Paolo Uccello
Z Wikipedii
Paolo Uccello, właśc. Paolo di Dono (ur. 1397 we Florencji, zm. 10 grudnia 1475 we Florencji), włoski malarz z okresu renesansu, uważany za twórcę perspektywy. Przydomek Uccello (włos. Ptak) przyjął dopiero około 1436.
[edytuj] Życie i twórczość
Urodził się we Florencji w rodzinie chirurga-cyrulika. W młodości uczył się w pracowniach florenckich artystów, m.in. razem z rzeżbiarzem Donatello. Pierwsze dzieło to Epizody z Księgi Rodzaju (1424-1425) - freski w Zielonym Krużganku florenckiego kościoła Santa Maria Novella.
Później wyjechał na pięć lat do Wenecji, gdzie pracował przy budowie Bazyliki Świętego Marka wykonując projekty mozaik. Po powrocie do Florencji namalował Pomnik konny sir Johna Hawkwooda 1436 (po raz pierwszy podpisał się wówczas: Uccello). Kolejne zlecenie to zamówienie ze strony Medyceuszy - Trzy Sceny z Bitwy pod San Romano. Dzieło miało upamiętnić zwycięską bitwę Florentczyków z mieszkańcami Sieny, do jakiej doszło w roku 1432. Trzy obrazy (sceny bitewne) zdobyły powszechne uznanie i ozdobiły ściany hallu wejściowego, zwanego Salą Honorów, w Pałacu Medyceuszy. Obrazy są uznawane za największe osiągnięcie artystyczne Paola Uccello i jedno z największych osiągnięć ówczesnej sztuki florenckiej, (obok obrazów i fresków Masaccia).
Następne prace Uccello to freski i projekty witraży do katedry florenckiej. Współpraca z Donatello zaprowadziła malarza do Padwy, gdzie namalował Olbrzymów (obraz zaginął). Po powrocie do Florencji Uccello kontynuował prace nad freskami w Zielonym Krużganku florenckiego kościoła Santa Maria Novella. Powstały tam Sceny z życia Noego 1447, w których widać wpływ Masaccia. Uccello malował dużo dla indywidualnych odbiorców. Powstały w tym okresie dwa (znane) obrazy: Święty Jerzy walczący ze smokiem.
Mając pięćdziesiąt pięć lat Uccello ożenił się z dziewiętnastoletnią Tommasą di Benedetto Malifici, z którą miał wkrótce dwoje dzieci: Donata i Antonię. Studiował perspektywę i dokonał w tej dziedzinie ważnej zmiany, przechodząc ostatecznie od umownej perspektywy charakterystycznej dla gotyku do perspektywy naturalnej. Perspektywa naturalna zdominowała malarstwo na kilka wieków, praktycznie do początków XX wieku. Przemianę widać dobrze, kiedy porównuje się obrazy Bitwy pod San Romano z obrazem Polowanie.
Uccello tworzył na przełomie epok. W jego dziełach zawarte sa elementy gotyku i malarstwa renesansowego. Jednak nad wpływem epoki dominuje w jego malarstwie indywidualna koncepcja artystyczna. To stało się przyczyną trudności interpretacyjnych dla współczesnych i późniejszych badaczy. I to spowodowało zapomnienie jego twórczości.
Indywidualne cechy jego malarstwa sprawiły, że Uccellem zafascynowali się malarze XX wieku. Poszukując nowych form wyrazu zwrócili się ku jego dziełu m.in. kubiści i surrealiści. Jedni poszukując zasad kompozycji i rytmu form, drudzy ulegając nastrojowi i odrealnieniu zawartemu w obrazach bardziej "gotyckich" np. Giorgio de Chirico i Celnik Rousseau.
Stanisław Ignacy Witkiewicz odwoływał się do dzieła Uccello tworząc swoją Teorię Czystej Formy. Wszyscy dwudziestowieczni artyści dotarli do dzieła Uccello jako punktu zwrotnego w rozwoju malarstwa i poszli w przeciwnym kierunku niż artyści renesansowi. Z obrazów Włocha czerpali inspirację do odnaturalnienia perspektywy, porzucenia realizmu na rzecz swobody kreowania dzieła sztuki, które miało być interesujące samo w sobie. Dobrze tę ponadczasowość malarstwa Uccella wyraził francuski poeta Phillipe Soupault pisząc:
- Chodzi o to, aby nie uznawać wyższości środowiska nad człowiekiem. Paolo Uccello istnieje zarazem w czasie i na przekór niemu.
[edytuj] Najważniejsze dzieła:
- Epizody z Księgi Rodzaju 1424-1425 freski w Zielonym Krużganku florenckiego kościoła Santa Maria Novella.
- Pomnik konny sir Johna Hawkwooda 1436 Fresk. 820 x 515 cm. Santa Maria del Fiore, Florencja
- Trzy Sceny z Bitwy pod San Romano 1435-1436 i 1440
- Sceny z życia Noego 1447 freski w Zielonym Krużganku florenckiego kościoła Santa Maria Novella.
- Święty Jerzy walczący ze smokiem (dwa obrazy) 1439- 1440 i 1455-1460
- Polowanie 1470
