Ekonomia uczestnicząca

Z Wikipedii

Ekonomia uczestnicząca lub parecon (od ang. par-ticipatory econ-omics), to system proponowany jako alternatywa dla innych systemów takich jak kapitalizm i koordynatoryzm, pochodzący z prac radykalnych teoretyków Michaela Alberta i Robina Hahnela. Parecon rozwija się od lat osiemdziesiątych XX. wieku.

Teoria ta składa się czterech założeń:

• wszyscy producenci i konsumenci demokratycznie uczestniczą w producenckich i konsumenckich stowarzyszeniach, określanych jako ,,rady";
• aby zapewnić każdemu pracownikowi zdobycie doświadczenie i pełnego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji, pozwala się aby pracownik mógł funkcjonować w równowadze między rolą ,,bycia zwykłym" a rolą decydującego (,,równowaga ról pracy" - ang. "balanced job complexes");
• nagroda (np. zarobki) powinna być dystrybuowana według wysiłku i poświęcenia, a nie według władzy, posiadania czy ilości lub jakości produkcji;
• alokacja powstaje pomiędzy radami producentów i konsumentów na drodze iteracji (ang. "iterations") szacowania kosztów i korzyści. Wiele iteracji będzie musiało być moderowanych przez niezależne ,,iteracyjne rady", aby mogła zaistnieć zbieżność.

Intencje zawarte w powyższych czterech elementach składają się z minimum hierarchii i maksimum otwartości w dyskusjach i podejmowaniu decyzji. Model ten zaprojektowany został aby eliminował poufność w ekonomicznym podejmowaniu decyzji, co pozwala na zmianę w kierunku przyjacielskiej współpracy i wspólnego poparcie.

Chociaż ekonomia uczestnicząca mogąca być politicznie klasyfikowana jako lewicowa (i również ponad anarchizmem), jest szczegółowo projektowana by unikać tworzenia się silnych intelektualnych elit (koordynatoryzm), w którą to pułapkę wpadła ekonomia krajów komunistycznych w XX wieku. Intencja ta nie przewiduje generalnego systemu politycznego, pomimo że praktyczny przykład wprowadzenia go w życie musiałoby oprzeć się na systemie politycznym.

Pomimo że wiele rodzajów produkcji i konsumpcji mogłoby zostać zasadniczo lokalnymi w obrębie tego systemu ekonomicznego, model ten nie wyklucza skali ekonomicznej.

Kilka firm zostało założonych na bazie tych zasad:

• South End Press, wydawca z Bostonu
• ZMag, magazyn progresywno-radykalny
• Mondragon Cafe, księgarnia i restauracja w Winnipeg, Manitoba.

[edytuj] Zobacz też

• demokracja uczestnicząca

[edytuj] Linki zewnętrzne

• strona ekonomii uczestniczącej
• South End Press
• marksistowska krytyka
• wywiad z Michaelem Albertem, Recykling Idei, 17 marca 2004

[edytuj] Inne źródła

• Looking Forward: Participatory Economics for the Twenty First Century, Albert i Hahnel, South End Press, 1991r.
• The Political Economy of Participatory Economics, Albert i Hahnel, Princeton University Press, 1991
• Moving Forward: Program for a Participatory Economy, Albert, AK Press, 1997
• Parecon: Life After Capitalism, Albert, Verso Books, 2003