Atheromatose
| Atheromatose | |
| ICD-10 | I70. |
| ICD-9 | 440 |
Atherosclerose, atheromatose, aderverkalking [G., athere = tarwebrij, skleros = hard] is een gecompliceerd en langzaam voortschrijdend proces waarbij vetachtige stoffen in de wand van slagaders worden afgezet, die daardoor langzaam vernauwen. Het steeds nauwer worden van de slagaders leidt tot een belemmering van de bloedvoorziening van de achterliggende weefsels en organen, waardoor uiteindelijk onder meer pijn op de borst (angina pectoris) en etalagebenen (claudicatio intermittens) op basis van ischemie kunnen ontstaan. Ook andere organen (nieren, hersenen) kunnen te lijden hebben door vernauwde bloedvaten. Atheromatose draagt in belangrijke mate bij aan de voortijdige sterfte in de ontwikkelde landen.
Inhoud |
[bewerk] Ziektemechanismen
Als gevolg van roken, hoge bloeddruk, suikerziekte en hypercholesterolemie, maar simpelweg ook door het ouder worden ontstaan kleine beschadigingen aan de binnenkant (endotheel) van de slagader. Ter plaatse zullen bloedplaatjes gaan samenklonteren. Naar de beschadigde plaatsen migreren ook macrofagen. Deze nemen vetten op uit het bloed - voornamelijk cholesterol - en er ontstaat een brijachtige massa: een zogeheten atheromateuze of atherosclerotische plaque. Wanneer kleine stukjes van de plaque of van erop liggende stolseltjes losraken en de slagader verderop blokkeren spreken we van een embolie. Dit is vaak de aanleiding voor een hartinfarct of beroerte.
Soms ontstaat er uiteindelijk, na jaren, kalkafzetting in de slagaderwand. Maar de meeste atheroomplaques bevatten geen kalk, de naam 'aderverkalking' ten spijt. Het geven van kalkoplossende middelen zoals EDTA bij chelatietherapie is zinloos en leidt in wetenschappelijke onderzoeken met controlegroep niet tot een meetbare verbetering van de doorbloeding van het vat.
[bewerk] Risicofactoren
Atheromatose is een normaal verouderingsproces en komt nagenoeg bij iedereen voor. De belangrijkste en meest voorkomende risicofactoren zijn:
- roken
- suikerziekte
- leeftijd, ouder worden
- van het mannelijk geslacht zijn
- hoge bloeddruk
- een hoog cholesterolgehalte
- inactiviteit
- overgewicht/obesitas (licht-matig-morbide)
- ongezond eetpatroon
- chronische stress (zowel fysiek als mentaal)
[bewerk] Behandeling
Een oorzakelijke behandeling van het ziekteproces is niet bekend. De huidige behandeling is preventief van karakter, dit is de reductie van het aandeel van afzonderlijke risicofactoren in het atherosclerotisch proces. Dit kan primair zijn ter voorkoming en/of vermindering van aderverkalking en de gevolgen ervan. Het kan ook secundair zijn, bijvoorbeeld na een hartinfarct, ter voorkoming van verdere progressie van de aderverkalking en eventueel een nieuwe incident. Naast medicamenteuze behandeling van een hoge bloeddruk, suikerziekte en een hoog cholesterolgehalte, zijn informatie/educatie en lifestyle-adviezen (lifestylemanagement) van groot belang. De belangrijkste adviezen zijn: stoppen met roken en met mate drinken, meer/gezond bewegen (zie richtlijn NHS) resp. conditie verbeteren, afvallen (tot binnen limieten gezond gewicht), stress reduceren (RET) en dieetadvies. Het eerste is het hoofdterrein van de cardiologie, het tweede van de hartrevalidatie.
Wanneer er vernauwingen bestaan is het soms mogelijk deze op te heffen of te verminderen('dotteren') of te omzeilen door een 'bypass' (omleidingsoperatie).
