Surfaktant
Z Wikipedii
Surfaktant (ang. Surface active agent) inaczej substancja powierzchniowo czynna, to każdy związek chemiczny, który posiada zdolność do obniżania napięcia powierzchniowego cieczy, ułatwiając tym samym zdolność zwilżania powierzchni ciał stałych przez te ciecze, a także umożliwiające zmieszanie dwóch cieczy, które naturalnie tworzą dwie niemieszalne fazy (np: woda i olej).
Surfaktantami są zwykle związki chemiczne o własnościach amfifilowych. Są to zwykle związki o wydłużonym kształcie, które są od jednej strony hydrofilowe ("lubiące wodę"), a z drugiej hydrofobowe ("nie lubiące wody"). Związki amfifilowe samorzutnie gromadzą się na powierzchni cieczy, a dokładnie na jej styku z inną fazą, po to aby ich część "nie lubiąca" tej cieczy znajdowała się poza jej objętością, przy okazji "rozbijając" strukturę tego styku, co prowadzi do obniżenia napięcia powierzchniowego.
Surfaktanty posiadają wiele praktycznych zastosowań. Są one stosowane m.in jako:
- wszelkiej maści detergenty - podstawowy składnik wszelkich środków czyszczących
- emulgatory - stosowane w farbach, kosmetykach i przemyśle spożywczym
- środki pianotwórcze
- niektóre rodzaje antybiotyków i herbicydów.
Surfaktant w fizjologii człowieka spełnia bardzo ważną rolę, występując w płucach jako czynnik powierzchniowy pęcherzyków. Pozwala znacznie zmniejszyć napięcie powierzchniowe, a dzięki temu zmniejsza opory sprężyste występujące w pracy oddechowej płuc. Surfaktant produkują pneumocyty II typu w postaci kompleksu dipalmitynolecytyny i białka nośnego - apoproteiny.
