Biseksualizm
Z Wikipedii
Biseksualizm to odczuwanie popędu płciowego do osobników obu płci. Sam termin został wprowadzony około roku 1809 przez botaników i początkowo odnosił się wyłącznie do roślin. Jako określenie orientacji zaczął funkcjonować prawdopodobnie dopiero w XX wieku, kiedy rozpoczęto szersze badania nad ludzką seksualnością.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
Biseksualizm jako orientacja najszerzej mieści się pomiędzy homoseksualizmem a heteroseksualizmem ale nie musi oznaczać równego zainteresowania oboma płciami. Zdarza się, że zawsze, lub przez jakiś czas biseksualista odczuwa silniejszy pociąg do konkretnej płci. Oznacza to, że może tworzyć związek monogamiczny raz homoseksualny raz heteroseksualny, niekoniecznie w tym samym czasie, chociaż istnieje i taka możliwość. Zdarzają się także przypadki tak zwanego triolizmu.
[edytuj] Biseksualizm w historii
Źródła zarówno historyczne jak i literackie już z czasów starożytnych notują przypadki związków biseksualnych, najczęściej w odniesieniu do mężczyzn. I tak pederastia była powszechna w kulturach basenu Morza Śródziemnego a w Japonii zwana zwyczajem shudo. Także w tradycji Ameryki Północnej i w centralnej Azji, gdzie uprawiano praktykę bacchá, pojawia się zjawisko biseksualizmu. Podobnie w Starożytnym Rzymie, krajach arabskich, Chinach i Japonii męski biseksualizm był na porządku dziennym. Zwłaszcza w Japonii, w której rozwinięty był wspomniany zwyczaj shudo a literatura i sztuka szeroko i chętnie odwoływała się tego zjawiska jeszcze nawet w XIXw. W świecie starożytnym wśród mężczyzn jednoznaczny heteroseksualizm lub homoseksualizm, chociaż udokumentowany, poza kulturami arabskimi (gdzie heteroseksualne związki były uprzywilejowane, natomiast bi- i homoseksualne piętnowane) pojawia się raczej jako wyjątek. Nawet w przypadku związków określanych jednoznacznie jako ‘homoseksualne’ należy przyjąć, że w większości był on ‘przejściowy’.
Określenie zjawiska biseksualizmu wśród kobiet nastręcza już więcej problemów, gdyż w większości badanych cywilizacji były podporządkowane mężczyznom, przez co ich wolność i możliwość samookreślenia były w znacznym stopniu ograniczone. Ponadto w głównej mierze to mężczyźni prowadzili kroniki i sporządzali dokumenty.
Należy jednak podkreślić, że definicje heteroseksualizmu, biseksualizmu, homoseksualizmu i w ogóle pojęcie ‘orientacji seksualnej’ są przypisane współczesnej socjologii i mogą nie być w pełni adekwatne do zjawisk w historii. Ówcześnie te określenia po prostu nie istniały, więc zachowania, które dziś nazwalibyśmy homoseksualnymi, wtedy mogły nie być wyodrębniane czy nazywane wcale.
[edytuj] Starożytna Grecja
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Pederastia.
Jako regułę można przyjąć, że w Starożytnej Grecji mężczyźni w większości w okresie dojrzewania przechodzili przez związki homoseksualne, które z czasem przeradzały się w kontakty z obiema płciami aż wreszcie zakładali rodziny i płodzili dzieci. Prawo rodowe uznawało więc związki między młodymi mężczyznami, dopóki później żenili się. Spartanie twierdzili nawet, że związki doświadczonych i początkujących żołnierzy wzmocnią ich lojalność i zachęcą do zaangażowania w walkę. Z czasem związki takie miały nabierać charakter czysto platoniczny, ale nie wiadomo jak surowo i czy w ogóle był ten nakaz egzekwowany, choć podobno ci, którzy mimo wszystko kontynuowali związek również w wymiarze erotycznym byli w jakiś sposób piętnowani. Najsłynniejszym biseksualistą Grecji, a zapewne i całej starożytności, był Aleksander Wielki, który przez całe życie obok wielu żon, miał przynajmniej dwóch męskich kochanków. Z całą pewnością wymienia się tu jego przyjaciela od najwcześniejszych lat dzieciństwa – Hefajstiona. Oprócz zapisów świeckich także greckie teksty religijne tyczące obrządków i praktyk zawierały motywy biseksualne.
[edytuj] Środkowy Wschód i Centralna Azja
Społeczeństwa Islamu wykształciły kulturę, w której miłość (ishq) była dobrem absolutnym, niezależnie od tego, kogo nią darzono, jednak jednocześnie związki nieheteroseksualne były potępiane. Z drugiej strony, pociąg dojrzałych mężczyzn do młodych chłopców nikogo nie dziwił i był raczej powszechny. Na przykład, prawnik jednej ze szkół prawa religijnego Islamu Sunnickiego (nota bene szkoły najbardziej konserwatywnej) Ibn al-Jawzi (?-1200) powiedział podobno "Mężczyzna, który twierdzi, że patrząc na młodego, pięknego chłopca, nie czuje żadnego pożądania, jest kłamcą, a jeśli byśmy mu uwierzyli, byłby on zwierzęciem, nie człowiekiem". Niektóre teksty religijne przestrzegają jednak przed poddawaniem się takiemu pragnieniu, jeśli jest silniejsze niż to w stosunku do kobiet. Inne, nie bez kontrowersji, pouczają, że wpatrywanie się w pięknych młodzieńców może być drogą komunikacji z Bogiem. Poeci i artyści nie stronili od tematyki pederastii od czasów najdawniejszych aż po początek XX wieku, wymienia się wśród nich Abu Nuwas, Hafez i Omar Khayyam (poeci) i malarzy - chociażby perskiego Reza Abbasi’ego. Zakaz Qur'an dotyczący liwat (stosunków analnych, tyczący się zarówno współżycia z kobietami i mężczyznami, uznany za ciężki grzech) przez niektórych był świadomie ignorowany, przez innych obchodzony, ale często zaprzestano posuwania się do tego rodzaju stosunków. Mężczyźni, którym udowodniono praktykowanie liwat niejednokrotnie razem ze swoimi partnerami byli skazywani na śmierć. Z formalnego punktu widzenia egzekwowanie tego prawa nie było jednak łatwe, bo zapis mówił, że aby orzec przestępstwo i skazać winnych muszą zostać przyłapani na gorącym uczynku przez czterech mężczyzn lub osiem kobiet. Z tegoż powodu amatorzy stosunków analnych nie przejmowali się zbytnio prawem i mając rodziny i dzieci nadal je praktykowali. Razem z wpływami moralności wiktoriańskiej zjawisko to schodziło coraz bardziej w ukrycie. Obecnie otwarte przyznanie się do homoseksualnych preferencji jest całkowicie nieakceptowalne.
[edytuj] Biseksualizm współcześnie
Niektóre współczesne źródła mówią, że obecnie około 2 do 6% zachodniego społeczeństwa jest biseksualna, ale nadal istnieją problemy z precyzyjnym określeniem kryteriów badań i samych badanych, zdarza się też, że biseksualizm jako osobna orientacja jest w ogóle ignorowany, więc wiarygodność tych danych jest dyskusyjna. Analogiczne badania przeprowadzone w kulturach Wschodu wykazują znacznie większy odsetek biseksualistów. Niektóre raporty, jak choćby najbardziej znany autorstwa Alfreda Kinseya – ‘Sexual Behavior in the Human Male’ (1948) i ‘Sexual Behavior in the Human Female’ (1953), utrzymują, że zdecydowana większość ludzi w jakiś sposób jest biseksualna. Wykazują oni zainteresowanie obiema płciami, choć na ogół preferują jedną z nich. Badania błędnie przypisywane Kinsey’owi, mówią, że tylko 5 do 10% społeczeństwa może być jednoznacznie określona jako w pełni homoseksualna lub heteroseksualna. Z drugiej strony, jeszcze mniejsza grupa wykazuje idealnie równe zainteresowanie obiema płciami.
[edytuj] Status społeczny biseksualizmu
Z historycznego punktu widzenia biseksualizm był tolerowany i wolny od piętna nakładanego na homoseksualizm. W starożytnej Grecji pederastia wśród mężczyzn nie stanowiła problemu, pod warunkiem, że w końcu żenili się i mieli dzieci. W późniejszym czasie mężczyźni, zwłaszcza z wyższych sfer, o skłonnościach homoseksualnych często z powodzeniem zakładali ‘normalne’ rodziny, by ukrócić plotki i zapobiec skandalom towarzyskim.
Obecnie biseksualiści wśród społeczności homoseksualnej spotykają się czasem z zarzutem, że tak naprawdę są homo, ale nie mają odwagi się do tego przyznać i aby zachować pełną akceptację społeczną utrzymują związki z płcią przeciwną. Częste jest także stwierdzenie, że prędzej czy później z biseksualistów staną się zdeklarowanymi gejami/lesbijkami, bo stan 'pół na pół' na dłuższą metę jest niemożliwy. Takie przypadki mogą się faktycznie zdarzyć, ale nie jest to regułą odnoszącą się do większości osób określających się jako bi. Tak czy inaczej, bywają chłodno traktowani przez homoseksualistów ze względu na brak konkretnej deklaracji.
Część biseksualistów aktywniej udziela się w stowarzyszeniach homoseksualistów lub heteroseksualistów, ale wielu nie czuje bliższego związku z żadną z tych społeczności, więc są często 'niewidoczni' dla opinii publicznej. Jednak istnieją ruchy społeczne, polityczne i kulturalne zakładane przez i dla biseksualistów.
[edytuj] Symbole
Najbardziej znanym symbolem biseksualizmu są zachodzący na siebie różowy trójkąt jako znak homoseksualistów i granatowy jako znak heteroseksualistów tworzące fioletową część reprezentującą biseksualizm. Na analogicznej zasadzie kolorystycznej powstała także flaga dumy: dwa szerokie paski, różowy i granatowy, przedzielone (połączone?) w środku cieńszym, fioletowym.
