Hinajana

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Hinajana - nazwa "hinayana" (sanskr.) oznacza Podrzędny Pojazd, Gorszy Wóz, Niższy Wóz (według Pali Text Society: hina = 1. gorszy, niższy, 2. pozbawiony), choć często tłumaczy się tą nazwę jako Mały Wóz. Termin ten został nadany kilku szkołom spośród wczesnych szkół buddyjskich przez ich oponentów ze szkoły Mahāsaṃghika na II soborze w Vesali (lub Vaishali, Wajśali) za panowania króla Kalasoki około roku 386 p.n.e..

Zgodnie z tekstami Mahajany, istniały dwie szkoły określane mianem "hinayana": Sautrāntika i Wajbaszika. Obie wywodziły się z Sarvāstivādy. Przeciwstawiane są szkołom Madhyamika i Cittamatra (Jogaczara) należącym do Mahajany. Szkoły Hinajany określało się mianem Śravakayana. Nazwa ta wywodziła się z ideału Śravaka - kogoś kto pragnie własnego oświecenia, przeciwstawianego ideałowi Bodhisattvy. Nazwa Hinajana współcześnie jest używana także jako określenie niższego poziomu praktyk buddyjskich wewnątrz szkół Mahajany, zwłaszcza tybetańskiej Wadżrajany.

Generalnie nazwa ta odnosiła się do: doktryny, tradycji, praktykujących lub do myśli związanych z Oświeceniem jako Savakabuddha (Oświecony Uczeń) lub Paccekabuddha (Milczący Oświecony) czyli związanych z osobistym oświeceniem (przejawem "egoizmu" jak go określali Mahāsaṃghikowie) oraz wiarą w realne istnienie dharm.

Nazwą tą obecnie bardzo często niewłaściwie (ze względów historycznych i politycznych) określa bądź wszystkie szkoły w tradycji Sthaviravada lub dzisiaj istniejącą tradycję Theravada.

Zgodnie z postanowieniami zjazdu World Fellowship of Buddhists w Colombo (Sri Lanka) z 1950 roku oraz VI Synodu Buddyjskiego w Rangunie - nazwa "hinayana" w odniesieniu do współczesnego buddyzmu nie powinna być używana.

Nauki Hinajany można odnaleźć wspólcześnie w ramach nauk Buddyzmu Tybetańskiego jako podstawa i odniesienie do pozostałych nauk Buddyzmu.

[edytuj] Trzy zbiory nauk Buddy na poziomie Hinajany

Nauki Buddyzmu Hinajany odpowiadają trzem zbiorom kanonu Palijskiego zawartymi w Tipitace (Tipitaka, palijski. "Trzy Kosze"):

Winaja Pitaka (Kosz Dyscypliny Zakonnej)
Sutta Pitaka (Kosz Sutr)
Abhidhamma Pitaka (Kosz Wiedzy o rzeczywistości)

W zbiorze o dyscyplinie, moralnym postępowaniu znajdują się nauki o przestrzeganiu ślubowań, wg tradycji Sarvastivada są to:

pełne śluby zakonne dla mężczyzn (bhiksu, gelong)
pełne śluby zakonne dla kobiet (bhiksuni, gelongma)
śluby zakonne dla kobiet (siksamana, gelopma)
nowicjaty zakonne dla mężczyzn (sramanera, getsul)
nowicjaty zakonne dla kobiet (sramanerika, getsulma)
śluby dla osób świeckich dla mężczyzn (upasaka, genyen)
śluby dla osób świeckich dla kobiet (upasika, genyenma)

Podstawowe ślubowania dla osób świeckich zawierają 5 przestrzegań:

nie zabijanie czujących istot
nie zabieranie tego czego się nie otrzymało (kradzież)
nie angażowanie się w niewłaściwe czyny seksualne
nie kłamanie
nie zażywanie środków wywierających zaburzenie uważności i brak moralnego postępowania, tj. np alkoholu, narkotyków

Zbiór sutr na poziomie Hinajany zawiera np. nauki 4 szlachetnych prawdach, prawie działań Karmy, splamieniach, "pustości" indywidualnego, niezależnego, trwałego "ja" i o Samsarze, świecie cierpień postrzeganym zmysłami, którego trzeba się wyrzec poprzez praktykę moralnej dyscypliny, medytacji i mądrości. Jednak również pouczające opowieści o poprzednich odrodzeniach Buddy (sanskryt. Dżataka)

W naukach Abhidhammy można odnaleźć poglądy na temat natury rzeczywistości, np. Wajbaszika, Sautrantika.