Batalion Golski

Z Wikipedii

Batalion Golski - jednostki bojowe Armii Krajowej działające w okresie okupacji niemieckiej w Polsce i biorące udział w walkach w okresie powstania warszawskiego.

[edytuj] Okres konspiracji

Powstanie oddziału datuje się na przełom 1939/1940. Podstawą była kadra oficerska i podoficerska oraz żołnierze rezerwy broni pancernej przedwojennego 3 batalionu pancernego stacjonującego w Warszawie. Organizatorami byli kpt. Stanisław Łętowski ps. "Mechanik" i kpt. Stefan Golędzinowski ps. "Golski". Do struktury organizacyjnej Armii Krajowej oddział wszedł jako VI zgrupowanie III rejonu I obwodu Śródmieście Warszawskiego Okręgu AK.

Batalion organizował oddziały liniowe i służby przyszłej broni pancernej, szkolił kierowców i mechaników, gromadził i magazynował broń i sprzęt bojowy oraz brał udział w akcjach dywersji bojowej. W skład batalionu wchodziło 15 plutonów o numerach od 149 do 161 oraz 1100 i 1101.

Na wypadek wybuchu powstania zgrupowanie "Golski" miało opanować rejon Politechniki Warszawskiej i Kolonii Staszica pomiędzy ulicami: Marszałkowską, placem Zbawiciela, Mokotowską, Polną, Suchą, Wawelską, Raszyńską, Koszykową i Wilczą. Ważniejszymi obiektami bronionymi przez Niemców były: Ministerstwo Komunikacji przy ul. Chałbińskiego, budynki Politechniki, szpitale ul. Śniadeckich 17 i 6 Sierpnia i gmach Województwa przy ul. Suchej.

[edytuj] Szlak bojowy

Na godzinę "W" zmobilizowano ok. 85% żołnierzy. Uzbrojenia starczyło zaledwie dla jednej trzeciej stanu.

W pierwszym uderzeniu udało się zrealizować postawione zadania. Opanowano ulice: Mokotowską - od placu Zbawiciela, Polną, budynki Politechniki, Emilii Plater, Lwowską, Śniadeckich i Noakowskiego. Zdobyty rejon umocniono barykadami zbudowanymi w nocy z 1 na 2 sierpnia.

Nie zdobyto szpitala na ul. 6 Sierpnia, budynku Ministerstwa Komunikacji i Kolonii Staszica.

Od 2 sierpnia Niemcy prowadzili zmasowany ogień od strony Pola Mokotowskiego i szpitala na ul. 6 Sierpnia w kierunku barykad na Polnej, 6 Sierpnia, Śniadeckich, Lwowskiej oraz na teren Politechniki.

5 i 6 sierpnia oraz 13 i 14 sierpnia nieprzyjaciel atakował, bez powodzenia, budynki Politechniki. 15 sierpnia Niemcom udało się wedrzeć pomiędzy stanowiska powstańcze. 17 sierpnia odparto dwukrotny atak z kierunku Pola Mokotowskiego. Zabudowania Politechniki stały się środkiem odcinka wrzynającego się w oddziały nieprzyjaciela. 19 sierpnia, po zaciętych walkach, Politechnika została zdobyta przez Niemców.

22 sierpnia oddział bojowy batalionu "Golski" wziął udział w udanym ataku na stację telefonów przy ul. Piusa (obecnie Pięknej), tzw. Małej Pasty, który został przeprowadzony przez oddziały batalionu "Ruczaj" dowodzone przez kpt. Franciszka Malika ps. "Piorun".

9 i 10 września Niemcy podejmowali nieudane próby ataku na barykady na placu Zbawiciela bronione przez kompanię pod dowództwem por. Zdzisława Zakrzewskiego ps. "Zieliński".

Walki pozycyjne trwały do kapitulacji powstania. Batalion utrzymał bronione pozycje. 5 października 3. batalion pancerny "Golski" wymaszerował do niewoli przez barykadę na ul. Śniadeckich. Razem z nim wyszła część oficerów Komendy Głównej AK m. in. gen. Tadeusz Komorowski ps. "Bór".