Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
De Nederlandse Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten of AWBZ is een collectieve ziektekostenverzekering voor niet individueel verzekerbare ziektenkostenrisico's.
Op grond van deze wet kan men bijzondere ziektekosten zoals kosten van langdurige opname in ziekenhuis of inrichting vergoed krijgen. Deze worden niet door de zorgverzekering vergoed.
AWBZ geeft recht op verpleging en verzorging in een:
- ziekenhuis vanaf de 366e dag
- verpleeghuis
- verzorgingshuis
- psychiatrische inrichting
- verpleeginrichtingen
- inrichting voor zintuiglijk gehandicapten;
- inrichting voor verstandelijk gehandicapten;
- gezinsvervangend tehuis voor gehandicapten;
- beschermde woonvorm voor ex-psychiatrische patiënten en sociaal kwetsbaren;
- "Het Dorp" in Arnhem;
- dagverblijf voor gehandicapten;
- algemene thuiszorg. Daartoe behoren verpleging, verzorging, huishoudelijke hulp, begeleiding en voorlichting in verband met ziekte, herstel, invaliditeit, psychosociale of gezinsproblemen en ouderdom;
- revalidatiezorg vanaf de 366e dag.
Verder valt onder de AWBZ:
- overige psychiatrische hulp, zowel poliklinisch als door vrij gevestigde psychiaters en RIAGG's (Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg)
- inentingen in het kader van een vaccinatieprogramma
- onderzoek naar het voorkomen van enkele stofwisselingsziekten
- blindengeleidehond
- tolk Nederlandse Gebarentaal
- schrijftolk
- abortus in een vergunninghoudende kliniek.
Inhoud |
[bewerk] Grondslag voor AWBZ-zorg
Om in aanmerking te komen voor AWBZ-zorg moet er een medische reden (grondslag) aanwezig zijn waardoor iemand bepaalde activiteiten niet zelfstandig kan verrichten maar hierbij hulp nodig heeft. De volgende grondslagen kunnen recht geven op AWBZ-zorg:
- een somatische aandoening of beperking
- een psychogeriatrische aandoening of beperking
- een psychiatrische aandoening
- een verstandelijke handicap
- een lichamelijke handicap
- een zintuiglijke handicap
- een ernstig psychosociaal probleem
Het moet hierbij in alle gevallen gaan om aandoeningen / beperkingen waardoor iemand langdurig / blijvend hulp nodig heeft. Voor problemen waarvoor nog behandeling (vanuit het tweede compartiment) mogelijk is kan slechts in uitzonderingsgevallen, kortdurend AWBZ-zorg worden ingezet. Namelijk daar waar ernstige problemen ontstaan wanneer dit niet gebeurt en inzet van AWBZ-zorg geen negatieve invloed heeft op het verdere herstel.
[bewerk] Vernieuwing AWBZ
Tot 2003 zijn veel aanvullende regels gemaakt om de AWBZ aan te passen aan veranderende maatschappelijke trends. De regelgeving werd daardoor complex en bureaucratisch. Een grondiger herziening was noodzakelijk, ook om inhoudelijke redenen. Een van deze redenen is de prijsstijging van de AWBZ. Het kabinet hoopt door meer marktwerking de prijsstijging tegen te gaan.In de gemoderniseerde AWBZ krijgt de vrager een meer centrale plaats, de aanbiedersmarkt wordt meer open en zorgverzekeraars en zorgkantoren krijgen een actievere rol in het inkoopbeleid. De verantwoordelijkheden tussen diverse partijen in de zorgketen (Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ), zorgkantoor, zorgaanbieder) worden duidelijker onderscheiden. De stappen in de modernisering maken het mogelijk dat cliënten zelf de zorg inkopen, bij de aanbieder die zij wensen en op de plaats van hun keuze. Met andere woorden: centrale aanbodsturing maakt plaats voor decentrale vraagsturing. Dit wordt mogelijk gemaakt door het afschaffen van het verplicht contracteren door zorgkantoren. Hierdoor kunnen andere bedrijven op de markt komen en de AWBZ uitvoeren. Het gevolg hiervan is dat er geconcurreerd wordt.
[bewerk] Hoe ziet de bekostiging er binnen de vernieuwde AWBZ uit?
Tot april 2003 hadden cliënten van de AWBZ voornamelijk van doen met zorg in natura. Indien zij geïndiceerd waren en zorg kregen gebeurde dit zonder dat zij geconfronteerd werden met de bijbehorende kosten.
Bij de indicatiestelling wordt voortaan vastgesteld aan welke functie iemand behoefte heeft, en hoeveel daarvan nodig is. De verzekerde kan vervolgens kiezen tussen een persoonsgebonden budget (pgb) of zorg in natura. Bij het persoonsgebonden budget (PGB), krijgt de cliënt zelf de beschikking over een vastgesteld budget dat rechtstreeks aan hem wordt overgemaakt en dat hij kan besteden om de benodigde zorg in te kopen. Over de bestedingen houdt hij een boekhouding bij; achteraf vindt verantwoording plaats. Naast het PGB is ook de zorg in natura blijven bestaan.
De modernisering gaat stapsgewijs. Op 1 april 2003 zijn de veranderingen in de aanspraken, de toelating en de indicatiestelling van kracht gegaan. De veranderingen dus die voornamelijk de voorkant van de zorgketen vormen. Aanpassingen van de achterkant, te weten de bekostiging, verantwoording en registratie zijn per 1 april 2003 nog beperkt.
[bewerk] Belangrijkste wijzigingen in de AWBZ per 1 april 2003
- de aanspraken worden benoemd in termen van functies, in plaats van voorzieningen
- (nieuwe) aanbieders mogen toelating vragen voor één of meer functies
-
- huishoudelijke verzorging
- persoonlijke verzorging
- verpleging
- ondersteunende begeleiding
- activerende begeleiding
- behandeling
- verblijf
- de toelating is functiegericht en geldt AWBZ-breed
- de indicatiestelling wordt geformuleerd in termen van functies
- zorgorganisaties mogen extramuraal AWBZ-breed zorg aanbieden
- nieuwe AWBZ-brede Regeling Persoonsgebonden budget
[bewerk] AWBZ Premie
De AWBZ-premie is opgenomen in de loonheffing van de volksverzekeringen en bedraagt in 2006 12,55%. Alleen over de eerste twee belastingschijven is premie verschuldigd. Ook uitkeringsgerechtigden van AOW en ANW moeten de premie betalen.
[bewerk] Uitvoering
De AWBZ wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars. Een verzekerde is verzekerd voor de AWBZ bij dezelfde zorgvezekeraar als waar hij verzekerd is voor de ZVW.
