Kondensat Bosego-Einsteina
Z Wikipedii
Kondensat Bosego-Einsteina – efekt kwantowy zachodzący w układach podległych rozkładowi Bosego-Einsteina. W temperaturach niższych od temperatury krytycznej część cząstek (bozonów) przechodzi w zerowy stan pędowy – cząstki te mają identyczny pęd. Oznacza to, że w nieskończenie małej objętości przestrzeni pędów może znajdować się skończona (niezerowa) liczba cząstek. Efektem kondensacji jest kolektywne zachowanie wszystkich cząstek biorących w niej udział (wszystkie zachowują się jak jedna cząstka). Należy podkreślić, że nie chodzi tu o kondensację w zwykłym sensie w przestrzeni położeniowej, lecz o "kondensację" cząstek w przestrzeni pędów. Rozkład przestrzenny cząstek "skondensowanych" pozostaje równomierny (jeśli nie ma pól zewnętrznych). W kondensacie Bosego-Einsteina zachodzi zjawisko nadciekłości.
Zjawisko przewidziane przez indyjskiego fizyka Satyendra Nath Bose i A. Einsteina w 1924, a po raz pierwszy zaobserwowane w 1995 dla rzadkiego, alkalicznego metalu – rubidu 87 (87Rb) – przez zespół badawczy z Boulder (Kolorado), a późniejszych laureatów nagrody Nobla Erica Cornella, Wolfganga Ketterlego i Carla Wiemana. Kondensat Bosego-Einsteina zaobserwowano również dla sodu 23 (23Na) (własności falowe tego kondensatu opisał Wolfgang Ketterle w 1997) i litu 7 (7Li).
Liczba cząstek znajdujących się w fazie kondensacji opisana jest przez równanie:
gdzie:
- N0 – ilość czastek, która uległa kondensacji
- N – całkowita liczba cząstek
- T – temperatura kondensatu
Zobacz też: