Przekładnia pasowa
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Przekładnia pasowa
przekładnia mechaniczna cięgnowa w której cięgnem jest elastyczny pas obejmujący oba koła pasowe - czynne i bierne.
Rys: Typowe konfiguracje przekładni pasowych.
Teoretyczne przełożenie przekładni pasowej wyraża się zależnością:
it = d2/d1 Gdzie:
- d1 - średnica skuteczna koła napędzającego
- d2 - średnica skuteczna koła napędzanego
Rzeczywiste przełożenie jest zmniejszone o poślizg, jakiemu ulega pas na kołach pasowych. Poślizg pasa jest funkcją obciążenia, naciągu wstępnego pasa oraz stopnia jego zużycia.
W przekładniach pasowych przekazanie napędu z koła na pas i z pasa na koło odbywa się dzięki połączeniu ciernemu pomiędzy tymi elementami.
Jako, że najsłabszym elementem przekładni pasowej jest pas, obliczenia wytrzymałościowe przekładni sprowadzają się do sprawdzenia wytrzymałości pasa na rozciąganie kr. Pasy i koła klinowe są elementami znormalizowanymi i opisanymi przez Polską Normę PN/M-85201 i PN/M-85202
Rys: Schemat przekładni pasowej z naciągaczem pasa
Pasy przekładni pasowych mogą być wykonane ze skóry (płaskie), tkaniny, gumy lub z gumy zbrojonej tkaniną lub stalowymi linkami. W czasie użytkowania przekładni pasowej pasy ulegają dwojakiemu zużyciu. Po pierwsze będąc wykonane z materiałów elastycznym oraz w czasie swej pracy będąc rozciąganymi ulegają trwałym odkształcenia plastycznym, innymi słowy wydłużają się. W celu uniknięcia niekorzystnego wpływu wydłużania się w przekładniach tego typu niekiedy stosuje się naciągacze pasa. Drugim efektem starzenia się pasa jest utrata jego wytrzymałości na rozciąganie spowodowana, strzępieniem się, drobnymi pęknięciami, przerwaniem elementów zbrojących itd. Z obu powodów pasy muszą podlegać okresowej wymianie. Częstość wymiany specyfikuje dokumentacja urządzenia.
[edytuj] Przekładnie pasowe z pasami płaskimi
Przekładnie pasowe z pasami płaskimi stosowane są do przenoszenia napędu na dalsze odległości, nawet do kilkudziesięciu metrów. Stosowane często w agrotechnice. Dawniej powszechnie stosowane w pędniach - zintegrowanych napędach urządzeń przemysłowych. Koło pasowe przekładni z pasem płaskim mają kształt baryłkowy, który zapobiega zsuwania się pasa z koła. Przekładnie pasowe z pasami płaskimi, niegdyś w powszechnym użyciu, dziś używane są sporadycznie.
[edytuj] Przekładnie pasowe z pasami klinowymi
Wraz z rozwojem technologii tworzyw sztucznych, gumy i kompozytów, przekładnie z pasami klinowymi znajdują coraz szersze zastosowanie w budowie maszyn. Są one w stanie przenosić duże moce, są sprawne i stosunkowo niezawodne.
Dodatkowo zabezpieczają przez przeciążeniem układu spełniając funkcję sprzęgła poślizgowego. W przekładniach z pasami klinowymi pas o przekroju trapezoidalnym wypełnia klinową przestrzeń koła pasowego, tworząc tym samym powierzchnię styku pomiędzy pasem o kołem. Często stosuje się przekładnie wielopasowe, w których na jednym kole z wieloma klinowymi żłobkami pracuje kilka pasów. Przekładnie klinowe służą do przekazania napędu na niewielkie odległości (do 10 m). Zaletą takich przekładni jest zwarta konstrukcja i cicha praca.
[edytuj] pasy klinowe wg. Polska Norma PN-ISO
- pasy klinowe wąskoprofilowe PN-ISO 4184
- profile : SPZ, SPA, SPB, SPC
- pasy klinowe klasyczne PN-ISO 4184
- Profile : Z, A, B, C, D, E
[edytuj] pasy klinowe wg. normy GOST
pasy klinowe produkowane wg. normy PN-ISO odpowiadają wymaganiom rosyjskiej normy GOST 1284.3-89 oraz GOST 1284.2-89
- profil Z - Z(O) 8,5x6 mm
- profil A - A 11x8 mm
- profil B - B(Б) 14x10 mm
- profil C - C(В) 19x12,5 mm
- profil D - Д(Г) 27x19 mm
- profil E - E(Д) 32x23,5 mm
[edytuj] Wariatory pasowe
Tak w przypadku przekładni z pasami płaskimi jak i klinowymi istnieją konstrukcje wariatorów o płynnej zmianie przełożenia. W przypadku pasów płaskich, koła mają kształt stożkowy i są ustawione przeciwbieżnie w stosunku do siebie. Przesuwania pasa (możliwe także w czasie pracy) powoduje zmianę średnic skutecznych na obu kołach. W przypadku wariatora klinowego zastosowane są koła pasowe o specjalnej konstrukcji. Każde z nich jest złożone z dwóch sekcji, których wzajemne położenie osiowe decyduje o szerokość klinowego otwarcia. Pas klinowy w naturalny sposób zajmuje położenie, w którym jak najszczelniej wypełnia te przestrzenie, zmieniając w ten sposób obie średnice skuteczne.
[edytuj] pasy wariatowrowe wg. Polska Norma PN-ISO
- pasy klinowe wariatorowe PN-ISO 1604
- profile :W20, W31,5, W40, W50, W62
- pasy klinowe szerokoprofilowe PN-ISO 3410, pasy produkowane wg. tej normy przeznaczone są przede wszystkim do zastosowań w maszynach i kombajnach rolniczych :
- profile :HI, HJ, HK, HL, HM, HO
