Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Z modulo n - Wikipedia, wolna encyklopedia

Z modulo n

Z Wikipedii

Z powodu ograniczeń technicznych tytuł tego artykułu jest nieprawidłowy. Właściwy tytuł to: Pierścień \mathbb{Z}_n.

Pierścień \mathbb{Z}_n^* jest pierścieniem, czyli zbiorem wszystkich liczb naturalnych mniejszych od n (liczonych od 0) z działaniem dodawania i mnożenia modulo n(oba).

Spis treści

[edytuj] Definicja

Trójkę uporządkowaną \Big(\{0,1,\ldots,n-1\},\oplus,\otimes\Big) oznaczaną dalej jako \mathbb{Z}_n nazywamy pierścień klas reszt modulo n. Działanie \oplus,\otimes, czyli dodawanie i mnożenie liczb modulo n rozumiemy następująco:

x \oplus y = x + y \mod n

x \otimes y = x\cdot y \mod n

[edytuj] Właściwości

Pierścień \mathbb{Z}_n jest pierścieniem łącznym, przemiennym i z jedynką (co wynika z tego, że Zn i Zn* - grupy abelowe).

[edytuj] Elementy szczególne

Elementem neutralnym dodawania \oplus jest 0. Elementem przeciwnym do danego elementu x ze względu na dodawanie jest element n-x. Elementem neutralnym mnożenia \otimes jest 1. Element odwrotny do danego x istnieje wtedy i tylko wtedy, jeżeli x i n są względnie pierwsze i nie zawsze da się łatwo wskazać.

[edytuj] Dzielniki zera i elementy odwracalne

Jeżeli element pierścienia \mathbb{Z}_n k nie jest względnie pierwszy z n, to jest dzielnikiem zera, tzn. istnieje w pierścieniu inny element m taki, że km mod n=0. Prawdą jest, że wszystkie elementy pierścienia \mathbb{Z}_n są albo dzielnikami zera albo są odwracalne. Wynik ten się łatwo uogólnia na wszystkie pierścienie skończone. W pierścieniu \mathbb{Z}_n jest dokładnie φ(n) elementów odwracalnych (a tym samym: n-φ(n) dzielników zera).

[edytuj] Ciało Zp

Jeżeli dla pierścienia \mathbb{Z}_n n jest liczbą pierwszą to mamy do czynienia z ciałem Zp.

[edytuj] Pierwiastki z 1

W każdym pierścieniu \mathbb{Z}_n istnieją przynajmniej dwa takie elementy, że ich kwadrat jest równy 1. Są to 1 oraz -1=n-1. Jeżeli n jest liczbą pierwszą (czyli mamy do czynienia z ciałem) to są to jedyne takie elementy. Natomiast, jeżeli n nie jest pierwsze, to takich pierwiastków z 1 jest więcej: dokładniej, jeżeli przez f(n) oznaczymy ilość różnych, pierwszych dzielników n to pierwiastków z 1 a przez ρ(n) ilość pierwiastków z 1 to zachodzi:

\rho(n) \to  2^{f(n)+[8|n]-[2|n]+[4|n]}

przy czym:

  • [...] - notacja Iversona, która przyjmuje wartość 1 jeżeli wyrażenie wewnątrz nawiasów jest prawdą i 0 jeżeli jest fałszem.
  • x|y - oznacza, że x dzieli y.

Na przykład w pierścieniu \mathbb{Z}_{60} pierwiastkami z 1 jest 23 + 0 − 1 + 1 = 23 = 8 i są to:

  • 1 \to\ 1^2=1
  • 11 \to\ 11^2=121 \mod 60=1
  • 19 \to\ 19^2=361 \mod 60=1
  • 29 \to\ 29^2=841 \mod 60=1
  • 31 \to\ 31^2=961 \mod 60=1\ (31^2=(-29)^2=841 \mod 60 = 1)
  • 41 \to\ 41^2=1681 \mod 60=1\ (41^2=(-19)^2=361 \mod 60 = 1)
  • 49 \to\ 49^2=2401 \mod 60=1\ (49^2=(-11)^2=121 \mod 60 = 1)
  • 59 \to\ 59^2=3481 \mod 60=1\ (59^2=(-1)^1=1)

[edytuj] Struktura izomorficzna

Niech n=p_1^{a_1}\ldots p_k^{a_k} przy czym pi to parami różne liczby pierwsze oraz ai - liczby naturalne. Wówczas zachodzi:

Z_n \cong Z_{p_1^{a_1}} \oplus \ldots \oplus Z_{p_k^{a_k}} = \biguplus_{i=1}^k Z_{p_i^{a_i}}

gdzie \oplus,\biguplus to odpowiednio znak sumy prostej pierścieni i skrócony znak sumy prostej pierścieni.

[edytuj] Zastosowania

Pierścienie \mathbb{Z}_n^* mają swoje zastosowanie w informatyce i kryptografii - w szczególności zasada działania szyfru RSA opiera się m.in. na właściwościach tego pierścienia, jak również algorytm Rabina-Millera.

[edytuj] Zobacz też

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu