Architektura 32-bitowa
Z Wikipedii
Architektura 32-bitowa to w skrócie architektura systemu przetwarzania danych komputera oparta na jednostkach informacji wielkości 32 bitów. Oznacza to, że procesor przetwarza dane w dokładnie takich porcjach. Jednak w transferach zewnętrznych (np. do pamięci operacyjnej) często wykorzystuje się szersze lub węższe zakresy, np. procesory klasy Pentium Pro lub wyższej mają zewnętrzną szynę danych szeroką na 64 bity, natomiast procesory i386SX miały zewnętrzną szynę danych tylko 16-bitową.
W odniesieniu do możliwości adresowania pamięci, 32 bity określają ilość możliwych do zaadresowania komórek. Istnieje 232 wariacji 32-bitowego adresu, czyli bezpośrednio można adresować 4 294 967 296 (4 G) komórek pamięci.
Jest to ogromny postęp w stosunku do architektury 16-bitowej. Nie oznacza to jednak absolutnego ograniczenia możliwości adresowych procesora 32-bitowego - możliwe jest zwiększenie przestrzeni adresowej np. przez zastosowanie segmentacji lub wirtualizacji pamięci, jak to miało miejsce w 16-bitowej architekturze.
Pierwszym procesorem 32-bitowym był BELLMAC-32A zaprojektowany przez AT&T Bell Labs w roku 1980.
W komputerach produkowanych przez firmę Apple procesory 32-bitowe pojawiły się wraz z komputerami Lisa i Macintosh na początku lat 80.
W komputerach biurkowych klasy PC natomiast, architektura 32-bitowa jest używana od czasów procesora i386 - bazują na niej niemal wszystkie stosowane obecnie w tych komputerach procesory. Do najnowszej generacji procesorów 32-bitowych używanych w komputerach PC, zaliczyć można AMD Athlon XP oraz Intel Pentium 4. Coraz szersze pole w komputerach PC zajmują jednak procesory 64-bitowe takie jak AMD Athlon 64 lub AMD Opteron.
[edytuj] Procesory wykonane w architekturze 32-bitowej
- Intel: seria x86-32 (od 80386 aż do Pentium 4), i960,
- AMD: procesory zgodne z x86 (w tym m. in. 5x86, K5, K6, aż do Athlona znanego także jako AMD K7) oraz rodzina 29k,
- ARM - różni producenci, w tym Intel StrongARM, Samsung S3C, Atmel AT91, Phillips LPC21xx,
- TI (Sun Microsystems): microSPARC, SuperSPARC, TurboSPARC
- HP: rodzina PA-RISC do PA7000 włącznie,
- Fujitsu: SPARC32,
- Motorola: rodzina 68k.
