Szyb (górnictwo)
Z Wikipedii
Szyb - wyrobisko górnicze pochyłe lub najczęściej pionowe o przekroju poprzecznym powyżej 4 m² i znacznej głębokości, prowadzące z powierzchni terenu do położonego w głębi ziemi złoża kopaliny użytecznej. Szyby służą do udostępnienia złoża, oraz są głównymi wyrobiskami komunikacyjnymi i wentylacyjnymi kopalni. Szyb składa się z nadszybia, rury szybowej, podszybi i rząpia. Nad szybem na powierzchni terenu znajduje się wieża szybowa, nad wylotem szybu położone jest nadszybie. Na kolejnych poziomach kopalni bezpośrednio do szybu przylegają podszybia .Dolna część szybu, leżąca poniżej najgłębszego poziomu wydobywczego, nosi nazwę rząpia .Odcinek szybu między nadszybiem a rząpiem nazywany jest rurą szybową. Rura szybowa szybu podzielona jest na przedziały:
-
- 1.transportowy - przeznaczony do transportu materiału urobku i ludzi
- 2.drabinowy - służący do zejścia i wyjścia ludzi w przypadku uszkodzenia wyciągu
- 3.kablowo rurowy - do zawieszania kabli energetycznych i telekomunikacyjnych, rurociągów sprężonego powietrza, wody, płynnej podsadzki.
- 4.przedział skipowy - wydzielony jest obok przedziału transportowego w niektórych głębokich szybach o dużym przekroju.
Najstarszy, istniejący szyb górniczy w Polsce im Daniłowicza pochodzi z drugiej połowy XIII w. i znajduje się w kopalni soli kamiennej w Wieliczce w Muzeum Żup Krakowskich.
Spis treści |
[edytuj] Podział szybów
[edytuj] Ze względu na pełnioną główną funkcję
- szyby skipowe,
- szyby wentylacyjne,
- szyby podsadzkowe,
- szyby materiałowe,
- szyby zjazdowe.
[edytuj] Ze względu na położenie
- szyby główne - położone w centralnej części obszaru górniczego,
- szyby peryferyjne (pomocnicze) - położone w przy granicach obszaru górniczego.
[edytuj] Ze względu na kształt
- szyby prostokątne,
- szyby eliptyczne,
- szyby okrągłe ,
- szyby wielobokowe.
[edytuj] Ze względu na obudowę
- szyby w obudowie drewnianej,
- szyby w obudowie murowej,
- szyby w obudowie betonowej,
- szyby w obudowie żelbetonowej,
- szyby w obudowie stalowej,
- szyby w obudowie tubingowej.
[edytuj] Ze względu na kąt
- szyby pochyłe od 45º do 90º,
- szyby pionowe 90º.
