Alfons X Mądry
Z Wikipedii
Alfons X Mądry, hiszp. Alfonso X El Sabio (ur. 23 listopada 1221, zm. 4 kwietnia 1284, w Sewilli), król Kastylii i Leónu w latach 1252-1284.
Był najstarszym synem Ferdynanda III Świętego i Beatrycze, córki Filipa Szwabskiego.
Alfons X zapisał się w historii jako mecenas nauki i sztuki, który zgromadził wokół siebie kolegium żydowskich i arabskich uczonych. Z jego inicjatywy spisano Historię Hiszpanii (Estoria de Espana, ok. 1260) obejmującą okres od niepamiętnych czasów do XIII wieku. Poza tym uczeni pod jego przewodnictwem zajęli się kodyfikacją prawa zapisanego w tzw. Las Siete Partidas. Na podstawie tego kodeksu można wysnuć wniosek, że Alfons odznaczał się wyjątkowym jak na tamte czasy liberalizmem i tolerancją w odniesieniu do zamieszkujących półwysep muzułmanów oraz żydów.
Za jego czasów język hiszpański (kastylijski) zaczyna zastępować wcześniej panującą łacinę. Alfons X zajmował się także astronomią; prowadził obserwatorium w swej stolicy, Toledo, a także stworzył Tablice Alfonsa (Tablas Alfonsies) dotyczące konstelacji gwiezdnych i ruchów gwiazd. Kazał przetłumaczyć arabski traktat o kamieniach (Lapidario, 1241) oraz zbiór bajek i przypowieści wschodnich Calila y Dimma (1251). Jest także autorem ok. 450 cantigas, czyli pieśni religijnych ku czci Matki Boskiej (Cantigas de Santa Maria), zawartych w 4 rękopisach.
Jego zasługi na polu sztuki, nauki i kultury nie szły w parze z sukcesami politycznymi. Nie udało mu się wyprzeć z Półwyspu Iberyjskiego Maurów, ani opanować Nawarry czy też Portugalii - co prawda udało mu się zdobyć Kadyks. Mimo pretendowania do tronu Świętego Cesarstwa Rzymskiego , nigdy nie zdołał pokonać swojego rywala, Ryszarda z Kornwalii. Nieudane próby reformy prawodawstwa i nakładane podatki spowodowały rewoltę w kraju, a w końcowym efekcie detronizację Alfonsa przez jego syna Sancho IV.
| Poprzednik Ferdynand III Święty |
 |
król Kastylii i Leónu 1252-1284 |
|
Następca Sancho IV Odważny |
