovskii, Intelligent Life in the Universe. Random House, 1966
Sagan, Carl, Communication with Extraterrestrial Intelligence. MIT Press, 1973
Sagan, Carl et al., Mars and the Mind of Man. Harper & Row, 1973
Sagan, Carl, Other Worlds. Bantam Books, 1975
Sagan, Carl et al., Murmurs of Earth: The Voyager Interstellar Record. Random House, 1977
Sagan, Carl et al., The Nuclear Winter: The World After Nuclear War. Sidgwick & Jackson, 1985
Sagan, Carl and Richard Turco, A Path Where No Man Thought: Nuclear Winter and the End of the Arms Race. Random House, 1990
Sagan, Carl, The Dragons of Eden: Speculations on the Evolution of Human Intelligence. Ballantine Books, December 1989, ISBN 0345346297, 288 pgs. Een Nederlandse vertaling verscheen in 1978 bij S Press, Meppel, onder de titel 'Draken uit het paradijs' en in 1984 onder dezelfde titel bij Unieboek bv / Van Holkema & Warendorf, Weesp (ISBN 0902694739)
Sagan, Carl, Broca's Brain: Reflections on the Romance of Science. Ballantine Books, 1993, ISBN 0345336895, 416 pgs
Sagan, Carl and Ann Druyan, Shadows of Forgotten Ancestors: A Search for Who We Are. Ballantine Books, October 1993, ISBN 0345384725, 528 pgs
Sagan, Carl and Ann Druyan, Comet. Ballantine Books, February 1997, ISBN 0345412222, 496 pgs
Sagan, Carl, Contact. Doubleday Books, August 1997, ISBN 1568654243, 352 pgs
Sagan, Carl, Pale Blue Dot: A Vision of the Human Future in Space. Ballantine Books, September 1997, ISBN 0345376595, 384 pgs
Sagan, Carl and Ann Druyan, Billions & Billions: Thoughts on Life and Death at the Brink of the Millennium. Ballantine Books, June 1998, ISBN 0345379187, 320 pgs
Sagan, Carl, The Demon-Haunted World: Science As a Candle in the Dark. Ballantine Books, March 1997, ISBN 0345409469, 480 pgs
Sagan, Carl and Jerome Agel, Cosmic Connection: An Extraterrestrial Perspective. Cambridge University Press, January 15, 2000, ISBN 0521783038, 301 pgs
Sagan, Carl, Cosmos. Random House, May 7, 2002, ISBN 0375508325, 384 pgs
Zemeckis, Robert, Contact. Warner Studios, 1997, ASIN 0790736330 IMDB Verfilming van Contact
Davidson, Keay, Carl Sagan: A Life. John Wiley & Sons, August 31, 2000, ISBN 0471395366, 560 pgs

[bewerk] Externe links

CarlSagan.Com. Homepage van Cosmos Studios, verkooporganisatie van de televisieserie Cosmos op DVD en VHS-video.
Carl Sagan, Cornell astronomer, dies today (Dec. 20) in Seattle. Persbericht Cornell University van Sagans overlijden.
Even in Death, Carl Sagan's Influence Is Still Cosmic door William J. Broad, The New York Times, November 30, 1998. Beschrijft Sagans bijdrage aan de wetenschap.
Astronomy Picture of the Day: Carl Sagan. December 26, 1996.
Contact: A Eulogy to Carl Sagan, by Dr. Ray Bohlin, president of Probe Ministries. Dr. Bohlin verhaalt dat de film Contact een passende samenvatting is van Sagans denkbeelden. Sagans wetenschappelijke benadering van de vraag "Is het universum geschapen?" wordt kritisch geanalyseerd door Bohlin vanuit zijn christelijke visie.