Wialnia
Z Wikipedii
Wialnia - urządzenie rolnicze napędzane siłą mięśni rąk służące do przewiewana młóconego ziarna, oddzielenia go od plew.
Zanim wynaleziono wialnię, wymłócone zboże oczyszczano podrzucając ziarno przy lekkim wietrze. Cięższe ziarno spadało szybciej, a lżejsze plewy były zdmuchiwane przez wiatr.
Ręcznie napędzana wialnia składała się z drewnianej obudowy tworzącej kanał do przewiewania i obudowy wentylatora odśrodkowego wykonanego z kilku płaskich łopatek oraz zespołu ruchomych sit. Wentylator napędzany był korbą i kierował powietrze do kanału. Nad kanałem do przewiewania znajdowała się skrzynia z regulowaną szczeliną, poprzez którą do kanału wsypywało się zmłócone ziarno z plewami. Ziarno wpadające do kanału opadało w dół na sita, natomiast plewy były wydmuchiwane. Na sitach materiał rozdielano na conajmniej trzy frakcje: zanieczyszczenia większe od ziarna, ziarno, zanieczyszczenia mniejsze od ziarna. Z sit drewnianymi pochylniami zsuwało się do skrzyni lub worków.
W czasie pracy, skrzynia z której zboże wysypywało się na sita, jak i zespół sit były potrząsane przez mechanizm wialni, aby zapewnić równomierne przesypywanie się zboża. Na sitach górnych, grubszych, od ziaren oddzielała się słoma, zgoniny i część plew. Przez dolne, drobniejsze sita, przechodziły mniejsze ziarna i grubsze nasiona chwastów. Plewy, puste ziarna i niektóre nasiona chwastów unosił pęd powietrza.
W najczęściej stosowanej konstrukcji materiał czyszczony opadając ze skrzyni na sito górne (czasami dwa; wstępne i zasadnicze) był podwiewany wzdłuż i od dołu sita, sito to oddzielało materiał lekki i duży (plewy i słomę, kłosy), materiał dobry i drobny przesiewał się przez to sito, spadając na dolne sito, które odsiewało poślad i drobne zanieczyszczenia. Materiał zdmuchiwany z sita górnego bywał rozdzelany w zależności od miejsca upadku na kilka frakcji od najciężeszego (ziarna błędnego), poprzez średni (poślad i drobne nasiona chwastów) do najlżejszej plewy i fragmenty roślin.
Oprócz wialni ręcznych były wialnie napędzane kieratem lub silnikem elektrycznym.
W przeszłości wialnia najczęściej była samodzielną maszyną, obecnie występuje jako część młocarni, która jednocześnie młóci i wieje lub część kombajnu, który kosi, młóci i wieje zboża. We współczesnych kombajnach stosuje się system dwóch sit górnych (wstępnego i zasadniczego) podwiewanych wiatrem. W kombajnach często stosuje się sita żaluzjowe zbudowane z równoległych blaszek o regulowanym nachyleniu.
W niektórych rejonach Polski, zwłaszcza w Małopolsce, wialnie błędnie nazywano młynkiem. Młynek to inna maszyna. Różni się od wialni tym, że nie posiada sit, a wentylator młynka wytwarza znacznie silniejszy strumień powietrza, rozdzielając materiał tylko na podstawie miejsca upadku na trzy do czterech frakcji. Głównym zadaniem wialni jest oddzielenie ziaren nie tylko na podstawie unoszenia przez wiatr ale też przez sita. Zaś młynka segregacja ziaren w zależności od ich ciężaru, w mniejszym stopniu ich oczyszczenie.
