Batalion Zaremba - Piorun

Z Wikipedii

Batalion Zaremba – Piorun – oddziały bojowe Armii Krajowej walczące w okresie powstania warszawskiego.

Batalion został sformowany w pierwszych dniach powstania na terenie operacyjnym III rejonu Śródmieście Południe z jednostek, które nie zdołały stawić się w wyznaczonych punktach koncentracji 1 sierpnia o godz. 17.00.

[edytuj] Szlak bojowy

W III rejonie walki zostały rozpoczęte przez oddział ppor. Józefa Ciesielskiego – Cymermana ps. "Sylwester", który wraz z żołnierzami z kompani por. Stefana Karolewskiego ps. "Marian" zdobył Zakłady Jajczarsko-Mleczarskie przy ul. Hożej 51. Podjęto też nieudaną próbę zdobycia umocnionej placówki niemieckiej tzw. Frontleistelle, gdzie mieściły się warsztaty samochodowe i magazyny materiałów pędnych. W toku dalszych działań obsadzono gmach lecznicy Św. Józefa na rogu ul. Hożej i Emilii Plater, która następnie pełniła funkcję szpitala powstańczego. Nie powiodło się opanowanie budynku Centrali Telekomunikacyjnej przy ul. Poznańskiej róg Nowogrodzkiej. Dowództwo batalionu stacjonowało przy Poznańskiej 12. Po przeprowadzonej reorganizacji batalion składał się z:

• 1. kompanii dowodzonej przez por. Alfreda Kurczewskiego ps. "Ambrozja";
• 2. kompanii dowodzonej przez por. Jerzego Marcinkowskiego ps. "Jur";
• 3. kompanii dowodzonej przez rtm. Eugeniusza Jaworskiego ps. "Witold".

3 sierpnia dowództwo batalionu objął rtm. Romuald Radziwiłłowicz ps. "Zaremba", a po jego ciężkim zranieniu kpt. Franciszek Malik ps. "Piorun". Od tego czasu batalion przyjął nazwę "Zaremba - Piorun".

Od 3 sierpnia oddziały prowadziły walki pozycyjne pozostając pod ostrzałem broni maszynowej i ręcznej z bunkrów nieprzyjaciela rozmieszczonych wzdłuż ulic: Wspólnej, Poznańskiej, Hożej i Żurawiej. Duże straty w ludziach i sprzęcie przyniósł ostrzał pozycji III rejonu przez tzw. Grubę Bertę – niemieckie działo kolejowe - usytuowane w okolicach Pruszkowa oraz bombardowania z powietrza.

9 sierpnia kompania "Ambrozja" została zaatakowana w rejonie fabryki dźwigów Groniowskiego przy Emilii Plater 10. Niemcy zostali odparci .

W nocy z 12 na 13 sierpnia powstańcy przeprowadzili atak na bronione przez 150 Niemców budynki Frontleistelle przy ul. Emilii Plater. Spalono warsztaty samochodowe i magazyny benzyny. Nie zdobyto głównych budynków i oddziały wycofały się na pozycje wyjściowe.

Od 13 sierpnia, do końca powstania, przedpole po nieparzystej stronie ul. Emilii Plater było terenem zaciętych walk. 17 sierpnia Niemcy zaatakowali prawe skrzydło kompanii Ambrozja w celu wyparcia powstańców z ulic Wspólnej i Hożej. Użyto w sumie 9 goliatów, z których 6 eksplodowało. Mimo wprowadzenia do walk czołgu udało się utrzymać pozycje.