Web Analytics
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions スナネズミ - Wikipedia

スナネズミ

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』

[統合] 項目統合の提案:この項目はモンゴリアン・ジャービルとの統合が提案されています。詳しくはノート:スナネズミを参照してください。


アレチネズミ科

ペットとして飼われるスナネズミ
Meriones unguiculatus
分類
界 : 動物界 Animalia
門 : 脊索動物門 Chordata
亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata
綱 : 哺乳綱 Mammalia
 : ネズミ目 Rodentia
亜目 : リス亜目 Sciurognathi
上科 : ネズミ上科 Myomorpha
 : アレチネズミ科 Gerbillidae

スナネズミ(砂鼠)とは、齧歯目アレチネズミ科 (Gerbillinae) に属するネズミの総称。

英語通名のGerbilは、一般分類名のGerbillusより。Gerbillusの語源は、アラビア語のjarbu(ネズミ)とラテン語のillus(小さな)より。110種が存在し、その内、約80種程の生物がスナネズミ(gerbil:ジャービル/jird)の名前を冠して飼われる。

多くは夜行性であり、また略全ての種が雑食性である。

ペットショップで一般的にスナネズミとして扱われる通称モンゴリアン・ジャービル (Mongolian Gerbil) の学名は Meriones unguiculatus。この種は、天敵の少ない土地の原産の為、昼行性である。ただし、日中の最も暑い時間帯と、夜間の最も冷える時間帯は巣に戻り活動を行わない。

その他、およそ10~12種程のMeriones属のスナネズミが一般的にペットとして扱われる。生物界で最も分布域が広いとされる種は、リビアスナネズミ。

成体の大きさはどの種も小さく80mmから300mm程度。ただしRhombomys opimusのみ400mmを超える成体となる。一般的にスナネズミとして飼われるMeriones属は比較的大きく200mmから300mm程になる種もある。

なお、近年ペットとして人気が出ているデグー (degu) は、外見は似ているが、ヤマアラシ亜目デグー科の生物(学名:Octodon degus)であり、リス亜目であるスナネズミとは、習性、生態等も大きく異なる。

目次

[編集] 全110種の分類:

* 族 Gerbillini
         o 亜族 Gerbillina
               + 属 Gerbillus
                     # 亜種 Handecapleura
                           * Gerbillus campestris
                           * Gerbillus lowei
                           * Gerbillus somalicus
                           * Gerbillus stigmonyx
                           * Gerbillus dasyurus
                           * Gerbillus vivax
                           * Gerbillus mackilligini
                           * Gerbillus jamesi
                           * Gerbillus maghrebi
                           * Gerbillus stigomonyx
                           * Gerbillus amoenus
                           * Gerbillus poecillops
                           * Gerbillus famulus
                           * Gerbillus nanus
                           * Gerbillus brockmani
                           * Gerbillus garamantis
                           * Gerbillus grobbeni
                           * Gerbillus principulus
                           * Gerbillus quadrimaculatus
                           * Gerbillus watersi
                           * Gerbillus juliani
                           * Gerbillus mesopotamiae
                           * Gerbillus henleyi
                           * Gerbillus syrticus
                           * Gerbillus pusillus
                           * Gerbillus percivali
                           * Gerbillus diminutus
                           * Gerbillus ruberrimus
                           * Gerbillus bottai
                           * Gerbillus harwoodi
                           * Gerbillus muriculus
                           * Gerbillus mauritaniae
                     # 亜種 Dipodillus
                           * Gerbillus simoni
                           * Gerbillus zakariai
                     # 亜種 Gerbillus
                           * Gerbillus gerbillus
                           * Gerbillus cheesmani
                           * Gerbillus cosensi
                           * Gerbillus aquilus
                           * Gerbillus gleadowi
                           * Gerbillus andersoni
                           * Gerbillus bonhotei
                           * Gerbillus pyramidum
                           * Gerbillus acticola
                           * Gerbillus burtoni
                           * Gerbillus dongolanus
                           * Gerbillus floweri
                           * Gerbillus riggenbachi
                           * Gerbillus tarabuli
                           * Gerbillus allenbyi
                           * Gerbillus hesperinus
                           * Gerbillus pulvinatus
                           * Gerbillus bilensis
                           * Gerbillus perpallidus
                           * Gerbillus riggenbachi
                           * Gerbillus latastei
                           * Gerbillus dunni
                           * Gerbillus hoogstraali
                           * Gerbillus occiduus
                           * Gerbillus rosalinda
                           * Gerbillus agag
                           * Gerbillus dalloni
                           * Gerbillus nigeriae
                           * Gerbillus nancillus
               + 属 Microdillus
                     # Microdillus peeli
         o 亜族 Merionina
               + 属 Meriones (jirds)
                     # 亜種 Parameriones
                           * Meriones persicus
                           * Meriones rex
                     # 亜種 Cheliones
                           * Meriones hurrianae
                     # 亜種 Meriones
                           * Meriones vinogradovi
                           * Meriones tamariscinus
                           * Meriones tristrami
                     # 亜種 Pallasiomys
                           * Meriones unguiculatus
                           * Meriones meridianus
                           * Meriones dahli
                           * Meriones chengi
                           * Meriones shawi
                           * Meriones libycus
                           * Meriones arimalius
                           * Meriones caudatus
                           * Meriones crassus
                           * Meriones sacramenti
                           * Meriones zarudnyi
               + 属 Rhombomys
                     # Rhombomys opimus
               + 属 Psammomys 
                     # Psammomys obesus
                     # Psammomys vexillaris
               + 属 Sekeetamys
                     # Sekeetamys calurus
               + 属 Brachiones
                     # Brachiones przewalski
         o 亜族 Desmodilliscina
               + 属 Desmodilliscus
                     # Desmodilliscus braueri
         o 亜族 Pachyuromyina
               + 属 Pachyuromys
                     # Pachyuromys duprasi
   * 族 Taterillini
         o 亜族 Taterillina
               + 属 Tatera
                     # 亜種 Gerbilliscus
                           * Tatera boehmi
                     # 亜種 Taterona
                           * Tatera leucogaster
                           * Tatera nigricauda
                           * Tatera robusta
                           * Tatera guineae
                           * Tatera phillipsi
                           * Tatera afra
                           * Tatera valida
                           * Tatera kempi
                           * Tatera gambiana
                           * Tatera brantsii
                           * Tatera inclusa
                           * Tatera pringlei
                     # 亜種 Tatera
                           * Tatera indica
               + 属 Taterillus
                     # Taterillus gracilis
                     # Taterillus petteri
                     # Taterillus pygargus
                     # Taterillus arenarius
                     # Taterillus lacustris
                     # Taterillus congicus
                     # Taterillus harringtoni
                     # Taterillus emini
         o 亜族 Gerbillurina
               + 属 Desmodillus
                     # Desmodillus auricularis
               + 属 Gerbillurus
                     # Gerbillurus paeba
                     # Gerbillurus tytonis
                     # Gerbillurus vallinus
                     # Gerbillurus setzeri
   * 族 Genus Ammodillus
               + Ammodillus imbellis

[編集] 絶滅危惧又は恐れのある種など

Ammodillus imbellis
エチオピアソマリアなどのHorn of Africa一帯に生息分布するAmmodillus imbellisは、アフリカゾウチーターと並んで、IUCNによってThreatened Speciesに指定されている。
Meriones chengi
中国の通名CHENG'S JIRD,Chinese Gerbil, または、Chengi Gerbil(Meriones chengi)と呼ばれる種(和名は、チェンスナネズミ、又はチャイニーズスナネズミ)は、IUCNによってThreatened Species RED LISTに指定されている。

[編集] 飼育環境での近隣種同士の交配

野生の環境と異なり、人に飼育された環境では、近隣種との交配が積極的に行われている。特にMeriones属の種は、研究機関では無い一般の飼育環境でも積極的に交配が行われ、新しい種とも言える物が多数存在する。

また、これらの組み合わせの多くは、雄雌共に繁殖能力を持つ事が多い。スナネズミの中で最も有名な事例は、イギリスで飼われる通称Shaw's Jirdであり、これは本来の通称Shaw's Jird (Meriones shawi) である種と、通称Libyan Jird (Meriones libycus) と呼ばれる種の掛け合わせた遺伝子を持つ。

また、通称ジャービルと呼ばれる物でも、通称Pallid Gerbilと通称Cheesman's Gerbilと呼ばれる物を掛け合わせた種がイギリスでは広く扱われる。又、最も一般的なペットショップのモンゴリアン・ジャービルも多くの品種改良が行われおり、本来の野生の種であるモンゴリアン・ジャービル (Meriones unguiculatus) とは全く同一の遺伝子を持つとは言えない。

[編集] ペットとしての飼育

[編集] モンゴリアン・ジャービル

モンゴリアン・ジャービルを参照。

[編集] Shaw's Jird

英国でモンゴリアン・ジャービルと並んで飼われるShaw's Jird (Meriones shawi) 、日本では別名でエジプトスナネズミとも呼ばれる。 スナネズミ/ジャードとして飼われるもう一つ代表的な種である。モンゴリアン・ジャービルの親戚種と並び人になれやすい性質を持つ。又、モンゴリアン・ジャービルと違い、同種間の殺し合いは稀であり、その為に人気が高い。

野生種のMeriones shawiはエジプト原産のgerbil/jirdである。但し、ペット種は、近隣種であるリビアスナネズミ (Meriones libycus) との交配種が英国などでは多い。

一般的にペット種のShaw's Jirdで繁殖力の弱く、攻撃性が強い個体はMeriones libycusの性質を強く受け継いだ物とされる。

[編集] リビアスナネズミ / Meriones libycus

リビアスナネズミは北サハラ砂漠原産のスナネズミで性格は他の一般的なスナネズミ Meriones shawi、Meriones unguiculatus などに比べ、好戦的である。また、非常にテリトリー意識が強く、テリトリー内に入った個体を雄雌問わず攻撃する事が多い。モンゴルリアン・ジャービルと同じく昼行性であるが、夜間も活動する。

分布域は、繁殖力の低さに比べて広く、サハラ砂漠域からアラビア半島、パキスタン、中央アジア域迄、この種と見られるスナネズミが分布する。 分布域だけなら、最も生物界で一般的なスナネズミと言える。

Meriones種内では比較的小柄な150mm程度の大きなを持ち、外見からペットとしての人気は高いが、繁殖力の低さ(なかなか雄雌の相性合わせが難しく、相性が合ってもなかなか交尾を行わず、生まれても一度に3-6匹)と懐かせるのが比較的難しい為に、繁殖力を向上させ、性格を和らげた、異種との交配種(上記のShaw'sなど)がペットとしては人気がある。

[編集] ファットテール・ジャービル / 英名:fat tail / Duprasi (Pachyuromys duprasis)

日本で積極的に繁殖されている通称ファットテールは、ペットとしては比較的新しい部類に入る。

他のgerbilとは異なり生物学分類上はPachyuromyina亜族を独自に構成する。 Gerbillini族内では、単種で亜族を構成するDesmodilliscus braueriと並んで特殊な存在と言えるが、外見が他のGerbillini族と大きく異なるのはこの種のみである。

サハラ北部原産であり、繁殖地は平地の緑が点在する土地ステップ/砂漠型の土地。ペットとしては1990年代から飼われた物であり、学術資料も少ない。最大の特徴は、太い膨らんだ毛の無い尻尾であり、そこに駱駝の様に栄養を蓄える。雑食であるが、動物性タンパク質を好む個体が多い。また、短期間の仮冬眠に近い行動をとる事もある。

繁殖行動は、他のスナネズミ種に比べると、非常に賑やかな音を立てる。昼夜共行動する。また、おとなしく人に触られても拒絶して噛む行為をそこまで行わない。また、手に乗せられた場合おとなしくなる個体が多い為、人気がある。

最初のペット種の毛色の変異(チンチラ、又は灰色)は日本で報告された。

[編集] 外部リンク

[編集] スナネズミが出て来る主な漫画、及び映像作品

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu