Orangutan
Z Wikipedii
|
Ta strona wymaga wstawienia tabelki, która przedstawia systematykę opisanego taksonu. |
Spis treści |
[edytuj] Opis
Orangutan to duża małpa, o długich rękach (rozstaw ramion do 225 cm) i krótkich nogach. Włosy długie, czerwonawe, rzadziej brązowe. Twarz naga, u samców występują szerokie talerze policzkowe; uszy małe przylegające. Kciuk i paluch krótkie, pozostałe palce długie.
- masa ciała:
- samice - 40 kg
- samce - ponad 70 kg (ok. 100 kg)
- wysokość ciała:
- samica - 110 cm
- samiec - do 195 cm.
Wyraz Orangutan jest wywodzony od malajskiego Orang Hutan oznaczającego leśny człowiek. Małpy te dożywają w stanie dzikim 35 lat, w niewoli nierzadko 50. Ciąża trwa 255 - 275 dni, rodzi się z reguły jedno młode o masie urodzeniowej 1200 - 1600 g. Matki opiekują się dziećmi przez 6 - 8 lat, dojrzałość płciowa jest osiągana w wieku 10 - 12 lat. Orangutany żywią się głównie owocami, liśćmi, termitami i owadami oraz jajami.
[edytuj] Biotop
Orangutany są małpami nadrzewnymi, spędzającymi na drzewach niemal całe życie. Można je znaleźć jedynie w lasach deszczowych na Borneo i Sumatrze. Prowadzą dzienny tryb życia, w nocy przesypiają około 12 godzin.
[edytuj] Taksonomia
Dwie małe, izolowane populacje na Borneo i Sumatrze klasyfikowane jako podgatunki są obecnie przez niektórych dzielone na dwa gatunki: Pongo pygmaeus na Borneo i Pongo abelii na Sumatrze (większy i jaśniejszy). Co więcej, niektórzy prymatolodzy rozpoznają trzy dalsze podgatunki orangutana na Borneo: P. p. pygmaeus w północno-zachodniej części wyspy, P. p. morio na północnym wschodzie i wschodzie, oraz P. p. wurmbii w południowo-zachodnim Borneo.
[edytuj] Zagrożenia
Orangutany są gatunkiem zagrożonym - liczbę dziko żyjących orangutanów szacuje się na 20-30 tysięcy. Niszczenie ich środowiska naturalnego przez wyręby i wypalanie lasów oraz działalność wydobywczą nasiliło się szczególnie w ciągu ostatniego dziesięciolecia. Wiele z tych działań jest nielegalne i ma miejsce w parkach narodowych, które oficjalnie są wyłączone z gospodarki leśnej i górnictwa. Poważnym problemem jest także uprowadzanie małych na sprzedaż, co wiąże się zwykle z zabijaniem matek.
Jak inne małpy człekokształtne, orangutany są wysoce inteligentnymi zwierzętami. W połowie lat 90. XX wieku odkryto, że w jednej z populacji orangutanów osobniki regularnie posługują się narzędziami przy zdobywaniu pożywienia - odkrycia takiego dokonała wcześniej w latach 60. Jane Goodall, badając szympansy. Fakt ten został opisany w 2003 roku w periodyku Science. Orangutany są najmniej agresywnymi małpami i charakteryzują się przyjaznym nastawieniem. Notuje się również, że dzikie orangutany odwiedzają prowadzone przez ludzi ośrodki adaptacyjne dla osieroconych orangutanów, nawiązując z małymi kontakt i prawdopodobnie pomagając im w powrocie do życia w naturze.
Badaczem szczególnie zasłużonym w ochronie gatunku jest Birute Galdikas.
