Mikołaj Skrzetuski
Z Wikipedii
Mikołaj Skrzetuski herbu Jastrzębiec (ok. 1610-1673) wielkopolski szlachcic, pułkownik, pierwowzór bohatera "Ogniem i mieczem" Henryka Sienkiewicza.
Pochodził z dość ubogiej rodziny szlacheckiej z Rożnowa koło Poznania. Po śmierci ojca wraz z krewnymi zaciągnął się do wojsk walczących na Ukrainie. Podczas powstania Chmielnickiego walczył w husarii pod komendą rotmistrza Marka Gdeszyńskiego. W 1649 przedarł się przebrany za chłopa z oblężonego Zbaraża do Jana Kazimierza. W 1651 walczył pod Beresteczkiem, a w 1658 został podporucznikiem chorągwi tatarskiej starosty osieckiego Adama Uriela Czarnkowskiego. Dowodził tą jednostką podczas wojen z Wielkim Księstwem Moskiewskim i Tatarami pod komendą Stefana Czarnieckiego, a później Jana Sobieskiego. Począwszy od 1663 roku jego podkomendni dopuścili się wielu grabieży, zaś sam Mikołaj Skrzetuski, który w 1664 awansował na pułkownika, w 1667 usiłował siłą zmusić do ślubu podkomorzankę bełską Zofię Zawadzką. Wszystko to sprawiło, że pod koniec życia wisiało nad nim kilka wyroków sądowych. Zmarł tuż przed bitwą pod Chocimiem. Po śmierci został pochowany w Kościele karmelitów bosych w Poznaniu.
Jego wyczyn zbaraski przeszedł do historii, jednak w dokumentach którymi dysponował Henryk Sienkiewicz, znalazł się błąd. Przekręcono w nich imię Skrzetuskiego z Mikołaja na Jana. W ten sposób powstał literacki bohater Ogniem i mieczem - Jan Skrzetuski.
