Cmentarz żydowski w Kaliszu

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

[edytuj] Nowy cmentarz

Nowy cmentarz żydowski w Kaliszu (ul. Podmiejska 21) Na mocy aktu z dnia 7 listopada 1919r. i kolejnego z dnia 8 czerwca 1920r. Magistrat miasta Kalisza nabył od rodzeństwa Lichtenbaumów i kilku innych właścicieli ponad 11 morgów ziemi. Z tej ogólnej przestrzeni Magistrat w 1920r. sprzedał Żydowskiej Gminie Wyznaniowej w Kaliszu 5 morgów ziemi z przeznaczeniem na Nowy Cmentarz Żydowski. W połowie 1920r. Zarząd Gminy Żydowskiej wystąpił do władz budowlanych Kalisza o wydanie zgody na oparkanienie nabytego gruntu, znajdującego się pomiędzy ul. Widok a Wąską, a w kwietniu roku następnego przystąpiono do ogrodzenia terenu nowego cmentarza. W tym samym roku zostaje rozpoczęta budowa stajni i wozowni. Dwa lata później przystąpiono do budowy domku gospodarczego. Początkowo cmentarz nie cieszył się zbyt wielkim uznaniem kaliskich Żydów. Nadal rodziny wolały chować swych zmarłych na terenie starego, historycznego cmentarza, ubodzy nie mieli wyboru, oferowane miejsca na nowym cmentarzu były o wiele tańsze. Radykalnie sytuacja zmieniła się z chwilą śmierci rabina Jechaskiela Lipszyca - 21 marca 1932r. Na pogrzeb przybyły olbrzymie tłumy społeczności żydowskiej Kalisza oraz wielu wybitnych rabinów i osobistości z kraju i z zagranicy. Rabin Lipszyc w swym testamencie zaznaczył, aby pochować go na terenie nowego cmentarza. Od tej chwili nowa nekropolia stała się uznanym miejscem spoczynku. Do 1939r. pochowano tu przeszło 3000 osób. Po wojnie resztki ocalałych kaliskich Żydów powracają do swego miasta, ale tylko nieliczni z nich decydują się na pozostanie w Kaliszu. Powojenne losy obiektu bywały przeróżne. Kongregacja wskrzesiła swe funkcjonowanie, jednak zbyt małe środki finansowe, jakimi dysponowała nie pozwoliły na pełne utrzymanie cmentarza. W listopadzie 1945r. dokonano ekshumacji 1500 zwłok pomordowanych w samochodach komorach gazowych Żydów, którzy leżeli w masowych mogiłach w podkaliskich lasach. W roku 1989 Fundacja Nissenbaumów (przy ogromnym wsparciu finansowym Związku Kaliszan w Izraelu) wraz z władzami Kalisza sfinansowały ogrodzenie terenu. W tym samym roku Fundacja Nissenbaumów wydobyła blisko 2000 macew pochodzących ze starego cmentarza, którymi Niemcy obmurowali jedną z odnóg Prosny. Ówczesne władze wojewódzkie zdecydowały się na przewiezienie tablic na teren nowego cmentarza, jak twierdzono, właśnie tam miały one znaleźć godne miejsce spoczynku. Niestety zniszczeniu uległo wiele płyt. W 1998r. kompetencje nieistniejącej kaliskiej gminy żydowskiej przejęła Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu. W każdy wtorek, cmentarz można zwiedzać.

[edytuj] Stary cmentarz

Stary Cmentarz żydowski w Kaliszu (ul. Nowy Świat) został założony przed 1285 rokiem. Podczas II wojny światowej Niemcy doszczętnie zdewastowali teren cmentarza, używając nagrobków do wybrukowania Kanału Rypinkowskiego. Macewy ze starego cmentarza obecnie znajdują się na Nowym Cmentarzu Żydowskim (ul. Podmiejska 21).