Henryk Sławik
Z Wikipedii
Henryk Sławik (ur. 1894, zm. 1944) – urodzony w dzielnicy Szeroka w Jastrzębiu-Zdroju, polski dziennikarz, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, w czasie wojny jeden z organizatorów pomocy polskim uchodźcom (w tym Żydom), którzy znaleźli się na Węgrzech.
Od urodzenia związany ze Śląskiem, uczestnik wszystkich trzech powstań śląskich, aktywny działacz plebiscytowy. Od 1928 roku redaktor naczelny Gazety Robotniczej, w latach 1929-1930 radny Katowic, od 1934 r. członek Rady Naczelnej PPS. Był także delegatem do Ligi Narodów oraz działaczem związkowym.
Po klęsce wrześniowej w 1939 r. znalazł się na Węgrzech, gdzie stanął na czele Komitetu Obywatelskiego ds. Opieki nad Uchodźcami Polskimi, potem został również mianowany delegatem Ministra Pracy Rządu RP na Wychodźstwie. Organizował pomoc dla internowanych wojskowych i dla uchodźców cywilnych, pomagał w wyjazdach na Zachód, we współpracy z delegatem węgierskiego rządu Jozsefem Antallem seniorem wystawiał uchodźcom dokumenty, które wielu z nich – zwłaszcza uciekającym z Polski Żydom – uratowały życie.
Pomagał także ratować żydowskie dzieci, dla kórych pomógł utworzyć wraz z Jozsefem Antallem seniorem sierociniec w miejscowości Vác pod Budapesztem, kóry oficjalnie nosił nazwę Dom Sierot Polskich Oficerów.
Aresztowany w 1944 po wkroczeniu Niemców na Węgry, w śledztwie całą winę wziął na siebie, nie przyznając się do znajomości z Antallem. Zamordowany w hitlerowskim obozie Mauthausen.
Za ratowanie Żydów z narażeniem własnego życia w 1990 r. Sławik został pośmiertnie uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przez izraelski Instytut Yad Vashem. Według różnych szacunków dzięki Sławikowi i jego współpracownikom ratujące życie dokumenty wystawiono kilku tysiącom polskich Żydów, którzy w czasie II wojny światowej znaleźli się na Węgrzech.
Jego działalność na Węgrzech została opisana m.in. w książce Grzegorza Łubczyka "Henryk Sławik – polski Wallenberg" wydawnictwa Rytm (adaptacja filmowa pt. "Mój Tata, Henryk Sławik" w reż. G. Łubczyka i M. Maldisa zdobyła nagrodę Kryształ TV Polonia), tłumaczenie węg. "A lengyel Wallenberg " (Polski Wallenberg) oraz "Czerwony ołówek" Elżbiety Isakiewicz.
