Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Wielka Stopa (zwierzę) - Wikipedia, wolna encyklopedia

Wielka Stopa (zwierzę)

Z Wikipedii

Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy mitycznego zwierzęcia. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Małpa de Loysa, możliwa Wielka Stopa
Powiększ
Małpa de Loysa, możliwa Wielka Stopa

Wielka Stopa (ang. Bigfoot, Big Foot lub w języku Indian Sasquatch) - mityczne zwierzę, które wg niepotwierdzonych (kilkudziesięciu tysięcy) relacji żyje w Górach Skalistych i w sąsiednich regionach (USA i Kanada). Niektóre relacje wskazują na obecność stworzenia w rejonie Wielkich Jezior i w południowych stanach USA, a nawet na Wschodnim Wybrzeżu USA (m.in. w Pensylwanii[1]). Nazwa pochodzi od ogromnych śladów łap (stóp?), które były najczęstszym znakiem jego obecności.

Żadne wiarygodne dowody nie potwierdziły jak dotąd istnienia "Wielkiej Stopy" (nie znaleziono kości czy ciała, a fragmenty domniemanego futra okazały się sierścią znanych zwierząt lub niemożliwe do identyfikacji). Są tylko dowody pośrednie i niepewne: naoczni świadkowie, niedojedzone resztki pokarmu, przypisywane tej istocie odchody itp.

Do indiańskiej nazwy istoty - Sasquatch nawiązuje utworzony na początku lat 60. XX wieku rezerwat Sasquatch Provincial Park (w Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie).

"Wielka Stopa" od 1970 r. była bohaterem kilkudziesięciu filmów i seriali, wyprodukowanych głównie w USA, a także tematem licznych książek i komiksów.


Spis treści

[edytuj] Opis

Przypuszczalny wygląd "Wielkiej Stopy" (wg rekonstrukcji głowy australopiteka)
Powiększ
Przypuszczalny wygląd "Wielkiej Stopy" (wg rekonstrukcji głowy australopiteka)
Rysunek Wielkiej Stopy
Powiększ
Rysunek Wielkiej Stopy
Wielka Stopa
Powiększ
Wielka Stopa

"Wielka Stopa" opisywany jest jako potężna (2 do 3 metrów wysokości), dwunożna, człekopodobna istota bez ogona, pokryta gęstym i krótkim futrem, którego kolor może być zmienny od czerni do rudego brązu (także jasny i srebrzysty). Ma głowę podobną do głowy goryla, z niskim czołem i dużymi oczami. Być może prowadzi nocny tryb życia (najczęściej go spotykano w nocy). Rzekomo wydaje jakieś głosy i wydziela silny, nieprzyjemny zapach. Najprawdopodobniej jest wszystkożerny. Zamieszkuje bardzo słabo zaludnione lasy górskie, a najwięcej świadków spotkało go od 1958 w górach północnej Kalifornii. Tu, w miejscowości Willow Creek organizowana jest ku czci "Wielkiej Stopy" coroczna parada. Informacje o istnieniu wielkiej człekokształtnej istoty pochodzą także z Ameryki Południowej i Azji (Yeti), jednak przyjmuje się, że chodzi o inny gatunek (podgatunek)-(różnice w wyglądzie). Najbardziej pewnym dowodem na istnienie takich zwierząt jest zdjęcie rzekomo przedstawiające wielką bezogoniastą małpę, podobną do pitekantropa, którą w 1920 zastrzelił w Wenezueli François de Loys. Autentyczność tego zdjęcia jest jednak kwestionowana; nie tylko sceptycy, ale i niektórzy kryptozoolodzy (m.in. Ivan T. Sanderson i Loren Coleman), stwierdzili, że zdjęcie przedstawia w istocie czepiaka upozowanego tak, by nie było widać ogona[2]. Istocie nadano nawet nazwę: Ameranthropoides loysi, jednak zaginęła czaszka, a podobnych stworzeń więcej nie spotkano.

[edytuj] Historia

Już pierwsi biali osadnicy w Ameryce Północnej słyszeli od Indian opowieści o "leśnym człowieku", kradnącym im zapasy. Znane są indiańskie rzeźby kamienne i drewniane maski, przedstawiające głowy, podobne do małpich. Jedno z plemion wybrało "Wielką Stopę" jako zwierzę totemiczne. Jednak fakt, że "Wielka Stopa" istniała w mitologii nie oznacza, że istniała naprawdę. W 1811 w Górach Skalistych zauważono ślady "Wielkiej Stopy" odbite w śniegu. W 1893 Theodore Roosevelt opublikował zasłyszaną historię o "tajemniczej leśnej istocie”. W 1924 kilku górników twierdziło, że zostali zaatakowani przez grupę "wielkich małp" (miejsce zdarzenia nazwano "Ape Canyon" "Małpi Wąwóz"). W latach 1940-ych i 1950-ych kilkunastu świadków stwierdzilo, że widziało "Wielką Stopę". 20 października 1967 Roger Patterson i Robert Gimlin w Bluff Creek (Kalifornia), po raz pierwszy sfilmowali legendarną istotę. Film jest jednak niewyraźny a zwierzę sfilmowane z dużej odległości. Autentyczność filmu jest sporna. W 1995 domniemana "Wielka Stopa" została znowu sfilmowana (nocą, zdjęcia są niewyraźne). W 2005 mieszkańcy Teslin (Kanada) zauważyli istotę i znależli kępkę sierści (była to sierść bizona).

[edytuj] Najważniejsze argumenty „za”

  • "Wielką Stopę" spotykano zawsze w podobnych środowiskach (bliskość wody, bujna roślinność), co wskazuje na zajmowanie określonej niszy ekologicznej. Świadectwa pochodzą od dużej grupy osób (kilkadziesiąt tysięcy).
  • Odciski stóp (a szczególnie palucha) wykazują wspólne, charakterystyczne cechy budowy, które raczej trudno byłoby zrobić, gdyby odciski były sfałszowane. Jeden odcisk wskazuje na deformację stopy.
  • Znalezione w latach 1970-ych i 1980-ych odciski dłoni mają charakterystyczny dla małp kciuk. Widoczne są też linie papilarne, które mają tylko małpy i człowiek.
  • W 1968 w Idaho znaleziono sierść, której nie można przypisać do żadnego znanego gatunku zwierząt. (Jednak nie można stwierdzić, czy włosy znalezione w Idaho należą do "Wielkiej Stopy", gdyż brak włosów bez wątpienia należących do tej istoty, z którymi można by je porównać. Nie przeprowadzono badań DNA znalezionych w Idaho włosów[3].)
  • Z 2000 r. pochodzi domniemany odcisk w błocie części ciała "Wielkiej Stopy". Jeśli jest prawdziwy, to wskazuje na istnienie w USA nieznanej dużej człekokształtnej małpy. (Jednak mimo trwających od kilku lat badań owego odcisku, dotąd nie wykazano, że rzeczywiście tak jest).

[edytuj] Najważniejsze argumenty „przeciw”

  • Nie ma dowodów, że do Ameryki dotarł jakikolwiek hominid oprócz człowieka. Nie znaleziono żadnych skamieniałości "Wielkiej Stopy" czy jego potencjalnych przodków w Ameryce Północnej.
  • Nie znaleziono jak dotąd ciała lub fragmentu ciała "Wielkiej Stopy", nie złapano też żywego osobnika, mimo trwających od kilku dziesięcioleci poszukiwań tej istoty i jeszcze dłuższego okresu obecności europejskich kolonizatorów, a później Amerykanów i Kanadyjczyków na obszarach rzekomo zajmowanych przez tę istotę.
  • Przeżycie tak wielkiej człekoształtnej istoty w jej domniemanym środowisku naturalnym jest mało prawdopodobne.
  • Wymienione „dowody” mogły być sporządzone przez jednego lub wielu „żartownisiów” (nawet naukowców). Faktem jest, że wszystkie rzekome fragmenty sierści "Wielkiej Stopy", które poddano badaniom DNA, okazywały się włosami znanych gatunków zwierząt. W dodatku różne ślady przypisywane "Wielkiej Stopie" często znacznie różnią się od siebie nawzajem, m.in. liczbą palców: choć najpowszechniej znane domniemane ślady "Wielkiej Stopy" miały ślad 5 palców, istocie przypisywano też ślady stóp mających od 2 do 6 palców. Sceptycy wątpią, by tak różne ślady mogło zostawiać jedno zwierzę, czy nawet populacja zwierząt tego samego gatunku.[4]
  • Nawet bardzo duża grupa świadków nie jest potwierdzeniem istnienia czegoś (tak jak nie ma dowodów na istnienie UFO, które rzekomo widziane było przez setki tysięcy ludzi).

[edytuj] Teorie

Wg. różnych teorii "Wielka Stopa" może być wczesnym hominidem: Gigantopitekiem, Paranthropusem, Meganthropusem. Niektórzy sugerują, że jest to istota z innego wszechświata, która przez "dziury w czasoprzestrzeni", pojawia się u nas na krótkie okresy czasu, co miałoby uzasadnić nieschwytanie do tej pory tak dużego zwierzęcia.

[edytuj] Przypisy

  1. http://www.csicop.org/sb/2003-12/bigfoot.html
  2. http://en.wikipedia.org/wiki/Ameranthropoides_loysi#Controversy
  3. http://www.rfthomas.clara.net/papers/bryant.html
  4. http://www.csicop.org/si/2002-03/bigfoot.html
THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu