American Pie (utwór)
Z Wikipedii
American Pie (czyt. IPA: /ə'mɛrəkən paɪ/, SAMPA: /@"mEr@k@n paI/) - przebój Dona McLeana pochodzący z albumu o tym samym tytule.
Piosenka w stylu folk rock, grana jest na gitarze akustycznej z towarzyszeniem zespołu instrumentalnego. Tekst piosenki, pełen trudnych do rozszyfrowania aluzji i odniesień, dotyczy głównie tragicznej śmierci pioniera rock and rolla, Buddy'ego Holly. Piosenka od czasu swej premiery w 1971 utrzymuje wysoką popularność. Mimo, że jak na radiowe standardy jest długa, tylko w USA doczekała się ponad trzech milionów zarejestrowanych emisji radiowych oraz wielu coverów.
Spis treści |
[edytuj] Analiza tekstu
Według samego autora, tekst mówi o tragicznej śmierci legendarnego pioniera rock and rolla, Buddy'ego Holly 3 lutego 1959. Niewielki samolot, na którego pokładzie podróżował Holly wraz z dwoma innymi muzykami - Ritchie Valensem i Big Booperem, rozbił się w czasie nocnego lotu. Tekst piosenki zawiera jednak wiele trudnych do rozszyfrowania aluzji i odniesień, których znaczenia autor nigdy nie wyjaśnił. Nie wypowiadał się też na temat jego interpretacji. McLean w jednym z wywiadów powiedział wręcz - If I told people what I meant, they'd just say, 'No you didn't.'. (w wolnym przekładzie: "gdybym powiedział, co miałem na myśli, to i tak ludzie by w to nie uwierzyli").
Z czasem powstało wiele interpretacji tego tajemniczego tekstu. Według jednych aluzje, a przynajmniej część z nich dotyczy pewnych zdarzeń z historii USA lat 50. i 60. Według innych cały tekst dotyczy wyłącznie sytuacji muzyki rockowej, a podmiot liryczny skupia się głównie na negatywnych (przynajmniej w jego odczuciu) aspektach zmian w muzyce rockowej, jakie nastąpiły w okresie kilkunastu lat od jej początków.
Tekst piosenki składa się z sześciu zwrotek, z których każda dotyka pewnego specyficznego tematu lub wydarzenia. Zwrotki przedzielone są refrenem. Piosenkę zamyka podwójnie powtórzony refren.
[edytuj] Refren
Bye bye Miss American Pie,
I drove my Chevy to the levee but the levee was dry,
Them good ol' boys were drinkin' whiskey and rye Singing
"This'll be the day that I die, This'll be the day that I die."
Pierwsza linia tekstu jest pożegnaniem. Zasadniczo dotyczy awionetki, którą podróżowali muzycy, a która według niektórych wersji miała nosić nazwę American Pie. W zdaniu występuje słowo Miss. Według jednej z wersji, dziewczyna, z którą Don McLean flirtował w końcu lat pięćdziesiątych, a która rozstała się z nim mniej więcej w czasie opisywanych wydarzeń, kandydowała do tytułu Miss America. Jest to więc podwójne pożegnanie American Pie (ofiar katastrofy) i Miss America [...] (sympatii). Oba te fakty są jednak często kwestionowane. Wiele źródeł przeczy, by samolot nosił taką nazwę, twierdząc, iż była to tylko barwna legenda, której uległ także podmiot liryczny piosenki, lub wręcz, że powstała ona na skutek piosenki. Podobnie kwestionowany jest fakt przyjaźni McLeana z dziewczyną kandydującą do Miss America.
Druga linia nastręcza poważnych problemów interpretacyjnych. Według jednej interpretacji podmiot liryczny odwołuje się do głośnego, potrójnego morderstwa dokonanego przez sympatyka Ku Klux Klanu, Edgara Killena, na dwóch czarnoskórych obywatelach i jednym białym działaczu na rzecz równouprawnienia. Ciała zamordowanych odnaleziono zakopane w grobli (wale przeciwpowodziowym) rzeki Missisipi. Grobla po angielsku to levee. Słowo to jednak ma i inne znaczenie, rzadko używane i mało znane. Levee może także oznaczać rodzaj przyjęcia lub rautu na czyjąś cześć, przy udziale panującego (np. króla). Podmiot liryczny mógł rano udać się (pojechać swym Chevy - zdrobniona nazwa popularnej marki samochodu Chevrolet) na takie przyjęcie na cześć zaginionych muzyków, wyprawione przez Boga. To symboliczne przyjęcie jest raczej stypą, na której panuje sztywna, smutna atmosfera (dry). Jedynie trzech muzyków (nazwanych tu kolokwialnie Old boys), popijając whisky i żytniówkę, śpiewa This'll be the day that I die - będzie to dzień, kiedy umrę". Jest to parafraza tytułu i tekstu znanego przeboju Buddy'ego Holly That'll Be The Day - ("To będzie dzień").
[edytuj] 1. zwrotka
A long, long time ago I can still remember how
That music used to make me smile.
And I knew if I had my chance,
That I could make those people dance,
And maybe they'd be happy for a while
But February made me shiver,
With every paper I'd deliver,
Bad news on the doorstep...
I couldn't take one more step.
I can't remember if I cried
When I read about his widowed bride
But something touched me deep inside,
The day the music died. So...
W tej zwrotce podmiot liryczny nawiązuje do początków rock and rolla. Należy pamiętać, że w swych początkach ten gatunek muzyki nie różnił się wiele od tradycyjnego popu w swych funkcjach. Była to muzyka taneczna. W przeciwieństwie do popu, kierowanego do dorosłych, odbiorcą rock and rolla była nastoletnia młodzież. Muzyka ta, poza ultrakonserwatywnymi środowiskami, nie była też uznawana za niemoralną. Fakty pokazują, że rock and roll był grany na szkolnych potańcówkach nawet w konserwatywnie nastawionych stanach Południa. Muzyka ta była radosna, naiwna, żywa, mówiąca o miłości i szczęściu. Podmiot liryczny będąc nastolatkiem pragnął zostać muzykiem właśnie na szkolnych zabawach. Mówią o tym trzeci i czwarty wers tekstu. W dalszej części nawiązuje do wypadku. Pisząc February made me shiver, przypomina zimowy poranek, kiedy to gazety przyniosły wiadomość o katastrofie. Don, jak wielu amerykańskich nastolatków, dorabiał roznosząc gazety, w zwyczajowy sposób rzucając je pod progi domów (ang. doorsteps). Nie pamięta, czy zapłakał, gdy przeczytał tę wiadomość. Pamięta jednak dobrze, że go bardzo poruszyła. Wspomina o widowed bride (owdowiała panna młoda). Chodzi tu o żonę Buddy'ego Holly. Kilka miesięcy przed katastrofą wzięli oni ślub i pani Holly była w ciąży. Później poroniła.
[edytuj] 2. zwrotka
Did you write the book of love
And do you have faith in God above,
If the bible tells you so,
And do you believe in rock n' roll,
Can music save your mortal soul
And can you teach me how to dance real slow?
Well I know that you're in love with him cuz I saw you dancin in the gym
You both kicked off your shoes
And I dig those rhythm and blues.
I was a lonely teenage bronkin buck
With a pink carnation and a pick up truck
But I knew I was out of luck,
The day, the music, died.
I started singin...
Book of Love było tytułem znanego przeboju grupy Monotones z 1958 roku. Tak często nazywa się ewangelię. W piosence zadawane jest pytanie: Oh I wonder, wonder who... who, who wrote the book of love? ("Ciekaw jest kto napisał Księgę Miłości"). Podmiot liryczny najprawdopodobniej wiąże to z frazą z innej piosenki, przeboju Dona Cornella z 1955 r. zatytułowanego The Bible Tells Me So ("Biblia tak mi każe"), oczywiście stawiając znak równości pomiędzy Biblią, domniemaną "księgą miłości". Zapytuje więc, czy słuchacz ma wiarę w Boga oraz czy wierzy, że rock and roll może zbawić jego duszę. Odnosi się do olbrzymiego znaczenia, jakie w protestanckich wyznaniach ma muzyka w czasie nabożeństw. Uważa się, że muzyka ma moc oczyszczającą ludzką duszę. Te rozważania są bardzo istotne w świetle kolejnych zwrotek, w których przytacza kolejne grzechy muzyki rockowej i fakty jej deprawacji. W powyższych wersach natomiast wyjaśnia, czym rock and roll w swym założeniu miał być i początkowo był.
Kolejnych kilka linii dotyczy pierwszoplanowej roli tej muzyki. We wczesnym okresie rock and roll był muzyką przede wszystkim taneczną. Tańczono zwykle w parach dynamiczne tańce, składające się z wielu rutyn. Niektóre z nich wymagały wielkiej wprawy i niekiedy akrobatycznej sprawności. Szybkie tańce tańczono zwykle boso (You both kicked off your shoes). W czasie wykonywania tzw. heavy songs, charakteryzujących się wolnym tempem, tańczono wolne tańce. Także w parach, lecz tak, że partnerzy byli przytuleni do siebie. Tradycyjnie była to dobra okazja dla wyznania uczucia lub wymiany pocałunków.
Najczęściej tańczono na szkolnych potańcówkach, mających miejsce w salach gimnastycznych (gym). McLean pracował także jako DJ na takich zabawach. Gdy zauważył, że pary zdejmują buty, był to znak, że gotowe są na szybki taniec. Wygrzebał (dig) płytę z szybszą muzyką. Konkretnie mówi tu o rhythm and bluesie. {Ja bym to prztlumacyl inaczej: "Dig" b. popularne wyrazenie w slangu tamtych lat oznacza "rozumieć",("czuć", "przyswajać") w potocznym sensie(RG)}. Ta muzyka była zasadniczo bardziej dynamiczna od rock and rolla. Należy pamiętać, że w USA w latach pięćdziesiątych życie społeczne, w szczególności na Południu, podlegało segregacji rasowej. Ogólną zasadą było, że rytm and blues był muzyką dla czarnych. Niemniej jednak kilku artystów z tego kręgu (Ray Charles jako pierwszy) zdołało zdobyć uznanie białej publiczności i znalazło się na "białych" listach przebojów. Właśnie jedną z takich płyt mógł mieć DJ na podorędziu.
Ostatnie strofy zwrotki odnoszą się do ważnego kulturowego zjawiska wśród młodzieży amerykańskiej lat pięćdziesiątych. Chodzi tu o dominację męskiej seksualności związaną z dobrym samochodem, najczęściej pick-upem (te były znacznie tańsze od osobowych). Śpiewając o pink carnation ("różowy goździk"), przypomina przebój Marty'ego Robbinsa A White Sport Coat (And a Pink Carnation) - mówiący właśnie o takich postawach - lonely teenage bronkin buck (samotny, nastoletni, wierzgający (bronking - od bronco nieujarzmiony koń) byczek. Mimo że pokazuje siebie jako typowego, gruboskórnego młodzieńca, jest wyraźnie poruszony wieścią o katastrofie.
[edytuj] 3. zwrotka
Now for ten years we've been on our own
And moss grows fat on a rollin stone
But that's not how it used to be,
When the jester sang for the king and queen
In a coat he borrowed from James Dean
And a voice that came from you and me,
Oh and while the king was looking down,
The jester stole his thorny crown
The courtroom was adjourned,
No verdict was returned,'
And while Lennon read a book on Marx,
The quartet practiced in the park
And we sang dirges in the dark,
The day, the music, died.
We were singin...
Gdy McLean pisał tę piosenkę na początku lat siedemdziesiątych, od opisywanych wcześniej wydarzeń minęło już dziesięć lat. W omawianej zwrotce spogląda wstecz, oceniając rozwój rock and rolla. Stwierdza, że mech porósł "toczące się kamienie" – moss grows fat on a rolling stone. Pod tym określeniem może kryć się wiele znaczeń. Może to być odniesienie do Elvis Presleya, grupy The Rolling Stones, do Boba Dylana (jest on autorem znanego songu Like a Rolling Stone) lub do wszystkich muzyków rockowych i rocka w ogóle (Rolling Stone – to także tytuł popularnego pisma poświęconego temu gatunkowi muzyki). Podmiot liryczny miał na myśli odejście twórców rockowych od niewinnej przeszłości i idealizmu, który legł u podstaw rocka. Zamiast tego zainteresowani są oni dobrymi kontraktami i budową swych fortun. Odnosząc to do grupy The Rolling Stones, mógł mieć na myśli głośne walki członków zespołu z urzędem finansów i ich ucieczkę do rajów podatkowych. W odniesieniu do Elvisa Presleya oznaczałoby to krytykę jego odejścia od rock and rolla w kierunku słodkiego popu i skupienia się na karierze aktorskiej. Krytyka mogła odnosić się do Boba Dylana, który na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych na kilka lat zamilkł, nie koncertując, ani nie wydając nowych albumów, kontentując się życiem z tantiemów.
" Lecz dawniej było inaczej" (But that's not how it used to be), komentuje w kolejne strofie. Dalej, niemal z całą pewnością mówi o Bobie Dylanie, występującym tu jako jester (pol. królewski błazen). Miał on śpiewać dla króla i królowej. Królem mógł tu być Elvis Presley, a królową jakiś inny pionier rock and rolla, być może Chuck Berry. Według innej interpretacji mogło się to odnosić do wydarzenia, gdy młody i nikomu nie znany Dylan, odwiedził w szpitalu śmiertelnie chorego klasyka muzki folk Woody Guthrie'ego, które to wydarzenie stało się początkiem fenomenalnej kariery Dylana. Tekst wspomina, że Jester śpiewał w czerwonej kurtce pożyczonej od Jamesa Deana. Odnosi się tu do rekwizytu z filmu Rebel Without a Cause, czerwonej, skórzanej kurtki. Zdjęcie Dylana w identycznej kurtce ukazało się na okładce jego płyty The Freewheelin'. Jester śpiewał głosem, który należy do "mnie i ciebie" (a voice that came from you and me). Odnosi się to do wykreowanej przez niego muzyki folk rock, która w początku lat sześćdziesiątych (przed brytyjska inwazja) była najpopularniejszym gatunkiem muzyki młodzieżowej, swoistym głosem pokolenia. W czasie tego symbolicznego śpiewania dla "króla (i królowej)", Jester kradnie mu jego "cierniową koronę", odbierając mu przy tym tytuł "króla rock and rolla" (Elvis Presley).
Według alternatywnej interpretacji, Jester mógł tu oznaczać The Beatles, a odniesienie do Króla i Królowej, oznaczałoby zaakceptowanie przez Beatlesów orderu, wręczonego za zasługi dla Zjednoczonego Królestwa (głównie finansowe, imperium Beatlesów przynosiło większe zyski podatkowe, niż cały brytyjski przemysł stalowy). Kurtka Jamesa Deana w tej interpretacji oznaczałaby niedawną przeszłość, gdy Beatlesi byli jeszcze rock and rollowymi rebeliantami i śpiewali głosem młodzieży, lecz teraz już zrzucili starą skórę i weszli do establishmentu. W tej interpretacji king was looking down oznaczałby Jesusa, któremu Beatlesi "ukradli" cierniową koronę, w swym słynnym wystąpieniu, gdy John Lennon powiedział, iż "są bardziej popularni niż Jezus". Dwa następne wersy odnosić się mogą do fali oburzenia, która przeszła przez świat po tej wypowiedzi, lecz równie szybko uspokoiła się.
W wersie o Lennonie czytającym Karola Marksa, podmiot liryczny nawiązuje do długiej listy grzechów muzyki rockowej. Tu mówi o wzrastającej popularności lewicowych ideologii, głównie marksizmu i maoizmu wśród muzyków.
Tymczasem zespoły wierne pierwotnemu rock and rollowi, pozostające w cieniu tych "wielkich", koncertowały po parkach. Wraz z nimi podmiot liryczny śpiewa dirges - pieśni żałobne po Buddym Holly.
[edytuj] 4. zwrotka
Helter Skelter in a summer swelter
The birds flew off with a fallout shelter,
Eight miles high and fallin fast,
It's the land that falled on the grass
The players tried for a forward pass
With the jester on the sidelines in a cast,
Now the half-time air was sweet perfume
While the sergeants played a marching tune
We all got up to dance oh
But we never got the chance oh
As the players tried to take the field
The marching band refused to yield
Do you recall what was revealed,
The day, the music, died. We started singin...
Helter Skelter, (łapu capu) i summer swelter (letni upał) z wersu otwierającego zwrotkę są odnośnikami do przeboju The Beatles z Białego Albumu oraz kulminacji hippisowskiej kontrkultury lata '68, szczytu popularności psychodelicznego rocka i wiary w pozytywny wpływ narkotyków.
W tej zwrotce podmiot liryczny nawiązuje do dwóch przełomowych momentów w muzyce rockowej. Po pierwsze, do motocyklowego wypadku, jakiemu uległ Bob Dylan. W jego wyniku na czas rekonwalescencji (który przedłużył się do kilku lat) ten wielki muzyk zniknął z estrad i nie wydawał nowej muzyki. Była to wielka szansa do wybicia się dla innych grup folkrockowych i rock'and'rollowych. Wielu z tej szansy skorzystało. Po drugie, wraca do zmian, jakie w muzyce popularnej nastąpiły w związku z wzrostem popularności rocka psychodelicznego, który to gatunek odarł rock and rolla z jego najważniejszej funkcji – muzyki tanecznej. W tej zwrotce posługuje się symboliką wziętą z futbolu amerykańskiego. Players, czyli mniej znani muzycy, starali się dokonać forward pass (manewr zmierzający do zdobycia przewagi w polu), podczas gdy Jester (błazen - Bob Dylan), pozostał poza linia outową (sideline) in cast – w gipsie – wyraźna aluzja do wspomnianego wypadku. Gdy jednak nastąpiła przerwa w meczu, powietrze wypełnił zapach sweet perfume, co jest wyraźną aluzją do halucynogenów (słodki zapach dymu marihuany i haszyszu), jaki nieodłącznie towarzyszył słuchaniu (a często i tworzeniu) muzyki psychodelicznej. Jednocześnie z tym pojawiła się the marching band - orkiestra marszowa. Jest zwykłą praktyką w czasie meczów futbolowych, że widzów w przerwie zabawia muzyką orkiestra marszowa. Podmiot liryczny pisze o nich sergeants (sierżanci), mając na myśli The Beatles, co jest oczywistą aluzją do albumu Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, który jak się powszechnie uznaje, zainicjował modę na psychodelicznego rocka. Sierżanci grali muzykę marszową (marching tune), co zwracało uwagę, że nie była to muzyka taneczna (We all got up to dance oh But we never got the chance oh). W momencie gdy Players byli gotowi do gry, The marching band refused to yield – orkiestra marszowa (teraz znaczenie rozszerzone na wszystkie grupy psychodeliczne), odmówiły ustąpienia. W muzyce rockowej dokonał się trwały przełom, który zaprowadził tę początkowo prostą i taneczna muzykę w stronę skomplikowanych form, które swoje ekstremum przyjęły w postaci progresywnego rocka, będącego bezpośrednią kontynuacją psychodelii. ["Sierżanci" mogą być też aluzją do armii Stanów Zjednoczonych, która walczyła w Wietnamie. Grali "muzykę marszową", co oznaczało udanie się na wojnę.We all got up to dance oh But we never got the chance oh - to jest metafora pacyfistycznych wystąpień w USA, ludzie nie chcieli "maszerować na wojnę", tylko "tańczyć".
Oddzielnego omówienia wymagają cztery strofy rozpoczynające zwrotkę. Dotyczą one grupy The Byrds (w tekście The birds), która na krótko zdobyła olbrzymią popularność, skutecznie konkurując z brytyjską inwazją. W tekście zacytowany jest tytuł jednego z przebojów grupy Eight Miles High. Upadek jest odniesieniem do faktów, które doprowadziły do zasadniczych zmian personalnych w grupie, co spowodowało utratę jej popularności i ostateczne jej rozwiązanie. Otóż dwóch muzyków w niej grających, mających lęk przed lataniem samolotem (jakże uzasadniony, jeśli się pamięta katastrofę tytułowego American Pie), odmówiło latania z koncertu na koncert, co zmusiło ich do odejścia z zespołu. Upadek na trawę the grass, jest aluzją do aresztowania innego członka grupy za posiadanie illegal substances (nielegalnych substancji), jak często w oficjalnych komunikatach nazywa się narkotyki.
[edytuj] 5. zwrotka
Oh and there we were all in one place,
a generation lost in space
with no time left to start again,
so come on, Jack be nimble, Jack be quick,
Jack Flash sat on a candle stick
because fire is the devils only friend,
oh and as I watched him on the stage,
my hands were clinched in fists of rage,
no angel born in hell could break
that satan's spell
and as the planes climbed high
into the night to light the sacrificial right
I saw satan laughing with delight,
the day, the music, died.
He was singin...
W tej zwrotce podmiot liryczny skupia się nad fenomenem przełomu lat sześdziesiątych i siedemdziesiątych - wielkich koncertach i festiwalach rockowych. Miejsce (place), w którym zebrała się cała generacja, wspomniane w pierwszym wersie, z całą pewnością odnosi się do słynnego festiwalu w Woodstock, który zdefiniował tego rodzaju wydarzenia oraz zainspirował całą generację psychodelicznej młodzieży. Generation było często używane w odniesieniu do rockowej młodzieży (patrz Our Generation grupy The Who). Lost in space ponownie odnosi sie do halucynogenów otwarcie zażywanych na festiwalu. W żargonie młodzieżowym stan po zażyciu środków psychotropowych nazywany był między innymi spaced-out.
Jakkolwiek Woodstock został uznany za modelowe wydarzenie tego rodzaju, nie był jedynym. W dalszej części zwrotki mówi się o innym festiwalu, który przeszedł do historii, jednak nie przez artystyczny i kulturotwórczy wymiar, lecz poprzez tragedię, jaka w jego czasie się dokonała. Wiadomo, że organizatorzy festiwalu w Woodstock nie zdołali nakłonić do udziału w nim wielkich gwiazd rocka. Usiłowali zapewnić udział Rolling Stonesów. Stonesi (lub sam Mick Jagger występują tu pod kryptonimem Jack (Flash) (od znanego przeboju grupy Jumping Jack Flash). Innym odniesieniem do grupy jest candle stick nawiązujący do pamiętnego konceru Stonesów w Candlestick Park.
Ci jednak odmówili, nie wierząc w sukces przedsięwzięcia. Gdy okazało się, że było inaczej, postanowili zorganizować własny festiwal, który miał przyćmić Woodstock. Tak powstał pomysł wielkiego koncertu na Altamont Speedway. Gwiazdą wydarzenia byli sami Stonesi, a obok nich wystąpić mieli Grateful Dead i szereg pomniejszych artystów. W pośpiechu (Jack be nimble, Jack be quick) starano się doprowadzić do koncertu, zanim przebrzmią echa Woodstock. Popełniono wiele błędów organizacyjnych i logistycznych. Największą jednak pomyłką było zatrudnienie w roli służb porządkowych przestępczego gangu motocyklowego Hell's Angels (angel born in hell). Zarekomendowani oni zostali przez Jerrego Garcię z Grateful Dead. Legenda głosi, że zapłatą za ich usługi miała być ilość piwa o wartości 500 ówczesnych dolarów. Porządkowi byli bardzo agresywni (hands were clinched in fists of rage), co w końcu doprowadziło do zamieszek. Stało się to w czasie wykonywania przez grupę kontrowersyjnego song Sympathy for a Devil. W czasie przepychanki na widowni jeden z ochroniarzy śmiertelnie zranił nożem widza. Wydarzenie to dla wielu, jak i zapewne do autora, stało się punktem zwrotnym w historii rocka, kiedy muzyka ta została odarta ze swej niewinności.
W szerszym sensie autor kontempluje hipokryzję muzyków, ich pogardę i lekceważenie dla słuchacza oraz ogólne zło rodzące się w łonie rocka. Podobnie jak za sprawą katastrofy samolotu z trzema muzykami, w procesie moralnego rozkładu widzi dzieło Szatana (Szatan - Satan = Devil = Evil - zło)
[edytuj] 6. zwrotka
I met a girl who sang the blues and
I asked her for some happy news
but she just smiled and turned away,
I went down to the sacred store where
I'd heard the music years before
but the man there said
the music wouldn't play
and in the streets the children screamed,
the lovers cried, and the poets dreamed
but not a word was spoken,
the church bells all were broken
and the three men I admire most,
the Father, Son, and the Holy Ghost,
they caught the last train for the coast,
the day, the music, died, and they were singin...
W ostatniej zwrotce pieśni, najbardziej tajemniczej i najtrudniejszej w interpretacji, autor skupia się na jednej z największych tragedii w historii rocka - serii śmierci czołowych muzyków spowodowanych nadużywaniem narkotyków (zobacz: wielcy zmarli muzyki rockowej). Otwierający wers z pewnością dotyczy Janis Joplin, której muzykę Don mógł postrzegać jako powrót do korzeni rock-and-rolla (happy news). Niestety, tak wspaniale zapowiadająca się kariera została przerwana przedwczesną śmiercią piosenkarki.
Niejasnym jest, czym miałby być sacred store, gdzie słuchano muzyki przed laty. Według jednej interpretacji może chodzić tu o słynną scenę muzyczną - Fillmores East, na której odbyło się wiele słynnych koncertów rockowych. Teatr został zamknięty, gdyż przestał przynosić zyski. Według innej interpretacji chodzi tu o odstąpienie od praktyki możliwości głośnego odsłuchiwania płyt w sklepach muzycznych przed ich zakupieniem. Zwyczaj ten powodował, że sklepy te były miejscem spotkań młodzieży. W końcu może tu chodzić o zapomnienie, jakiemu uległa muzyka głównego bohatera pieśni, Buddy'ego Holly.
W zwrotce tej mowa jest o schyłku kultury hipisowskiej i ruchu dzieci-kwiatów. Przyczyniła się do tego degrengolada moralna związana z nadużywaniem narkotyków oraz twarda postawa władz i sił porządkowych, które nie obawiały się użycia przemocy wobec młodych (in the streets the children screamed). Ci zaś nie otrzymali wsparcia moralnego ze strony muzyków, coraz bardziej wyalienowanych z głównego nurtu kultury popularnej (church bells all were broken).
Niejasne jest też zakończenie zwrotki. Autor nawiązuje do Trójcy Świętej. Znów można odebrać to dosłownie, lub odnieść do trójki muzyków, ofiar tytułowej katastrofy.
[edytuj] Nagrody i pozycje na listach
[edytuj] Covery
| Madonna American Pie |
||
| Autor muzyki | Don McLean | |
| Autor tekstu | Don McLean | |
| Oryginalny wykonwca | Don McLean | |
| Data premiery | luty 2000 | |
| Ukazała się na | LP - Music from the Motion Picture "The Next Best Thing" | |
| Czas trwania | 4.33 min. | |
| Gatunek muzyczny | pop | |
Powstało wiele coverów tego utworu, ale najsławniejszym wydaje się być cover Madonny.
Madonna nagrała tą piosenkę w roku 2000 na potrzeby filmu The Next Best Thing (tytuł polski: Układ prawie idealny) wyreżyserowanego przez Johna Schlesingera. Piosenka pojawia się w filmie początkowo w wersji a cappella, śpiewana przez Ruperta Everetta, Madonnę i innych aktorów. W wersji oryginalnej piosenkę można usłyszeć podczas napisów końcowych i w takiej też formie znajduje się ona na ścieżce dźwiękowej do filmu: Music from the Motion Picture "The Next Best Thing".
Piosenka została wyprodukowana przez Madonnę i Williama Ørbita, z którym wcześniej piosenkarka współpracowała przy tworzeniu płyty Ray of Light. W nagraniu utworu wziął także udział Rupert Everett śpiewając w tzw. chórkach.
W przeciwieństwie do oryginału cover Madonny nie jest aż taki długi, ponieważ znacznie skrócono jego tekst. Utwór zaczyna się czteroma wersami z pierwszej zwrotki, po czym słyszymy drugą zwrotkę, następnie refren i zwrotkę szóstą, po której dwukrotnie spiewany jest refren.
Do piosenki powstał teledysk, który wyreżyserował Philipp Stoezl. W teledysku ujęcia tańczącej Madonny i Ruperta Everetta przeplatane są migawkami przedstawiającymi współczesnych amerykanów - przekrój obecnego społeczeństwa.
W lutym 2000 roku piosenka została wydana na singlu w Europie. W Stanach Zjednoczonych piosenka nie została wydana oddzielnie ze względów komercyjnych - chciano w ten sposób wpłynąć na podwyższenie sprzedaży albumu ze ścieżką dźwiękową. Na singlu, poza oryginalną wersją ze ścieżki dźwiękowej, znalazły się także remixy wykonane przez Richarda "Humpty" Vissiona oraz Victora Calderone.
