Piramida Łamana
Z Wikipedii
Piramida Łamana – piramida w Dahszur w Egipcie, wybudowana przez władcę starożytnego Egiptu Snorfu z IV dynastii. W czasach Snofru nazywana była "Ta-z-południa-która-jawi-się-błyszczącą". Jest jedyną znaną piramidą łamaną.
Spis treści |
[edytuj] Inne nazwy
Piramidę tą zwie się również Południową, Romboidalną, Złamaną, Pochyłą, Stępioną, Zgiętą i Fałszywą. Wszystkie nazwy oddają stan faktyczny obiektu z wyjątkiem romboidalnej, która nie ma uzasadnienia geometrycznego.
[edytuj] Konstrukcja
Długość boku tej piramidy wynosi 189 m,a wysokość - 102 m [1].
Jej cechą charakterystyczną jest kąt nachylenia jej boków, mniej więcej w połowie wysokości zmienia się z 54°27' na 43°21'. Układ warstw jest niemal dokładnie poziomy, a spoiny zachowanej w znacznym stopniu licówki idealnie przylegające.
Ciekawą jej cechą jest jej "dwoistość". Posiada dwa wejścia, dwa korytarze prowadzą do dwu zespołów pomieszczeń i dwu komór grobowych oraz dwa kąty nachylenia boków. Jedno wejście znajduje sie na środku północnego boku na wysokości 12 m, drugie – na zachodniej ścianie na wysokości 33 m.
Dolne wejście wiedzie korytarzem do komory grobowej położonej na głębokości 22,5 m poniżej poziomu gruntu, obejmującej przedsionek w kształcie szybu o wysokości 12,6 m, komorę o sklepieniu wspornikowym o rozmiarach 5 m x 6,3 m x 17,2 m [2], zakończonej kominem o wysokości 15,3 m.
Górne wejście prowadzi wąskim i ciasnym korytarzem o długości 87,7 m, posiadającym zapadnie, do górnej komory grobowej, również o sklepieniu wspornikowym i rozmiarach 8 m x 5,3 m x 16,5m [2]. Później wykuto jeszcze jeden korytarz o długości 18,8 m łączący prowadzące do górnej komory przejście ze sklepieniem komory dolnej. Prawdopodobnie górna komora stanowiła grób południowy, dolna zaś właściwą komorę grobową.
O tym, kto wybudował piramidę, świadczą imiona budowniczego wypisane czerwoną ochrą na jednej z płyt komory grobowej i na płycie zewnętrznej okładziny.
Większość zewnętrznej, wapiennej okładziny jest zachowana, podobnie jak cała piramida, która, oprócz obiektów w Gizie, należy do najlepiej zachowanych piramid egipskich.
[edytuj] Koncepcje tłumaczące kształt
Istnieją dwie koncepcje tłumaczące jej kształt:
- Wygląd jej miał być pierwotnie inny. Przyczyną zmiany było pękanie ścian wewnętrznych i lica piramidy, spowodowane najprawdopodobniej osiadaniem mało stabilnego gruntu. Jej pierwotna wysokość miała wynosić 132 m (Schneider, Kwiatkowski, Lipińska).
- Wygląd jej był świadomym założeniem architektonicznym, a dwa różne kąty nachylenia stoków potwierdzają zasadę „dwoistości”(Jacq).
[edytuj] Otoczenie
Do jej boku przylegała kaplica grobowa, stanowiąca pierwowzór późniejszych świątyń górnych, ze stołem ofiarnym i dwoma wapiennymi stelami,. W pewnym oddaleniu znajdowała się świątynia dolna, będąca pierwszą znana świątynią dolną, która pokryta była licznymi reliefami i posągami władcy nadnaturalnej wielkości. Z dwóch stel do naszych czasów zachowała się tylko jedna, ukazująca władcę w jubileuszowym stroju ceremonialnym i Podwójnej Koronie, siedzącego na tronie.
W obrębie kręgu grobowego znalazła się jedna mała piramida satelitarna, położona w narożniku muru otaczającego Piramidę Łamaną, z ulokowaną przed jej wejściem niewielką kaplicą do składania ofiar. Pierwotnie piramida satelitarna miała wysokość 33 m, obecnie – ok. 21 m, a jej bok ma ok. 53 m długości u podstawy.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Wewnątrz Piramidy Łamanej
- Zdjęcie satelitarne Piramidy Łamanej na WikiMapia = Google maps + wiki
[edytuj] Bibliografia
- Jacq Ch. - „Podróż po Egipcie Faraonów”, Świat Książki, Warszawa 2004, s. 77 – 78, ISBN 83-7391-131-6
- Kwiatkowski B. - „Poczet faraonów”, Iskry, Warszawa 2002, s. 111 – 113, ISBN 83-207-1677-2
- Lipińska J. - „W cieniu piramid”, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003, s. 61 – 62, ISBN 83-04-04604-0
- Schneider Th. - „Leksykon faraonów”, Wyd. Naukowe PWN, s. 312 – 313, Warszawa-Kraków 2001, ISBN 83-01-13479-8
