Jan Konstanty Żupański
Z Wikipedii
Jan Konstanty (Kanty) Żupański (ur. w czerwcu 1804 w Poznaniu, zm. 30 grudnia 1883 w Poznaniu), polski księgarz i wydawca.
Pochodził ze spolonizowanej rodziny kupców greckich, osiadłych w Wielkopolsce w II połowie XVIII wieku, o nazwisku Zupanos. Kształcił się w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, następnie na uniwersytecie w Berlinie (1826-1830), gdzie studiował nauki prawne. Pracował w sądownictwie berlińskim do 1835, udzielał się jednocześnie jako publicysta i tłumacz. W 1835 osiadł w Poznaniu. Początkowo zajmował się tłumaczeniem z języka niemieckiego dzieł ekonomicznych, następnie wykorzystując odziedziczony po ojcu duży majątek otworzył w listopadzie 1839 księgarnię (przy Starym Rynku 8). Wkrótce rozwinął jednoczesną działalność wydawniczą.
W ciągu niemal pół wieku pracy uczynił ze swojej firmy czołowe wydawnictwo wielkopolskie II połowy XIX wieku. Wydał ok. 600 tytułów w ok. 700 tomach i ok. 9400 arkuszach wydawniczych. W wysokiej klasy szacie edytorskiej ukazywały się dzieła Lelewela, Kraszewskiego, Mickiewicza, Lenartowicza, Pola i innych, a także pamiętniki m.in. Kitowicza, Kołłątaja i Wybickiego.
Współpracował z Towarzystwem Naukowej Pomocy. Był jednym z inicjatorów powołania w 1857 r. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz Towarzystwa Czytelni Ludowych. Z małżeństwa z Katarzyną z Duszyńskich (od 1861) miał syna Stefana.
W Poznaniu istnieje Antykwariat Naukowy nazwany jego imieniem (z filią we Wrocławiu).
Źródła:
- Jarosław Maciejewski, Jan Kanty Żupański, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981
