Ariadne
Ariadne is een figuur uit de Griekse en Romeinse mythologie.
[bewerk] Mythe
Ariadne is de dochter van koning Minos van Kreta. Zij zou Theseus geholpen hebben te ontsnappen uit het labyrint. Ze gaf hem een zwaard en een kluwen wol en Theseus zou met door dat kluwen wol af te rollen de weg uit het labyrint vinden. Ariadne was bereid Theseus te helpen op voorwaarde dat hij zodra hij de weg uit het labyrint had gevonden, hij met Ariadne zou trouwen en hij samen met haar zou terugkeren naar Athene. Theseus doodde met het zwaard de minotaurus die in het labyrint huisde, en vond dankzij de draad van Ariadne de uitgang terug.
De ondankbare Theseus liet haar achter op Naxos na zijn terugkeer uit Kreta. De mythe is nauw met Dionysus verbonden: Dionysus zou haar daar hebben gehouden en haar tot zijn vrouw gemaakt hebben. Er wordt zelfs gezegd dat zij samen twee kinderen kregen, Staphylus en Oenopion.
[bewerk] Voortleven
In de kunst van de Oudheid komt het thema van Ariadne op Naxos overwegend voor op Hellenistische en Romeinse mozaïeken en muurschilderingen. Vreemd genoeg wordt zij in het gezelschap van Theseus vóór het labyrint slechts sporadisch uitgebeeld.
Hoogstwaarschijnlijk hebben de bitter verwijtende "brief" van Ariadne in Ovidius' Heroides en haar weeklacht in een elegisch gedicht van Catullus geleid tot de populariteit van Ariadne's droevige lot in de Westerse kunst (voornamelijk de muziek) vanaf de 16e eeuw. Van een opera van Monteverdi uit 1608 bleef alleen het beroemde "Lamento d'Arianna" bewaard. Ariadne is verder de hoofdfiguur in een groot aantal opera's uit de 17e en 18e eeuw, o.m. van Robert Cambert (1628-1677), Marin Marais (1656-1728), G.F. Haendel (1658-1759), A. Scarlatti (1660-1725) en Joseph Haydn (1732-1809).
Van recentere datum zijn de opera's "Ariane" (1906) van Jules Massenet en "Ariadne auf Naxos" (1912, herwerkt in 1916) van Richard Strauss (1864-1949) op tekst van Hugo von Hofmannsthal (1874-1929), en het ballet "Bacchus et Ariane" (1930) van Albert Roussel (1869-1937).
