Skala Tannera

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Skala Tannera to skala pozwalająca określić stadium dojrzałości płciowej dzieci, nastolatków i dorosłych na podstawie cech morfologicznych - budowy narządów płciowych i piersi. Termin pochodzi od nazwiska Jamesa Mourilyana Tannera, który opracował skalę.

Skala Tannera określa 5 stadiów rozwoju i przyporządkowuje im wiek występowania ^[1] ^[2].

[edytuj] Chłopcy

Faza 1 - przed pokwitaniem (prepubertal)
- Przyrost wzrostu na poziomie 5-6 cm/rok
- Jądra
  
  Rozmiar poniżej 4 ml lub dłuższy promień < 2,5 cm
- Owłosienie łonowe
  
  Brak widocznego owłosienia zawierającego pigment
- Prącie
  
  Brak wzrostu
Faza 2
- Przyrost wzrostu na poziomie 5-6 cm/rok
- Jądra
  
  Rozmiar 4 ml lub dłuższy promień 2,5 cm do 3,2 cm
  
  Wiek 11,5 roku (od 9,5 do 13,5 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Minimalny wzrost, pigmentacja u podstawy prącia
  
  Wiek 12 lat (od 9,9 do 14,0 roku życia)
- Prącie
  
  Wczesny, nieznaczny wzrost
  
  Wiek 11,5 roku (od 10,5 do 14,5 roku życia)
Faza 3
- Przyrost wzrostu na poziomie 7-8 cm/rok
- Jądra
  
  Rozmiar 12 ml lub dłuższy promień 3,6 cm
  
  Wiek 14 lat (od 11,5 do 16,5 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Wzrost ciemnych, kręcących się włosów na wzgórku łonowym
  
  Wiek 13,1 roku (od 11,2 do 15,0 roku życia)
- Prącie
  
  Zwiększona długość i grubość
  
  Wiek 12,4 roku (od 10,1 do 14,6 roku życia)
- Inne zmiany
  
  Możliwa ginekomastia (13,2 lat)
  
  Łamanie się głosu (13,5 lat)
  
  Przyrost tkanki mięśniowej
Faza 4
- Przyrost wzrostu na najwyższym życiowym poziomie 10 cm/rok (13,8 lat)
- Jądra
  
  Długość 4,1 cm do 4,5 cm
  
  Wiek 14 lat (od 11,5 do 16,5 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Dojrzałe owłosienie ograniczone do miejsca styku ud i krocza
  
  Wiek 13,9 roku (od 12,0 do 15,8 roku życia)
- Prącie
  
  Dalszy wzrost długości i grubości
  
  Wiek 13,2 roku (od 11,2 do 15,3 roku życia)
- Inne zmiany
  
  Owłosienie pod pachą (14,0 roku)
  
  Mutacja głosu (14,1 roku)
  
  Trądzik (14,3 roku)
Faza 5
- Zahamowanie wzrostu z osiągnięciem 17 roku życia
- Jądra
  
  Długość > 4,5 cm
  
  Wiek 14 lat (od 11,5 do 16,5 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Poszerzenie dojrzałego owłosienia (15,3 lat)
  
  Rozrost owłosienia w kierunku wewnętrznych części ud
  
  Brak rozrostu owłosienia na wyższe partie podbrzusza i brzuch
- Prącie
  
  Osiągnięcie pełnego rozmiaru prącie do 16,5 roku życia
  
  Wiek 13,2 roku (od 11,2 do 15,3 roku życia)
- Drugorzędne cechy płciowe
  
  Owłosienie na bokach twarzy
  
  Dojrzała, męska postura
  
  Zanik ginekomastii
Rozwój wzrostu
- Najsilniejszy przyrost (skok pokwitaniowy) w wieku 13,5 roku (od 11,7 do 15,3 roku życia)
- Największy wzrost w fazach do trzeciej włącznie (5,0 cm - 6,0 cm na rok)
- Wzrost w okresie pokwitania
  
  U chłopców dojrzewających wcześnie: 10,3 cm/rok (7,9 cm/rok - 12,5 cm/rok)
  
  U chłopców dojrzewających przeciętnie: 9,5 cm/rok (7,1 cm/rok - 11,9 cm/rok)
  
  U chłopców dojrzewających późno: 8,5 cm/rok (6,3 cm/rok - 10,7 cm/rok)

[edytuj] Dziewczęta

Faza 1 - przed pokwitaniem (prepubertal)
- Przyrost wzrostu na poziomie 5-6 cm/rok
- Piersi
  
  Nieznaczne uwypuklenie wyłącznie brodawek sutkowych
- Owłosienie łonowe
  
  Brak widocznego owłosienia zawierającego pigment
Faza 2
- Przyrost wzrostu na poziomie 7-8 cm/rok
- Piersi
  
  Minimalne uwypuklenie, powiększenie otoczki brodawek sutkowych
  
  Wiek 10,9 roku (od 8,9 do 12,9 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Nieznaczne, zabarwione owłosienie w okolicach warg sromowych
  
  Wiek 11,2 roku (od 9,0 do 13,4 roku życia)
- Przypadki wcześniejszego pokwitania
  
  U rasy białej: faza 2 może pojawić się rok wcześniej
  
  U rasy czarnej: faza 2 może pojawić się dwa lata wcześniej
Faza 3
- Przyrost na najwyższym życiowym poziomie 8 cm/rok (12,5 roku)
- Piersi
  
  Uwypuklenie konturów piersi, dalsze powiększenie otoczki brodawek sutkowych
  
  Wiek 11,9 roku (od 9,9 do 13,9 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Dalszy rozrost ciemnych, kręcących się włosów na wzgórku łonowym
  
  Wiek 11,9 roku (od 9,6 do 14,1 roku życia)
- Inne zmiany
  
  Owłosienie pod pachami (13,1 roku)
  
  Trądzik (13,2 roku)
Faza 4
- Przyrost na poziomie 7 cm/rok
- Piersi
  
  Otoczki brodawek sutkowych tworzy dodatkowe uwypuklenie na ciele piersi
  
  Wiek 12,9 roku (od 10,5 do 15,3 roku życia)
- Owłosienie łonowe
  
  Dojrzałe owłosienie ograniczone do miejsca styku ud i krocza
  
  Wiek 12,6 roku (od 10,4 do 14,8 roku życia)
Faza 5
- Zahamowanie wzrostu z osiągnięciem 16 roku życia
- Piersi
  
  Dojrzały kształt piersi
  
  Brodawki sutkowe dopasowują swój kształt do kształtu piersi
- Owłosienie łonowe
  
  Całkowicie dojrzałe owłosienie poszerzone na uda
  
  Brak rozrostu owłosienia na wyższe partie podbrzusza i brzuch
Rozwój wzrostu
- Najsilniejszy przyrost (skok pokwitaniowy) w wieku 11,5 roku (od 9,7 do 13,3 roku życia)
- Największy sumaryczny wzrost w fazach do drugiej włącznie (5,0 cm - 6,0 cm na rok)
- Wzrost w okresie pokwitania
  
  U dziewcząt dojrzewających wcześnie: 9,0 cm/rok (7,0 cm/rok - 11,0 cm/rok)
  
  U dziewcząt dojrzewających przeciętnie: 8,3 cm/rok (6,1 cm/rok - 10,4 cm/rok)
  
  U dziewcząt dojrzewających późno: 7,5 cm/rok (5,4 cm/rok - 9,6 cm/rok)
Inne istotne punkty rozwoju
- Adrenarche: wiek od 6 do 8 roku życia
- Menarche: wiek 12,7 roku (od 10,8 do 14,5 roku życia)
- Rozwój opóźniony o więcej niż rok w przypadku niskiej zawartości tłuszczu w organizmie (np. przy intensywnym, regularnym treningu)

[edytuj] Zastosowanie

Podstawowym zastosowaniem skali jest monitorowanie rozwoju dzieci i młodzieży w celu wykrycia anomalii. Cechy morfologiczne stanowią bowiem bezpośrednie odwzorowanie zmian zachodzących wewnątrz organizmu i mogą pozwolić na wczesne rozpoznanie nieprawidłowości w dojrzewaniu płciowym.

Prowadzone są także badania wpływu czynników zewnętrznych (np. stosowania używek ^[3]) na ogólny rozwój organizmów ludzkich. W badaniach takich prowadzi się kronikę rozwoju grupy testowej przy użyciu skali Tannera jako miarodajnego, dyskretnego (zatem: łatwego do porównania) punktu odniesienia.

Skala Tannera została powszechnie zaadaptowana w sądownictwie w przypadkach dotyczących dziecięcej pornografii. Istnieje praktyka pozwalająca ekspertom z zakresu pediatrii na ocenianie wieku nieletnich znajdujących się na fotografiach. Określenie wieku ofiary tego czynu pozwala na sklasyfikowanie go według prawa danego kraju (porównaj: Pedofilia, Aspekty prawne).

[edytuj] Krytyka zastosowania w sądownictwie

Zasadność wykorzystania skali Tannera w postępowaniach sądowych dotyczących molestowania seksualnego nieletnich i pornografii nieletnich zostało podważone przez dyrektora Wydziału Pediatrii Uniwersytetu na Florydzie Arlana L. Rosenblooma w magazynie Pediatrics, Vol. 102 No. 6 (Grudzień 1998) w artykule Misuse of Tanner Puberty Stages to Estimate Chronological Age^[4]. Wskazuje on na niewielką skuteczność predykcji wieku nieletnich na podstawie zdjęć, praktyki powszechnie stosowanej w sądownictwie, w sprawach o pornografię dziecięcą.

Nadużycie, jego zdaniem, wynika z niemożliwości precyzyjnego wskazania wieku fotografowanego dziecka na podstawie cech morfologicznych z uwagi na znaczny rozrzut wieku, w którym uwydatniają się one. Podkreśla on także, że twórcy takiej pornografii mogą celowo wyszukiwać obiektów wyglądających młodziej (słabiej rozwiniętych niż rówieśnicy) w celu zwiększenia zainteresowania. Wskazuje także na niemiarodajność oceny na podstawie rozwoju owłosienia łonowego, które i azjatów jest słabiej rozwinięte niż u białych; wskazuje także na możliwość golenia owłosienia do zdjęć. Doktor Rosenbloom nie odrzuca jednak skali Tannera wskazując na jej zastosowanie w ocenie systematycznego rozwoju oraz w praktykach klinicznych jako miarodajna skala referencyjna.

Krytyka ta spotkała się z silną falą oficjalnych komentarzy do publikacji, wskazujących m.in. na zastosowanie skali wyłącznie do określenia wieku najmłodszych ofiar ^[5]. Zdaniem komentujących istnieje powszechna akceptacja praktyki odmowy oceny wieku dla nastoletnich obiektów, ze względu na niezaprzeczalne trudności w odróżnieniu np. rozwoju piersi w fazie 3 i 5. Wskazano także na pomocniczy, nie decydujący charakter ekspertyzy.

[edytuj] Przypisy

↑ Male Sexual Development - informacja w witrynie Family Practice Notebook
↑ Female Sexual Development - informacja w witrynie Family Practice Notebook
↑ Puberty and the Onset of Substance Use and Abuse - publikacja w witrynie American Academy of Pediatrics
↑ Misuse of Tanner Scale - korespondencja opublikowana w witrynie Keene Police Department Web Site
↑ Tanner Staging and Pornography - komentarze do publikacji opublikowane w witrynie American Academy of Pediatrics