EDTA
Z Wikipedii
EDTA (kwas etylenodiaminotetraoctowy, kwas wersenowy, komplekson II) organiczny związek chemiczny z grupy amin. Jest szeroko stosowanym czynnikiem kompleksującym wiele kationów metali, takich jak Ca2+, Mg2+ czy Fe3+. Zazwyczaj stosowany w postaci soli disodowej ze względu na jej większą rozpuszczalność w wodzie.
Jego skrót pochodzi od nazwy angielskiej: EthyleneDiamineTetraacetic Acid.
[edytuj] Własności
- Masa molowa Mmol = 292,25 g/mol;
- Gęstość d = 1,68 g/cm3
- Temperatura topnienia ttopn.=250 °C (połączona z rozkładem);
- Rozpuszczalność w wodzie - słaba.
Ważnym zastosowaniem EDTA jest maskowanie jonów metali, takich jak bizmut, chrom(III), cynk, cyrkon, glin, kadm, kobalt, magnez, miedź, nikiel, ołów, tor, wanad i żelazo(III), które jest możliwe na skutek tworzenia kompleksów chelatowych z jonami metali. Własności chelatujące EDTA są na tyle silne, że tworzy ona kompleksy nawet z berylowcami.
[edytuj] Zastosowania EDTA
- odczynnik kompleksujący w chemii analitycznej
- środek zmiękczający wodę
- środek konserwujący żywność (wiązanie kationów metali ciężkich - kofaktorów niepożądanych enzymów)
- składnik roztworów buforowych
- zapobieganie pozaustrojowemu krzepnięciu krwi (wiązanie jonów wapnia)
- stosowany jako odtrutka w zatruciach metalami ciężkimi
- stosowany w nawozach mikroelementowych
- inhibitor metaloproteaz
| Logarytmy stałych tworzenia kompleksów jonów metali z EDTA (log β1) | ||||||||||
| Ag+ | 7,32 | Al3+ | 15,9 | Ba2+ | 7,8 | Be2+ | 8,7 | |||
| Bi3+ | 26 | Ca2+ | 10,8 | Ce3+ | 16,0 | Cd2+ | 16,5 | |||
| Cf3+ | 18,7 | Co2+ | 16,3 | Co3+ | 41 | Cr2+ | 13,0 | |||
| Cr3+ | 24 | Cu+ | 8,5 | Cu2+ | 18,9 | Eu2+ | 10,2 | |||
| Eu3+ | 17,4 | Fe2+ | 14,2 | Fe3+ | 25,2 | Hg2+ | 22,0 | |||
| K+ | 0,5 | La4+ | 15,2 | Li+ | 2,8 | Mg2+ | 8,7 | |||
| Mn2+ | 14,0 | Na+ | 1,8 | Ni2+ | 18,7 | Pb2+ | 18,0 | |||
| Sc3+ | 21,8 | Sr2+ | 8,5 | Zn2+ | 16,6 | |||||
Zobacz też: kompleksony
