Arbitraż (ekonomia)

Arbitraż to:

w ekonomii, łączona transakcja giełdowa kupna/sprzedaży towarów lub papierów wartościowych. Istotą arbitrażu jest zauważenie różnicy cen tego samego produktu na różnych rynkach lub na tym samym rynku, ale pod różnymi postaciami. W przypadku, gdy owa różnica jest większa od kosztów transakcyjnych, inwestor kupując produkt na rynku tańszym, a sprzedając na droższym osiąga zysk.

Przykład:

kurs EUR/PLN = 4
kurs USD/PLN = 3
kurs EUR/USD = 1,30
Inwestor, który posiadając np. 3000 zł kupi 1000 USD następnie wymieni je na 769,23 EUR (1000/1,30), aby w końcu zamienić 769,23 EUR na 3076,92 zł (769,23*4), osiągnie zysk (w wysokości 3076,92-3000=76,92zł). W tym wypadku dość istotną składową kosztów transakcyjnych są różnice pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży waluty, które w powyższym przykładzie zostały celowo pominięte.

w bankowości, wykup papierów wartościowych na rynkach, na których notowania danych walorów są korzystne, w celu ich odsprzedaży z zyskiem na innych rynkach.

w matematyce finansowej, strategia kupna/sprzedaży papierów wartościowych, walut, towarów i/lub finansowych instrumentów pochodnych w której istnieje dodatnie prawdopodobieństwo zysku bez ryzyka poniesienia strat. Modele wyceny instrumentów pochodnych najczęściej zakładają, że na dobrze rozwiniętych rynkach finansowych nie dochodzi do arbitrażu, a jeśli sytuacje arbitrażowe się zdarzają, to są one bardzo krótkotrwałe. To założenie jest również używane do dedukcji własności instrumentów pochodnych, które nie zależą od przyjętego modelu ich wyceny. Na przykład cena opcji kupna akcji w przyszłości po ustalonej cenie nie może przekraczać obecnej ceny akcji - jeżeliby tak nie było, to zaistniałaby możliwość arbitrażu, w którym sprzedający mógłby użyć część funduszy ze sprzedaży opcji na kupno akcji na wypadek gdyby kupujący wykorzystał opcję w przyszłości, a różnica pomiędzy ceną opcji a obecną ceną akcji stanowiłaby podstawę czystego zysku dla sprzedającego.