Alfons Parczewski
Z Wikipedii
Alfons Józef Ignacy Parczewski | |
Urodzony | 15 listopada 1849 Wodzierady |
Zmarł | 21 kwietnia 1933 Wilno |
Alfons Józef Ignacy Parczewski, ur. 15 listopada 1849 w Wodzieradach w Kaliskiem, zm. 21 kwietnia 1933 w Wilnie, polski prawnik i działacz społeczno-polityczny, założyciel "Nowin Śląskich" we Wrocławiu (1884) i "Gazety Ludowej" w Ełku (1896), członek Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, od 1915 profesor Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1919-1924 profesor, a następnie rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, członek Polskiej Akademii Umiejętności; brat Melanii.
[edytuj] Biografia
Alfons początkowo pobierał naukę w domu pod kierunkiem Juliusza Teplickiego, byłego oficera WP, uczestnika powstania listopadowego. Od 1864 kontynuował naukę w gimnazjum kaliskim, które ukończył jesienią 1865. Został studentem prawa Szkoły Głównej w Warszawie, którą ukończył w w 1869, a po aplikacji sądowej w Warszawie został adwokatem w Kaliszu.
Na ten okres przypada największy rozkwit jego działalności politycznej i publicystycznej. Jako poddany rosyjski nie mógł zwalczać oficjalnie caratu, włączył się więc w obronę Polaków w zaborze pruskim i energię skierował na walkę z germanizacją. W 1881 został członkiem tajnego komitetu niesienia pomocy Mazurom, był współzałożycielem wychodzącej w Ełku w latach 1892-1902 "Gazety Ludowej".
W 1884 założył we Wrocławiu polskie pismo "Nowiny Śląskie". Od 1875 włączył się w ochronę praw Łużyczan, brał udział w corocznych posiedzeniach Macierzy Łużyckiej w Budziszynie. M.in. dzięki jego zabiegom Józef Ignacy Kraszewski ufundował stypendium dla studentów - Łużyczan.
Interesował się także losem Celtów i za udział w ruchu paraceltyckim przyznano mu tytuł "barda Walii" oraz członkostwo szkockiego towarzystwa "Gorset".
W marcu 1905 jako członek delegacji udał się do Petersburga w sprawie przywrócenia nauki języka polskiego w szkołach. W efekcie został aresztowany i zmuszony do opuszczenia kraju. Wrócił, gdy został wybrany do rosyjskiej Dumy Państwowej jako przedstawiciel Ziemi Kaliskiej. Funkcję tę piastował w latach 1906-1912. Walczył tam w obronie unitów i przeciwko usiłowaniom wyłączenia Chełmszczyzny z Polski.
Interesował się historią rodzinnej ziemi, czego wyrazem było włączenie jego eksponatów na wystawę starożytności i dzieł sztuki w Sieradzu w 1883 i udział w kaliskiej wystawie archeologicznej w 1900.
Kierował kasą pożyczkową dla ubogich rzemieślników. W 1886 został prezesem Towarzystwa Kredytowego miasta Kalisza, pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Prawników, Towarzystwa Muzycznego i Towarzystwa Krajoznawczego.
Ok. 1914 Parczewski przeniósł się do Warszawy, gdzie w 1915 włączył się w organizację Wydziału Prawa na reaktywowanym Uniwersytecie. W 1919 opracował memoriał na konferencję pokojową w sprawie zachodniej granic Polski, w którym podkreślał prawa Polski m.in. do Drezdenka i Santoka.
W 1919 przeniósł się do Wilna, gdzie został dziekanem Wydziału Prawa, a w latach 1922-1924 był rektorem Uniwersytetu Stefana Batorego. Był doktorem honoris causa tego Uniwersytetu i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Zmarł w Wilnie 21 kwietnia 1933. Pochowany został na Starym Cmentarzu katolickim w Kaliszu.
Niektóre prace Alfonsa Parczewskiego:
- Monografia Szadku (Warszawa 1870)
- Hieronim Bużeński, podskarbi koronny, [w:] "Noworocznik Piotrkowski" (1873)
- Notatki archeologiczne Sieradzkiego, [w:] "Noworocznik Kaliski" (1875)
- Analekta Wielkopolskie (1879)
- Emigracja we wschodniej prowincji monarchii pruskiej (1893)
- Szczątki kaszubskie w prowincji pomorskiej. Szkic historyczny (1896)
- Rys historyczny Towarzystwa Kredytowego miasta Kalisza, Kalisz 1911
- W sprawie zachodnich granic Polski (1919)
Literatura:
- Konarski S., PSB, z. 104, 1980, s. 210-206,
- Wędzki A., Parczewski Alfons, [w:] "Wielkopolski Słownik Biograficzny", 1983, s. 553-54.