Rottnest

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Wybrzeże, w tle latarnia morska Bathurst

Rottnest (współrzędne geograficzne 32° 0' 35" S, 115° 31' 5" E) – wyspa położona 19 km na wschód od wybrzeży Australii Zachodniej, w pobliżu miasta Fremantle. Wyspa ma 11 km długości, a jej największa szerokość to 4,5 km. Powierzchnia lądowa wynosi 19 km². Jest w całości rezerwatem przyrodniczym, zaliczonym do klasy A według australijskiej klasyfikacji. Wyspa ma własny zarząd – Rottnest Island Authority. Nie jest dozwolone przez prawo posiadanie na niej ziemi przez osoby prywatne.

Mieszkańcy Australii Zachodniej nazywają tę wyspę "Rotto". Od 50 lat jest dla nich popularnym miejscem wypoczynku.

[edytuj] Historia

Wyspa Rottnest była zamieszkiwana przez Aborygenów już 30 000 lat temu, dopóki podnoszący się poziom oceanów nie oddzielił jej od kontynentu, co miało miejsce przed siedmioma tysiącami lat. Wyspa występuje w wierzeniach plemienia Nyoongar pod nazwą Wadjemup.

Pierwsi Europejczycy dotarli na Rottnest w XVII w. i nie zastali na niej Aborygenów, natomiast plemiona zasiedlające najbliższe okolice na kontynencie nie posiadały łodzi (w przeciwieństwie do plemion ze wschodniego wybrzeża Australii). Wynika stąd, że wyspa nie była zamieszkana przez kilka tysiącleci.

Wyspa była obserwowana przez różnych żeglarzy holenderskich od 1610 r., w tym Fredericka de Houtmana w 1619 r., oraz 3 statki: Waekende Boey, Elburg oraz Emeloort w 1658 r. Nazwę Rottnest nadał wyspie kapitan floty flamandzkiej Willem de Vlamingh 29 grudnia 1696. de Vlamingh wierzył, że występujący tu torbacz, zwany kuoka, jest dużym szczurem. Nazwa wyspy oznacza zatem "szczurze gniazdo".

Kolejnymi odkrywcami, którzy zatrzymywali się na Rottnest, byli Francuzi z ekspedycji Nicholasa Baudina w latach 1801 i 1803, Phillip Parker King w 1822 r., oraz kapitan James Stirling w 1827 r. Zazwyczaj raportowali, iż wyspę porastają gęste lasy (w przeciwieństwie do stanu obecnego).

Odkąd ustanowiono brytyjską kolonię w Perth, na wyspę zaczęto wysyłać aborygeńskich więźniów (od sierpnia 1838). W lipcu 1839 sekretarz kolonii odnotował, że Rottnest stała się miejscem zsyłki dla Aborygenów, "celem spacyfikowania miejscowych plemion". W procesie owej pacyfikacji Aborygenów wyłapywano z ich rozległych terenów łowieckich i zakuwano w łańcuchy, wypalając busz lub niszcząc uprawy na ich ziemiach. Ustalono, że na wyspie znajduje się co najmniej 369 grobów Aborygenów. Przez wyspę przewinęło się ok. 3700 aborygeńskich więźniów ze wszystkich części Australii.

Wyspa zaczęła być odwiedzana w celach turystycznych od początków XX w., za wyjątkiem okresu II wojny światowej, gdy uczyniono z niej teren zmilitaryzowany. Pochodzące z tego okresu działa, instalacje maskujące i inne ślady pobytu wojska nadal można spotkać w wielu miejscach wyspy.

Jednym z mniej znanych, nawet dla mieszkańców Australii Zachodniej, aspektów historii Rottnest jest jej rola w charakterze ośrodka internowania w czasie obydwu wojen światowych. Podczas I wojny światowej osadzano tu głównie Niemców i Austriaków, lecz pod koniec wojny obóz zamknięto, z powodu panujących w nim przerażających warunków bytowych. Podczas II wojny światowej przetrzymywano tu jedynie internowanych Włochów. Również i ten obóz został zamknięty, mniej więcej w połowie wojny, a osadzonych przeniesiono do innych ośrodków, niekiedy bardzo odległych, nawet w Nowej Południowej Walii. Wielu z byłych internowanych stało się później wzorowymi obywatelami Australii.

Innym aspektem II wojny światowej była budowa na wyspie umocnień dla dużych dział, strzegących wejścia do portu Fremantle, oraz budowa linii kolejowej łączącą koszary i skład amunicji na wschodnim krańcu wyspy ze stanowiskami dział.

Po zakończeniu II wojny światowej działa i budynki wojskowe zostały zdemontowane lub opuszczone, a linię kolejową rozebrano. W latach 90. XX w. zdecydowano się zrekonstruować działa i linię kolejową, w charakterze atrakcji turystycznej. Jednakże część z dawnych instalacji militarnych i budynków pozostałych po pobycie na wyspie wojska stanowi obecnie problem, gdyż w ich konstrukcji użyto azbestu.

[edytuj] Opis wyspy

Kuoka na wyspie Rottnest

Będąc dobrze zarządzanym rezerwatem przyrody, Rottnest jest także chętnie odwiedzana przez amatorów nurkowania – wyspę otaczają rafy koralowe, liczne są wraki okrętów, najbardziej znane rafy leżą po zachodniej stronie wyspy, w zatokach Strickland, Salmon i Stark; surferów, oraz wędkarzy – amatorów. Na "szlaku dla nurków" przy Parker Point można znaleźć wiele osobliwości środowiska morskiego wokół wyspy. Wyspa jest najdalej na południe położonym fragmentem brzegu morskiego Australii na którym występują jeszcze rafy koralowe. Rottnest jest jednym z kilku tylko miejsc na świecie, gdzie występuje kuoka. Ich populacja wzrasta, gdyż wyeliminowano ich wrogów – zdziczałe koty, lisy i inne drapieżne gatunki.

Na wyspie znajdują się historyczne budynki i przyjemne plaże. Głównym środkiem transportu jest rower. Na Rottnest obowiązuje zakaz poruszania się samochodami, za to sieć szlaków rowerowych jest bardzo rozbudowana. Główna osada na wyspie położona jest w zatoce Thompson, naprzeciwko miasta Fremantle. Inne osady leżą przy zatoce Geordie oraz Longreach.

Rottnest Island ma zaledwie kilku stałych mieszkańców. To pracownicy rezerwatu i ich rodziny. Większość osób pracujących na wyspie mieszka na kontynencie.

Prom 'Sea Eagle III' wraca na Rottnest z Fremantle

[edytuj] Turystyka

Wyspę odwiedza 500 000 turystów rocznie. 70% z nich tylko na jeden dzień. Większość z nich przybywa latem, szczytem sezonu jest tu styczeń. Wyspa dysponuje bazą 2850 miejsc noclegowych, a bez noclegu jest w stanie przyjąć 5000 odwiedzających w ciągu doby.

Wyspa stała się od 50 lat popularnym miejscem spędzania wakacji, będąc modna zwłaszcza wśród mieszkańców Perth, którzy mają w zwyczaju świętować na niej ukończenie poszczególnych etapów edukacji. Z tego też powodu, pobyt na wyspie w terminie na samym początku wakacji trzeba rezerwować ze znacznym wyprzedzeniem. Na wyspie znajdują się hotele Rottnest Lodge oraz Quokka Arms.

Na wyspę można dostać się promem, kursują one regularnie z Fremantle, Perth oraz Hillarys. Niewielkie lądowisko dla małych samolotów położone jest przy głównej osadzie wyspy.

[edytuj] Kontrowersje

Wyspa jest zarządzana przez Rottnest Island Authority, ciało podległe rządowi Australii Zachodniej, stworzonemu jedynie do tego celu. Zarząd ten gromadzi profity poprzez pobieranie opłat przy zejściu na wyspę ("landing fee" – "opłata za wylądowanie") od wszystkich turystów. Ostatnio, zarząd wyspy poddawany jest krytyce za nieudolność i brak strategii rozwoju.

Wyspa jest popularna jako miejsce gdzie absolwenci świętują ukończenie szkół. Zarząd Rottnest wydzielił specjalny rejon wyspy, w którym, jego zdaniem, absolwenci mogliby świętować nie naruszając wypoczynku innym turystom, zwłaszcza przybywającym tu na weekendy. W 1986 r. wybryki świętującej tu młodzieży stały się powodem wielu aresztowań i wydaleń z wyspy, trafiły też na czołówki australijskich mediów. Opinię publiczną oburzyło zwłaszcza przyłapanie absolwentów podczas znęcania się nad zwierzętami. Chodziło o nielegalną "grę" którą nazwali "quokka soccer" – rolę piłek w "meczu piłkarskim" pełniły torbacze. Podobne zdarzenia mają miejsce na wyspie każdego Sylwestra.

Władze Rottnest starały się zmazać ten niesławny wizerunek, kreując wyspę na ekskluzywne miejsce wypoczynku dla rodzin, zwiększono też siły policyjne by zapewnić spokojnym turystom bezpieczeństwo.

[edytuj] Nauka

Z powodu wczesnego odkrycia przez Europejczyków i dokładnego opisu wyspy sporządzonego przez jej pierwszych badaczy, a także izolacji od stałego lądu, Rottnest odgrywa ważną rolę dla zrozumienia procesów zachodzących w środowisku naturalnym. Wiele razy pracujący dla władz stanu albo i rządu australijskiego naukowcy badali środowisko wyspy i porównywali je z tym występującym na kontynencie. Powstało wiele książek i prac naukowych o florze i faunie wyspy.

[edytuj] Środowisko naturalne

Ponieważ wyspa jest oddzielona od kontynentu i nie posiada własnych źródeł wody pitnej na powierzchni, energia, woda i utylizacja śmieci zawsze były tu trudno osiągalne i drogie. W 1996 r. na Rottnest wprowadzono pierwszy w całej Australii Zachodniej program publicznego recyklingu. W roku 2000 Rottnest wygrała konkurs "3R" ("reduce, recycle and reuse" – "zmniejszyć (ilość odpadów), przetworzyć i użyć ponownie").

Główne źródło wody stanowi deszczówka, zbierana przez specjalne instalacje wyłapujące ją z dużej powierzchni. W latach 70. XX w. uzupełniono zaopatrzenie źródłami głębinowymi. W związku z dalszym wzrostem ruchu turystycznego a także spadkiem ilości opadów, podjęto się także odsalania wód gruntowych, począwszy od 1995 r. Osiąga się to metodą odwróconej osmozy a wydajność instalacji na wyspie to 500 000 litrów wody pitnej na dobę.

Z powodu wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną, a także wzrostu ceny ropy naftowej, począwszy od 1979 r. sukcesywnie zwiększa się inwestycje w pozyskiwanie energii wiatru. W latach 80. XX w. wybudowano 2 turbiny, jednakże wysokie koszty ich konserwacji i obsługi sprawiły, że głównym źródłem energii elektrycznej pozostają agregaty Diesla. W 2004 r. oddano do użytku nową turbinę wiatrową o mocy 600 kW, lecz użytkuje się jedynie 100kW do czasu przystosowania przyłącza do odbioru większej mocy. Wykorzystanie pełnej mocy pokryłoby 37% zapotrzebowania wyspy na energię elektryczną, oszczędzając 400 000 litrów ropy rocznie i redukując emisję gazów cieplarnianych o ponad 1100 ton.

[edytuj] Sport

Co roku odbywają się zawody pływackie na długim dystansie, zawodnicy pokonują trasę między Cottesloe a wyspą Rottnest.

[edytuj] Wypoczynek

Bardzo popularne na Rottnest jest nurkowanie. Morze wokół wyspy to teren raf wapiennych, zamieszkiwany przez rozmaite gatunki ryb, co czyni go atrakcyjnym miejscem dla nurków. Popularne są połowy langust, zwłaszcza w miesiące letnie. Sezon zaczyna się co roku 15 listopada i trwa do 30 czerwca. Langusty i kraby można łowić używając specjalnych przyrządów i "pułapek", albo ręcznie, co stanowi dla nurków wyzwanie. Nielegalne jest jednak używanie przyrządów mogących kaleczyć langusty. Są też limity połowów, maksimum to 8 sztuk na osobę i 16 na jedną łódź.

Wiele lokali gastronomicznych przenosi się z kontynentu na Rottnest w czasie sezonu połowu langust. W roku 2005 sezon otwarto imprezą sponsorowaną przez jeden z australijskich browarów. Wyznaczono nagrody dla najlepszej załogi łodzi, oraz za złowienie największej langusty. Nieoficjalnie święto takie obchodzono już wcześniej, od roku 2000.