Krzyżne
Z Wikipedii
Krzyżne (2112 m n.p.m.) – przełęcz pomiędzy doliną Pańszczycy a doliną Roztoki, jeden ze skrajnych punktów dla szlaku Orlej Perci.
Boczna grań Tatr odchodząca od Świnicy dochodzi do przełęczy odcinkiem Buczynowych Turni i nieco powyżej przełęczy, w zworniku rozgałęzia się na:
Najbliżej przełęczy znajdują się Kopa nad Krzyżnem (kończąca odcinek Buczynowych Turni) i Mały Wołoszyn.
Poniżej Krzyżnego znajdują się: Dolina Roztoki, Dolina Pańszczycy, i Dolina Waksmundzka (Dolina Waksmundzka wraz z obejmującymi ją graniami Koszystej i Wołoszyna znajdują się w ścisłym rezerwacie przyrody).
Przełęcz należy do najbardziej znanych punktów widokowych. Roztacza się z niej rozległy widok na całe Tatry Wysokie i Bielskie. Od ok. 1865 do 1915 coraz częściej odwiedzana przez turystów. Po wybudowaniu przez Towarzystwo Tatrzańskie naprzód w Dolinie Waksmundzkiej (ok. 1875), później na trawiastej równi poniżej siodła przełęczy (ok. 1880) kamiennej chatki, popularne stały się wycieczki połączone z oglądaniem wschodu słońca z przełęczy i panoramy Tatr z pobliskiego Wołoszyna. Chatka (nazwana im. Maksymiliana Nowickiego) była użytkowana do ok. 1915. Obecnie na równi widoczne są jeszcze fragmenty jej murów.
Wejście na przełęcz było znane od dawna. Pierwsze odnotowane wejścia turystyczne: Ludwik Zejszner z grupą turystów 1838, zimą Karol Potkański z przewodnikami 1894. Dawniej wycieczki na przełęcz prowadziły przez Dolinę Waksmundzką, później także przez Dolinę Pańszczyca.
Szlaki turystyczne prowadzące na Przełęcz Krzyżne:
- żółty - biegnący od schroniska Murowaniec przez Las Gąsienicowy, skrajem zakończenia grani Żółtej Turni, Doliną Pańszczyca i północnymi zboczami Buczynowych Turni, przez Przełęcz Krzyżne, dalej południowymi zboczami Buczynowych Turni, Buczynową Dolinką do Doliny Pięciu Stawów.
- czerwony - przebiegający Orlą Percią.
