Bukszpryt
Z Wikipedii
Bukszpryt (dziobak) - drzewce wystające do przodu z dziobu jednostki pływającej o napędzie żaglowym, wyjątkowo na innych jednostkach np pancerniku Potiomkin. Położone jest niemal poziomo, lub lekko do góry, najczęściej w linii wzniosu pokładu.
Celami bukszprytu są:
- zwiększenie powierzchni ożaglowania jednostki, co daje zwiększenie jej prędkości
- przesunięcie środka ożaglowania jednostki do przodu, co zwiększa jej stateczność kursową
Bukszpryt zwiększa całkowitą długość jednostki, co umożliwia przesunięcie części olinowania bardziej do przodu, zwiększając przez to korzystnie kąt sztagów pierwszego masztu oraz zwiększając powierzchnię sztaksli postawionych na tych sztagach. Bukszpryt umożliwia także zwiększenie liczby lin, a więc i zwiększenie liczby sztaksli.
Na mniejszych jachtach bukszpryt może być dość krótki, na większych jachtach oraz żaglowcach spełnia rolę masztu leżącego poziomo. Może być wtedy dodatkowo przedłużony bomstengą (a ta dalej bramstengą). Na dawnych żaglowcach podwieszano pod bukszprytem dodatkowe reje (blindreje), a nawet umieszczano na bukszprycie dodatkowy mały pionowy maszt dla jeszcze jednego żagla rejowego.
Bukszpryt jest usztywniany za pomocą lin lub łańcuchów: watersztagami (czasami przechodzącymi przez delfiniak) do dziobnicy, oraz waterbaksztagami do burt lub kotbelek.
Drzewce analogiczne do bukszprytu, ale wystające do tyłu z rufy to wystrzał. Jest to drzewce stosowane znacznie rzadziej od bukszprytu.
Zobacz też: bomkliwer, kliwer, olinowanie, omasztowanie, ożaglowanie, przegląd zagadnień z zakresu żeglarstwa, takielunek, żagiel.
