Gajusz (jurysta rzymski)

Z Wikipedii

Gajusz, Gaius (II w. n.e.) - wybitny jurysta rzymski, znany głównie jako autor Instytucji Gajusza.

Niewiele wiadomo o jego życiu. Urodził się prawdopodobnie pod koniec panowania cesarza Trajana (53-117), a zmarł około 180 r. n.e. Fakt, że znane jest jedynie jego imię, a w jego stylu pisania występują formy greckie, może wskazywać, że mieszkał w którejś z rzymskich prowincji wschodnich. Nie jest to jednak. Sam Gajusz jest uznawany w środowiskach naukowych za postać bardzo tajemniczą i kontrowersyjną. ^[1]

W swojej działalności Gajusz zajmował się głównie nauczaniem prawa rzymskiego. Nie posiadał ius publicae responderi, nie piastował funkcji publicznych, nigdy nie był też cytowany przez współczesnych mu jurystów klasycznych. Dopiero po śmierci doceniono jego dorobek prawny. W 426 r. wraz z Papinianem, Paulusem, Ulpianem i Modestinusem został wymieniony w Ustawie o cytowaniu. Wiele fragmentów z jego komentarzy i monografii weszło następnie w skład Digestów, a Instytucje Gajusza posłużyły jako podstawa dla nowych Instytucji Justyniana.

Spis treści 1 Instytucje Gajusza 2 Bibliografia 3 Linki zewnętrzne 4 Przypisy

[edytuj] Instytucje Gajusza

Instytucje Gajusza^[2], Institutiones - podręcznik do nauki prawa napisany przez Gajusza około 160 r. n.e. Składa się z 4 ksiąg. Przełomowa była zastosowana w nim systematyka prawa, które zostało podzielone na trzy działy:

• ius quod ad personas pertinet (dotyczące osób)
• ius quod ad res pertinet (dotyczące rzeczy)
• ius quod ad actiones pertinet (dotyczące powództw)

Do XIX w. Instytucje Gajusza znane były wyłącznie dzięki fragmentom z Digestów i Instytucjom Justyniana. Dopiero w 1816 r. w bibliotece kapituły w Weronie zostały one odkryte przez Bartholda Niebuhra. To wydarzenie miało ogromny wpływ na rozwój wiedzy na temat prawa rzymskiego, szczególnie okresu prawa klasycznego.

Cytując Instytucje Gajusza najpierw umieszcza się literę G, a następnie numer księgi i numer fragmentu. np: G. 2,78 oznacza, że ten tekst to 78 fragment z drugiej księgi Instytucji Gajusza.

[edytuj] Bibliografia

• Bojarski W., Dajczak W., Sokala A., Verba Iuris. Reguły i kazusy prawa rzymskiego, s. 138-139, Toruń 2000, ISBN 83-7285-021-6
• Rozwadowski W., Prawo rzymskie, Poznań 1992, ISBN 83-900964-5-5
• Kolańczyk K., Prawo rzymskie, §21, Warszawa 2000

[edytuj] Linki zewnętrzne

Na tej stronie znajduje się elektroniczna wersja Instytucji Gajusza w tłumaczeniu na język angielski.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Sprawozdanie w CPH 21, 1969, z. 1, s. 204-210 (W. Wołodkiewicz).
2. ↑ tej nazwy używa się dla rozróżnienia od wydanych w 533 r. n.e. Instytucji Justyniana, wchodzących w skład Corpus Iuris Civils. Oba dzieła zostały oryginalnie zatytułowane Institutiones