Karonada
Z Wikipedii
Karonada - dawne działo okrętowe, używane od lat 80. XVIII wieku do pierwszej połowy XIX wieku.
Działa tego typu zostały jako pierwsze skonstruowane w odlewni Carron w mieście Falkirk (Szkocja) w 1778 roku, stąd pochodzi nazwa. Karonady były to krótkolufowe działa dużego wagomiaru (kalibru) - zwykle 18, 24 lub 32-funtowe, stosowano też większy wagomiar - aż do 68 funtów. Dzięki starannemu zaprojektowaniu, lufy karonad miały cieńsze ściany od wcześniejszych dział, zachowując wystarczającą wytrzymałość, a przy tym były krótsze. Przez to masa karonad była znacznie mniejsza niż długolufowych dział porównywalnego kalibru i mogły być w nie uzbrojone także lżejsze okręty (kaliber 32 funty miały do wprowadzenia karonad tylko najcięższe długolufowe działa stosowane na dolnych pokładach okrętów liniowych). Kaliber lufy był przy tym znacznie ściślej dopasowany do średnicy kuli armatniej. Karonady miały bardzo dużą siłę rażenia, lecz za to niewielki zasięg (ok. 300-400 m) w porównaniu z długolufowymi działami.
Karonady były używane na okrętach liniowych i fregatach jako broń pomocnicza, ustawiane po kilka na pokładzie górnym. Dzięki stosunkowo niewielkiej masie karonad, używane też były one na mniejszych okrętach (slupach, korwetach, szkunerach), które mogły zyskać w ten sposób dużą siłę ognia.
