Web Analytics
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions 宇都宮二荒山神社 - Wikipedia

宇都宮二荒山神社

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』

宇都宮二荒山神社
所在地 栃木県宇都宮市馬場通り1-1-1
位置 --
主祭神 豊城入彦命
社格 式内社(名神大)・下野国一宮・国幣中社・別表神社
創建 文徳天皇の御代
本殿の様式 --
例祭 10月21日
主な神事 --

宇都宮二荒山神社(うつのみやふたあらやまじんじゃ)は、栃木県宇都宮市の中心部にある神社である。宇都宮市民からは「二荒さん」の愛称で親しまれている。古くは宇都宮大明神と呼ばれ尊ばれた。正式名称は二荒山神社であるが、日光二荒山神社(ふたらさんじんじゃ)との区別のために鎮座地名を冠して呼ばれる。両社は祭神、由緒などが全く違う別の神社である。

崇神天皇の第一皇子で毛野国の開祖である豊城入彦命(とよきいりひこのみこと)を主祭神とし、大物主命事代主命を相殿に祀る。ただし、主祭神については彦狭嶋王、御諸別王(彦狭嶋王の子)、事代主命、健御名方命、日光三所神など諸説ある。

宇都宮は当社の門前町として発展してきた。宇都宮という地名は当社の由来するものだが、一宮(いちのみや)の訛りという説、遷座したことから「移しの宮」の転という説、「二荒山の神の現宮(うつつのみや)」という説など諸説ある。

当社の社家である宇都宮氏摂関家藤原北家にゆかりのある一族で、平安時代末期から約500年間に亘り関東地方の治安維持に寄与した名家である。

神紋は三つ巴(菊に三つ巴)。

目次

[編集] 歴史

社伝によれば、文徳天皇の時代、毛野国が下野国・上野国に分けられた際に、下野国国造に任じられた奈良別王(ならわけのきみ)が、曽祖父である豊城入彦命をこの地域の氏神として祀ったのに始まると伝える。その時既に豊城入彦命によって大物主命が祀られていたとも伝えられている。

延喜式神名帳に「下野国河内郡 二荒山神社」として記載され名神大社に列し、神階正一位まで進み、下野国一宮ともなったとされるが、これらは日光の二荒山神社のことであるとする説もある。現在は両社ともが式内名神大社・下野国一宮を称している。明治16年に国幣中社に昇格した。

当初の鎮座地は現在地から大通りを隔てた南側にある「二荒山神社摂社下之宮」付近(荒尾崎)であったが、承和5年(838年)に現在地の臼ヶ峰に遷座した。その遷座の儀式を伝えているのが「渡り夜」の神事で、12月15日(冬渡祭)と1月15日(春渡祭)の2日に分けて渡ったと考えられ、どちらも「おたりや」と呼ばれている。現在の下之宮は、地区の再開発(相生ビル「宇都宮パルコ」建設)のため1995年に移転・創建されたもので、前の広場はイベントスペースなどに利用され市民の憩いの場となっている。また、神社の南方に位置した宇都宮城が、東または南に設けるのが通例の“正門”を北側(神社のある方向)に設けていたことからも同神社の存在の大きさが窺える。社殿は度々の戦火で焼かれたが、その都度再建された。現在の建物は宇都宮戦争で新政府軍の砲弾等によって破壊・焼失した後、明治年間に再建されたものである。

豊城入彦命は武徳にも優れ、藤原秀郷源頼義源義家源頼朝徳川家康など著名な武将らも戦勝祈願し、種々の寄進や社殿の改築をしたと伝えられている。平将門の乱にあっては、藤原秀郷がこの神社で授かった霊剣をもって将門を討った言われる。また平家物語によると、屋島の合戦にあって那須与一平家船上の扇の的を射る際に「日光権現、宇都宮、那須の温泉大明神」と祈ったという。

2007年現在、神社前の再開発では24階建てマンションが建設予定となっており、景観を損なうとして論争の的となっている。

[編集] 祭事

[編集] 施設

[編集] 摂社

  • 境外摂社 下之宮 -- 当社の旧鎮座地である荒尾崎にあり、本社と同じ神を祀る。

[編集] 末社

[編集] その他施設

  • 二荒山会館

[編集] 文化財

  • 鉄製狛犬(国指定重要文化財
  • 三十三星兜(国指定重要文化財)

[編集] 交通

[編集] 外部リンク

[編集] 関連事項

神 道
ポータル神道ウィキプロジェクト神道
基 礎 神道, 日本神話, 神 (神道), 日本の神の一覧
文 献 日本神話, 古事記, 日本書紀, 風土記
神 社 神社, 神社一覧, 式内社, 一宮, 近代社格制度, 別表神社
祭祀と祭礼 , 祝詞
関 連 用 語 神道用語一覧
神仏習合, 修験道, 陰陽五行説, 民俗学, 国学
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu