Nieśmiertelnik
Z Wikipedii
Nieśmiertelnik - nazwa używanego w wojsku elementu systemu identyfikacji żołnierzy w razie ich śmierci. Jest to kawałek blachy z perforacją ułatwiającą jej przełamanie na dwie części, którą żołnierz nosi na łańcuszku na szyi. Na blasze wytłoczone są numery identyfikujące żołnierza. Może też składać się z dwóch blaszek identycznej treści noszonych razem (ten drugi system używany jest we współczesnej armii amerykańskiej). Amerykańskie nieśmiertelniki zawierają następujące dane: nazwisko, imię, numer ubezpieczenia, grupa krwi i wyznanie.
Pierwsze metalowe nieśmiertelniki zaczęto wprowadzać w niektórych oddziałach podczas amerykańskiej wojny secesyjnej w 1865 r. W sposób zinstytucjonalizowany wprowadzono je w armii amerykańskiej w 1906 r.
Art. 17 Konwencji Genewskiej ("Konwencja o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych" z 12 sierpnia 1949) stanowi, że "Strony w konflikcie czuwać będą nad tym, aby pogrzebanie lub spalenie zwłok [było] dokonywane indywidualnie, (...) poprzedzone (...) ustaleniem tożsamości (...). Połowa podwójnej tabliczki tożsamości albo cała tabliczka, o ile jest pojedyncza, pozostanie na zwłokach." Wcześniejsze konwencje prawa humanitarnego (Konwencja Haska z 1907, Konwencja Genewska z 1927) również, choć w mniej szczegółowy sposób regulowały tę sprawę.
W razie śmierci na polu walki oddziały zbierające zabitych zabierają połowę nieśmiertelnika (zazwyczaj odsyłana jest ona do rodziny poległego), a drugą połowę pozostawiają przy ciele zabitego. Zalecano (np. w polskim wojsku) aby zabitym żołnierzom pozostawianą przy poległym część nieśmiertelnika wkładać do ust – między zęby (ochrona przez kości czaszki w rozkładających się zwłokach, łatwe do znalezienia w przypadku ekshumacji szkieletu nawet po jego przemieszczeniu). Do grzebania zwłok na polu walki (eufemistycznie nazywanego "utrzymywaniem higieny pola walki") w LWP i Armii Czerwonej były przygotowywane pododdziały orkiestr wojskowych (a nie, jak się powszechnie sądzi, pododdziały medyczne).
System metalowych nieśmiertelników stosowany był także w odniesieniu do jeńców wojennych przetrzymywanych w obozach jenieckich (także organizowanych przez Niemców podczas II wojny światowej). Wynikało to z postanowień podpisanych przez Niemcy konwencji międzynarodowych, nakazujących prowadzenie ewidencji jeńców. Jednak w 1941 r. przybyłym do Brzezinki (niem. Birkenau) 10 000 jeńcom radzieckim zamiast wydania jenieckiego nieśmiertelnika wytatuowano na piersiach numery ewidencyjne (początkowo władze hitlerowskie planowały, że obóz Auschwitz-Birkenau będzie przeznaczony dla przetrzymywania i eksterminacji jeńców radzieckich). Wskazywało to, że władze hitlerowskie nie zamierzały stosować się do wymogów międzynarodowego prawa wojennego w odniesieniu do tej kategorii jeńców. Abstrahując od humanitarnych aspektów takiego postępowania, było to jednak w świetle tego właśnie prawa wojennego teoretycznie usprawiedliwione – ZSRR nie podpisał żadnych konwencji międzynarodowych dotyczących traktowania jeńców wojennych. W krótkim czasie tatuowanie numerów ewidencyjnych objęło wszystkich więźniów tego obozu.
Obecnie funkcje nieśmiertelników przejmują banki DNA (w armii amerykańskiej materiał genetyczny pobrano chyba już od wszystkich żołnierzy, akcja ta zaczęła się w latach 90.).
