Cmentarz żydowski w Pszczynie
Z Wikipedii
[edytuj] Historia
Cmentarz Żydowski w Pszczynie - znajduje się przy ulicy Katowickiej, założony w 1816 roku i z tego czasu pochodzi pierwszy zachowany nagrobek, a ostatni odbył się 1936 roku, pow. 0,6 ha, jest ogrodzony murem, zachowanych w idealnym stanie ok. 200 nagrobków oraz dom przedpogrzebowy. Na cmentarzu pochowany jest znany pszczyński rabin Dawid Rau oraz członkowie znanych i szanowanych rodów żydowskich: Schlesingerów, Koeningsfeldów, Gittermannów i innych. Choć gmina żydowska w Pszczynie istniała już wcześniej (czyli przed 1816 rokiem), to jednak nie miała własnego miejsca pochówku i zmarłych grzebano na pobliskim cmentarzu w Mikołowie.
Kirkut jak większość żydowskich cmentarzy nie posiada wydzielonych części dla kobiet i mężczyzn, tylko wydzieloną okazałą część dla bogatych Żydów z wielkimi marmurowymi i granitowymi macewami odbiegającymi formą od tradycyjnych macew, głównie z napisami po niemicku oraz część dla Żydów mniej zamożniejszych których macewy wykonane są głównie z kamienia z charakterystycznymi zdobieniami nagrobnymi i epitafiami po hebrajsku.
Największy z nagrobków, okazały bazaltowy pomnik z dwiema kolumnami wspierającymi trójkątny szczyt, pochodzi z przełomu XIX i XX wieku.
Cennym i rzadkim zabytkiem jest stojący przy murze cmentarnym dom przedpogrzebowy, zwany taharą.
Cmentarz w latach 90. był dewastowany przez okolicznych huliganów który przewracali i łamali macewy oraz rysowali na nich faszystowskie symbole m.in. swastyki. Dzięki uprzejmości władz miejskich niektóre nagrobki zostały uporządkowane a symbole o treściach faszystowskich zostały zmyte z macew. W latach niedawnych cmentarz służył jako pastwisko dla owiec oraz dom przedpogrzebowy jako obora dla okolicznego rolnika, niestety darmowe pastwisko i obora szybko się skończyły gdyż rolnik został ukarany bardzo wysoką grzywną za zniesławienie miesca sakralnego.
Cmentarz został zamknięty dla celów pochówkowych w 1959 roku.
W niedalekiej przyszłości cmentarz ma zostać poddany restauracji. Poprzewracane i połamane macewy mają zostać postawione i uporządkowane, a dom przedpogrzebowy i mury mają zostać poddane remontowi.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Pszczynie (www.izrael.badacz.org)
- Cmentarz żydowski w Pszczynie (www.kirkuty.xt.pl)