George William Russell
Z Wikipedii
George William Russell, pseud. Æ (ur. 10 kwietnia 1867, zm. 17 lipca 1935) - irlandzki poeta, mistyk, filozof i publicysta, założyciel irlandzkiego ruchu teozoficznego. Obok W.B.Yeatsa i Lady Gregory jedna z najważniejszych postaci literackiego Odrodzenia Irlandzkiego.
[edytuj] Działalność publicystyczno-polityczna
Urodził się w Lurgan, ale od jedenastego roku życia mieszkał w Dublinie. Po ukończeniu wieczorowych kursów w Szkole Sztuk Pięknych (z wykształcenia był malarzem) pracował w dublińskim domu towarowym. W stolicy Zielonej Wyspy zainteresował się polityką i wkrótce stał się jednym z pierwszych Irlandczyków głośno domagających się reformy rolnej. Intensywnie działał w Irlandzkim Stowarzyszeniu Rolniczym, był bliskim współpracownikiem ludowego polityka Horace'a Plunketta, a w latach 1905-1923 był redaktorem naczelnym pisma The Irish Homestead (Irlandzka Zagroda). Po powstaniu Wolnej Irlandii do 1930 roku redagował czysto polityczny magazyn The Irish Statesman (Irlandzki mąż stanu). Pod koniec życia napisał rozprawę polityczno-ekonomiczną The National Being (Byt Narodowy), bardzo cenioną przez koła finansowe i do dziś tłumaczoną na wiele języków. Od połowy lat 20. wygłaszał odczyty w Stanach Zjednoczonych.
[edytuj] Działalność literacka
Równolegle z zainteresowaniami politycznymi rozwijała się twórczość poetycka i dramaturgiczna Russella. Jeszcze jako student zainteresował się literaturą i filozofią, głównie staroindyjską. W 1886 roku był jednym w założycieli Towarzystwa Teozoficznego w Dublinie, a kilka lat później zadebiutował jako poeta tomikiem Homeward Songs by the Way, w którym umiejętnie połączył hinduski mistycyzm z mitologią celtycką. Wówczas też przyjął pseudonim Æ, którym podpisywał każdą kolejną pracę (od słowa greckiego æon - wiek). Do 1934 roku opublikował dwanaście tomików wierszy, którymi zdobył uznanie irlandzkiej publiczności i krytyki. Wprawdzie polski historyk literatury angielskiej Roman Dyboski scharakteryzował poezje Russella dość chłodno, słowami: mało efektowna pod względem merytorycznym i retorycznym, styl bezpretensjonalny, ton spokojny, ale zaraz przytoczył słowa laureata literackiej Nagrody Nobla z 1923 roku i jednego z najbliższych przyjaciół Æ - W.B.Yeatsa, który powiedział, że w wierszach Russella żarzy się pożerający ogień ciągłej ekstazy duchowej. I rzeczywiście, źródłem jego twórczości były Upaniszady, księgi wschodu i przyroda, a każdy wiersz, jak pisał Dyboski, to wykład mistycznego panteizmu i wyraz kultu ziemi.
Russell był również sprawnym dramaturgiem (pisał sztuki do Abbey Theatre), a także zajmował się teorią literatury. Wydał bardzo cenione teksty estetyczne - Przebudzenie ognia (Awaking of Fires), Kapłan czy bohater? (Priest or hero?) i Pieśń i jej źródła (Song and its Fountains) oraz rozprawy krytyczno-literackie, które zebrał w opublikowanym w 1915 roku tomie Rojenia i marzenia (Imaginations and Reveries).
