Sekalo

El Vikipedio

Sekalo (1) (Secale) estas genro en la familio de poacoj (Poaceae). Ekzistas nur ĉirkaŭ 6 specioj, kiuj kreskas en Mediteraneo kaj Afriko.

Sekalo en la ĉiutaga parolo (2) (Secale cereale, kiel specio sekalo (1)) estas la plej disvatiĝinta grenspecio. Ĝi ne estas klasika genro de la antikva epoko. Oni supozas ties originon en Anatolio (malgranda azio) antaŭ 2000–3000 jaroj kiel trudherbo de tritikkampoj. Unuafoje menciis ĝin Plinius.

http://de.wikipedia.org/upload/thumb/4/4a/180px-Roggenaehre.jpg

Ĝi estas unujara (travintruma) graminaco kun dufloraj spiketoj, ĉirkaŭitaj de du akre pintaj glumoj. Laŭ la regulo THAS klarigita en artikolo Cerealo sekalo dum herba stadio rekoneblas per havi nek Ligulon, nek oreletojn flanke de la foliobazo. Ĝi estas fremde polenita. Se dum polenado la vetero estas malkonvena, fekundiĝo okazas nekompleta. Sekalo bone toleras monokulturon, malkonvenajn agrojn, ĉefe tiujn kun alta PH, kaj malvarmetan klimaton.

Sekalo pli bone alkutimiĝis al malvarmeta kaj seka Klimato ol tritiko. La moderna krucigo de tritiko kaj sekalo, la tritikalo unuigas la bonajn ecojn de ambaŭ specioj.

Sekalo estas kultivita precipe en Mez- kaj Orienta Eŭropo kiel panogreno. La bak-proprecoj de sekalo subas tiujn de tritiko pro la malgranda gluten-enteno. Ĝi estas ofte uzata por produkto de miks-pano, aŭ de brunaj panoj ege ŝatataj en Germanio. Ankaŭ bazo por elfaro de mielkuko.

Pro la kompareble alta lisin-enhavo, sekalo iĝas grava ero de la ekvilibra nutrado.

http://de.wikipedia.org/upload/thumb/9/99/180px-Roggenkoerner.jpg

Sekalo uzatas en la alkoholproduktado. Ekzemple la bonaj vodko-tipoj produktiĝas el sekalo. Uzatas ankaŭ kiel furaĝo.

[redaktu] Komponantoj

    akvo             10,95 %
    proteino         14,76 %
    graso             2,5  %
    karbonhidrato    69,76 %
    balastmaterialo  14,6  %
    mineralmaterialo  2    %

Indikoj je 100 g

brulvaloro 1400 kJ

Mineralmaterialoj

    kalcio      33     mg
    fero         2,67  mg
    magnezio   121     mg
    fosforo    374     mg
    kalio      264     mg
    natrio       6     mg
    zinko        3,73  mg
    kupro        0,450 mg
    mangano      2,680 mg
    seleno       0,035 mg

Vitaminoj

    tiamino          0,316 mg
    riboflavino      0,251 mg
    niacino          4,270 mg
    pantotenacido    1,456 mg
    Vitamino B6      0,294 mg
    Folacido         0,060 mg
    Vitamino E       1,870 mg
    Alfa-Tokoferolo  1,28  mg

Aminoacidoj

    Triptofano    0,154 g
    Treonino      0,532 g
    Izoleucino    0,549 g
    Leucino       0,980 g
    Lisino        0,605 g
    Metionino     0,248 g
    Cistino       0,329 g
    Fenilalanino  0,674 g
    Tirosino      0,339 g
    Valino        0,747 g
    Arginino      0,813 g
    Histidino     0,367 g
    Alanino       0,711 g
    Aspartino     1,177 g
    Glutamino     3,661 g
    Glicino       0,701 g
    Prolino       1,491 g
    Serino        0,681 g