Toccata
Z Wikipedii
Toccata (od wł. toccare = uderzać) jest to forma muzyczna powstała w XVI w. i szczególnie popularna w okresie baroku. Toccata ma charakter improwizacyjny i jest przeznaczona na instrument klawiszowy (organy, klawesyn, fortepian, klawikord). Zazwyczaj grana jest w szybkim tempie i wymaga dużej wirtuozerii wykonawczej. W swej formie zbliżona do fugi.
Pierwszymi twórcami toccat byli A. Gabrielli i C. Merulo. W okresie baroku przedstawicielem tej formy muzycznej był G. Frescobaldi, który połączył ją z liturgią (tzw. toccata avanti l'elevazione). Jego następcy, B. Pasquini i A. Scarlatti, doprowadzili do przekształcenia toccaty z formy krótkiego preludium do postaci utworu popisowego o charakterze etiudowym. W późnym baroku toccata polifoniczna rozwinęła się w Niemczech w twórczości Dietricha Buxtehudego i Jana Sebastiana Bacha.
W XIX i XX wieku rola toccaty w muzyce zmalała, czasem pojawiała się w utworach cyklicznych (np. u Sergiusza Prokofiewa).
Do najsłynniejszych toccat w histori muzyki należy toccata z Toccaty i fugi d-moll J. S. Bacha.