Kommagena
Z Wikipedii
Kommagena (starogreckie Kομμαγηνη) - w starożytności kraina w północnej Syrii, na pograniczu z Azją Mniejszą, między Cylicją, Kapadocją a Eufratem, w granicach państwa Achemenidów. Najważniejsze miasto: Samsat (starożytne Samosata). Po raz pierwszy wzmiankowana w asyryjskich tekstach jako Kummuhu.
Początkowo sojusznik Asyrii, w 708 roku p.n.e. została przez asyryjskiego króla Sargona II zaanektowana.
W 333 roku p.n.e. podbił ją Aleksander Wielki, Po walkach diadochów pozostawała w syryjskiej monarchii Seleucydów. Wykorzystując powolną dezintegrację seleucydzkiego państwa, w 162 roku p.n.e. odzyskała niepodległość, a władzę objął dotychczasowy gubernator, Ptolemeusz. Mimo że spokrewniony był z królami Partii, jego następca, Mitradates Kalinikus, (100 - 69 p.n.e.), poddał się wpływom greckiej kultury hellenistycznej i wziął ślub z seleucydzką księżniczką, wchodząc tym samym w pokrewieństwo z Aleksandrem Wielkim i władcami Persji.
Ich syn, Antioch Theos (69 - 40 p.n.e.), wsparł Pompejusza w wojnie przeciw Partii, za co wynagrodzony został udziałem w terytorialnych zdobyczach. Następnie odparł ataki Marka Antoniusza, a po pewnym czasie stał się jego sojusznikiem w wojnie domowej przeciwko Oktawianowi - porażka w niej zepchnęła Kommagenę do roli rzymskiego protektoratu.
W roku 17 n.e. Tyberiusz usunął z tronu Antiocha III, a na tron wrócił dopiero - za sprawą cesarza Kaliguli - jego syn, Antioch IV, który władał do 72 roku, kiedy to Wespazjan ostatecznie odsunął od władzy kommageńską dynastię. Jej pozostali przy życiu potomkowie wiedli dostatnie życie w Grecji, a pomnik jednego z nich, Juliusza Antiocha Filopapusa, wciąż stoi w Atenach.
Kommagena słynie ze zbudowanego na rozkaz Antiocha Theosa na szczycie góry Nemrut Dag (Nemrut Dagi, Góra Nemrut) sanktuarium-mauzoleum, w skład którego wchodzą gigantyczne, 9-metrowe posągi samego króla oraz bogów i herosów - Zeusa-Ormuzda, Herkulesa, Tyche, Apolla-Mitry. Posągi zostały zniszczone przez Rzymian i popadły w zapomnienie, by zostać odnalezionymi dopiero w XIX wieku. Obecnie znajdują się na liście Światowego Dziedzctwa UNESCO.
Lokalizacja samego grobu Antiocha pozostaje wciąż archeologiczną tajemnicą i choć niedawno odkryto podziemne komory w pobliżu mauzoleum, nie ma żadnej pewności, iż kryją one grób władcy.
