S-Bahn
Z Wikipedii
S-Bahn – nazwa systemów szybkiej kolei miejskiej i innych szynowych systemów komunikacji lokalnej w krajach niemieckojęzycznych. Nazwa S-Bahn wywodzi się ze skrócenia niemieckiego określenia Stadtschnellbahn (czyli właśnie szybka kolej miejska) i została po raz pierwszy nieformalnie użyta przez zawiadowcę stacji Berlin Bornholmer Straße około 1927. Następnie, od 1 grudnia 1930, wraz z charakterystycznym logo została wprowadzona jako oficjalna nazwa berlińskiej kolejki. W latach 30. XX w. uruchomiono drugą sieć w Hamburgu.
Początkowo ustalono następujące kryteria dla S-Bahn:
- elektryczny tabor samobieżny o dużym przyspieszeniu i prędkości
- szlak niezależny od pozostałego ruchu kolejowego i drogowego
- poziome wejście z peronu do wagonu (wysokie perony)
- duża częstotliwość ruchu (takt w szczycie co 10 minut)
Dalsze sieci S-Bahn zaczęto uruchamiać od lat 60, przy czym nowszym systemom stawiane są coraz niższe wymagania, a S-Bahn stanowi raczej znak firmowy niż określenie mówiące o typie kolei.
W zależności od sposobu organizacji ruchu, zdolności przewozowej, użytego taboru itp. można rozróżnić podstawowe typy S-Bahn:
- Typ klasyczny, z niezależnym szlakiem, wysokimi peronami i składami samobieżnymi czerpiącymi zasilanie z trzeciej szyny:
- S-Bahn w Berlinie
- S-Bahn w Hamburgu
Systemy te obsługiwane są przez spółki-córki Deutsche Bahn.
- Tzw. druga generacja, z częściowo niezależnym szlakiem i systemem elektrycznym kompatybilnym z pozostałą niemiecką siecią kolejową (15 kV, 16,7 Hz prądu zmiennego), obsługiwane przez Deutsche Bahn:
- Monachium
- system Środkowy Neckar (Stuttgart)
- system Ren-Men (Frankfurt nad Menem)
- częściowo systemy Rhein-Ruhr i Rhein-Sieg (Kolonia i Bonn)
- Systemy zbliżone do S-Bahn, korzystające z jej nazwy – pociagi regionalne kursujące w dużej częstotliwości, krótkie składy ciągnięte przez lokomotywę, wagony spalinowe lub regionalne składy elektryczne, również obsługiwane przez Deutsche Bahn:
- system Rhein-Neckar (Ludwigshafen, Mannheim, Heidelberg)
- Hanower
- Drezno
- Magdeburg
- Rostock
- Lipsk-Halle
- Norymberga
- częściowo Rhein-Ruhr
- Zurych (Szwajcaria)
- systemy tego typu funkcjonowały dawniej w Erfurcie i Karl-Marx-Stadt (obecnie Chemnitz)
- Inne systemy o charakterze dalekim od klasycznej S-Bahn, lecz korzystające z jej nazwy i symbolu: tramwaj dwusystemowy w okolicach Karlsruhe obsługiwany przez AVG, Breisgau-S-Bahn w okolicach Fryburga Bryzgowijskiego i Ortenau S-Bahn w okolicach Offenburga, jak również Regio-S-Bahn w okolicach Bazylei.