Aronskelk
| Aronskelk | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gevlekte aronskelk |
|||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| geslacht | |||||||||||||||
| Arum L. (1753) |
De aronskelk (Arum) vormt een geslacht van planten uit de aronskelkfamilie. In Nederland komt de gevlekte aronskelk voor, en wordt de italiaanse aronskelk als stinzenplant aangetroffen.
De aronskelken hebben een opmerkelijke bloeiwijze. De bloemen leveren geen nectar, maar lokken insecten met een sterke geur, en sluiten de insecten vervolgens voor 24 uur op. Een dergelijke strategie van bedriegen wordt aangeduid met de term sapromyofilie.
De bloeiwijze van aronskelken bestaat uit een bloeikolf die uit drie delen bestaat. Onderaan bevinden zich de vrouwelijke bloemen, daarboven de mannelijke bloemen en bovenaan is er een stuk met een aantal uitsteeksels dat fungeert als zeef om te grote insecten tegen te houden. De bloeikolf is omgeven met een groot blad dat ver naar boven uitsteekt.
De vrouwelijke bloemen ontwikkelen zich het eerst. Als deze rijp zijn voor bestuiving, geeft de bloem een sterke geur af van mest of urine. Insecten worden door deze geur aangetrokken. Als een insect op het omgevende blad of op de rand van de bloeiwijze gaat zitten, dan glijdt hij de "val" in, omdat het oppervlakte hiervan is bedekt met een laagje olie waar ook de poten van insecten geen houvast op hebben. De insecten kunnen niet ontsnappen, want ook de binnenzijde van de bloeiwijze is bedekt met een laage olie.
De vrouwelijke bloemen geven een druppel kleverige vloeistof af. De insecten die in de bloeiwijze rondkruipen komen hiermee in aanraking. Hierdoor komt het stuifmeel dat deze insecten van een eerder bezoek aan een andere aronskelk hebben overgehouden op de vrouwelijke bloemen terecht, zodat kruisbestuiving tot stand komt.
Binnen 24 uur vinden er een aantal veranderingen in de bloeiwijze plaats. De kleverige uitscheiding op de vrouwelijke bloemen verdwijnt, de mannelijke bloemen komen tot rijping en werpen het stuifmeel uit zodat dat op de insecten onder in de bloeiwijze terecht komt. Het blijft kleven aan de insecten, omdat die besmeurd zijn met kleverige vloeistof. Vervolgens verdwijnt ook de olie aan de binnenzijde van de bloeiwijze zodat de insecten nu wel houvast hebben en naar buiten kunnen kruipen.
Opmerkelijk is dat de bloeiwijze een aanzienlijke hoeveelheid warmte produceert, de temperatuur in de bloeiwijze kan oplopen tot 15 graden hoger dan de omgevingstemperatuur.
[bewerk] Externe links en bronnen
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Aronskelk op Wikimedia Commons. |
