Vespobuteo
El Vikipedio
La Vespobuteo (Pernis apivorus) estas rabobirdo de la famiio Akcipitredoj kiu enhavas ankaŭ multajn aliajn tagajn rabobirdojn kiel milvoj, agloj kaj cirkuoj. Spite ties nomon, tiu specio ne rilatas la veran buteon en genro Buteo, kaj estas pli proksima al milvoj.
Temas pri somera migranta birdo en Eŭropo kaj okcidenta Azio, kiu vintrumas en tropika Afriko. Esta speciala manĝanto, ĉar ĝi manĝas ĉefe larvojn kaj nestojn de vespoj, kvankam ĝi povas preni aliajn etajn predojn. La specia nomo apivorus signifas en la latina abelmanĝulo, tamen abeloj estas multe malpli gravaj ol vespoj en ties dieto.
La vespobuteo bredas en arbaroj kie estas preskaŭ nevideblaj escepte en printempo, kiam la pariĝaj ceremoioj inkuldas eĉ flugilklapojn. Bredantaj virbirdoj estas tre teritoriaj.
[redaktu] Aspekto
La longa Vespobuteo (52-60 cm) estas pli longa kaj grandenvergura (135-150 cm) ol la Buteo Buteo buteo. Ŝajne ĝi havas tre longan kolon kaj pli malgrandan kapon kaj larĝajn flugilojn. Ĝia vosto estas longa kaj havas pli da strioj ol tiu de la vera Buteo buteo, ofte kun du mallarĝaj malhelaj strioj kaj larĝa malhela ĉefina strio.
Ambaŭ seksoj estas diferenceblaj laŭ plumaro, kio estas tute malofta en grandaj rabobirdoj. La virbirdo havas blugrizan kapon, dum tiu de la ino estas bruna. La ino estas iomete pli granda kaj malhela ol la virbirdo.
[redaktu] Kutimoj
Kiam ĝi migras, la vespobuteo sekvas la marbordon se estas proksima. Ĝi kontrolas la stelojn por flugodirekti (kiel multaj aliaj birdoj kaj povas lokigi la teran magnetan kampon por plibonigi ĝian direkton. Ili devas alfronti teruran problemaron por atingi Afrikon, kiel ĉasado ĉefe ĉirkaŭ la Mediteranea Maro, la vetero kaj la trapaso de Saharo deserto.
La voĉo estas klara piii-la.
La vespobuteo videblas en diversaj medioj, sed ili preferas arbaroj kaj ekzotajn planktarojn.
Tiu specio estas ofte videbla ŝvebante en varmaj aerfluoj. Tiam la flugiloj estas rektaj kaj ties strioj videblas horizontale kaj ofte milde subenmontrante perpinte. La kapo rigardas suben kaj tiel videblas kvazaŭ angula mentono, kiel tiu de akcipitro, kvankam ili ne estas konfuzeblaj. Kiam la vespobuteo flugas en arbara medio, ĝi faras ĝin tre malalte kaj ofte ripozas en gvatejo, havante la korpon relative horizontala per ekvilibrigo de vosto.
De la gvatejo ofte traserĉas manĝolokojn per streĉigo de ties kapo por havi pli bonan vidpunkton. Tio ŝajnas kvazaŭ kutimo de psitako. poste ili saltas el branĉo al branĉo aŭ gvatejo per frapado de flugilo nur unufije; tiel oni aŭdas nur unu flugilklapon.
[redaktu] Mimetismo
Oni sugestis, ke la simileco inter la plumaro de junaj Vespobuteoj kaj tiu de junaj Buteoj protektas vespobuteojn almenaŭ parte kontraŭ predado de Akcipitroj. Kvankam tiu terura murdisto povas mortigi ekzemplerojn de ambaŭ specioj, ŝajne ne tiom atakas la pli protektitajn Buteo speciojn, kiuj estas armitaj de fortegaj bekoj kaj spronoj.
Similan mimetismon montras la Aziaj Pernis specio, kiuj similaspektas kun la specioj Spizaetus.
