Rada Stanu Królestwa Polskiego
Z Wikipedii
Rada Stanu Królestwa Polskiego była tworem przejętym z ustroju Ksiestwa Warszawskiego, w zmienionej postaci, w roku 1815.
Konstytucja stanowiła, iż Rada Stanu dzielić się będzie na Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu i na Radę Administracyjną; z czasem Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu zwyczajowo nazywano po prostu Radą Stanu.
Spis treści |
[edytuj] I Rada Stanu
I Rada Stanu składała się z 5 ministrów resortowych, z 9 radców stanu zwyczajnych i radców stanu nadzwyczajnych – które to tytuły zawdzięczali monarsze; oprócz nich w skład wchodzili referendarze stanu.
Do kompetencji I Rady Stanu należało przygotowywanie projektów ustaw sejmowych i dekretów królewskich; ona też pod sąd oddawała urzędników publicznych za przestępstwa urzędnicze; była także sądem kompetencyjnym i administracyjnym.
Przestała funkcjonować w czasie powstania listopadowego.
[edytuj] II Rada Stanu
II Rada Stanu została reaktywowana Statutem Organicznym wydanym przez Mikołaja I w roku 1832.
W jej skład wchodzili trzej dyrektorzy, a nie pięciu ministrów, jak w pierwszej — a to dlatego, że zniesiono 2 komisje: Wojny oraz Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego; oprócz nich w Radzie byli jeszcze kontroler generalny Najwyższej Izby Obrachunkowej, radcy stanu i inne osoby powoływane przez króla.
Ze względu na zniesienie przez Statut Organiczny Sejmu, w Radzie Państwa w Petersburgu został utworzony Departament do Spraw Królestwa Polskiego, do którego trafiały wszelkie projekty. Taka operacja spowodowała ograniczenie polegające na niemożności stanowienia budżetu przez Radę. Oprócz tej ułomności Rada utraciła na rzecz króla możliwość oddawania urzędników pod sąd.
Mimo, iż zakres działania Rady był już mocno okrojony, to i tak sam fakt jej istnienia był niejako przejawem odrębności ustrojowej Królestwa.
Dlatego w roku 1841 Rada Stanu została zniesiona przez carski ukaz.
Na jej miejsce powołano departament IX i X do spraw sądownictwa cywilnego i karnego, które to zbierały się pod nazwą Ogólnego Zebrania Warszawskich Departamentów Senatu Rządzącego.
[edytuj] III Rada Stanu
III Rada Stanu została powołana po powstaniu styczniowym w związku z elastycznymi działaniami Aleksandra Wielopolskiego.
III Rada Stanu przygotowywała projekty prawodawcze i miała do dyspozycji 4 wydziały: Skarg i Zażaleń, Prawodawczy, Sporny oraz Skarbowo-Administracyjny.
Została zlikwidowana w 1867 w wyniku dążeń unifikacyjnych.
[edytuj] Źródło
Historia ustroju i prawa polskiego, Artur Korybowicz i Wojciech Witkowski
